Spis treści
Czym jest "Umowa o pracę"?
"Umowa o pracę" to formalna umowa zatrudnienia, która reguluje relacje między pracodawcą a pracownikiem. Opiera się ona na polskim Kodeksie pracy, który określa prawa i obowiązki obu stron. Kiedy zostajesz zatrudniony na podstawie umowy o pracę, stajesz się "pracownikiem zatrudnionym" w firmie.
Czym jest umowa cywilnoprawna
Umowa cywilno-prawna, zwana także umową cywilną lub umową zawartą na zasadach ogólnych prawa cywilnego, to formalny dokument regulujący relacje między dwiema lub więcej stronami, które nie są pracownikami w rozumieniu polskiego prawa pracy. Umowa cywilno-prawna nie podlega przepisom Kodeksu pracy, a jej treść i warunki są uzgadniane przez strony indywidualnie, dając im większą swobodę w ustalaniu zobowiązań i korzyści wzajemnych.
Rodzaje umów o pracę
Zgodnie z polskim Kodeksem pracy, istnieją dwa podstawowe rodzaje umów o pracę: czas nieokreślony i czas określony.
Czas nieokreślony: Ten rodzaj umowy zapewnia długoterminową stabilność zatrudnienia. Jako pracownik z umową o pracę na czas nieokreślony, korzystasz z silniejszej ochrony prawnej na mocy przepisów pracy. Twoje zatrudnienie nie jest ograniczone do określonego okresu i może trwać, dopóki jedna ze stron nie zdecyduje o rozwiązaniu umowy.
Czas określony: Z kolei umowa na czas określony ma ustalony czas trwania. Jest stosowana w przypadku tymczasowej potrzeby pracownika, na przykład na czas pracy sezonowej lub konkretnego projektu. Chociaż umowa na czas określony zapewnia pewien stopień przewidywalności, stabilność zatrudnienia może nie być tak solidna jak w przypadku umowy na czas nieokreślony.
Umowa o pracę, szczególnie na czas nieokreślony, przywodzi na myśl stabilne zatrudnienie. Jeżeli dodać do tego dobrą pensję, która wpływa regularnie na konto, część pracowników jest nią po prostu zachwycona. Ale nie wszyscy. Bo choć praca w oparciu o umowę o pracę rzeczywiście zabezpiecza pracownika na różne sposoby, to również go ogranicza. Skąd zatem przekonanie, że to właśnie ta umowa jest najlepsza?
Jednym z powodów, dla których umowy o pracę są tak pożądane przez pracowników jest ich ciągłe zestawianie z umowami cywilnoprawnymi, określanymi również mianem „śmieciówek”. Rzeczywiście, w porównaniu z pracą na etat zabezpieczają one pracownika w mniejszym stopniu. Jednocześnie jednak umowy cywilnoprawne pozwalają zatrudnionym mieć większą kontrolę nad czasem pracy.
Umowa o pracę, czyli zabezpieczenie również emerytalne
Z badania przeprowadzonego przez Homo Homini na zlecenie Deutsche Bank PBC wynika, że trzech na czterech Polaków wcale nie myśli o swojej przyszłej emeryturze. W tym względzie wykazujemy jednak pewną niekonsekwencję, bo już sama umowa o pracę kojarzy się nam z zabezpieczeniem emerytalnym. W praktyce zatem chcemy oszczędzać z myślą o momencie przejścia na emeryturę, ale nie samodzielnie.
Rzeczywiście, przy umowie o pracę pracodawca ma obowiązek regularnego (co miesiąc) odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne swoich pracowników. Dla części osób nie bez znaczenia jest też to, że pracując w oparciu o właśnie taką umowę, mogą oni korzystać np. ze zwolnień lekarskich.
„Śmieciówki” w złym świetle
Na to, w jaki sposób pracownicy postrzegają umowy o pracę wpływ ma również przedstawianie w złym świetle umów cywilnoprawnych. Już samo określenie „śmieciówka” jest nieprzychylne. Nie bez znaczenia jest również fakt, że nikt do końca nie wie, ile osób pracuje w oparciu o takie umowy. Szacuje się, że jest to liczba powyżej 1 mln, choć niektórzy twierdzą, że oscyluje ona w granicach 2 mln i… wciąż rośnie. Jest to jednak wynik tego, że pracodawcy poszukują oszczędności i najczęściej znajdują je zastępując umowy o pracę umowami cywilnoprawnymi (np. zlecenia).
Czy jednak „śmieciówki” są naprawdę takie złe? Faktycznie, podpisując np. umowę o dzieło, zleceniobiorca musi samodzielnie zadbać o ubezpieczenie zdrowotne, jest również zmuszony odkładać pieniądze z myślą o przyszłej emeryturze. Z drugiej strony jednak może też zyskać. Co dokładnie? Przede wszystkim czas. A ten, jak wiadomo, jest niezwykle cenny.
Zalety umów cywilnoprawnych
- Większa elastyczność: Umowy cywilno-prawne pozwalają na większą swobodę w ustalaniu warunków współpracy, takich jak wynagrodzenie, godziny pracy czy zakres obowiązków.
- Krótszy okres zatrudnienia: Umowy cywilno-prawne często mają krótszy okres trwania, co jest korzystne dla pracodawców, którzy potrzebują pracowników tylko na czas określonych projektów.
- Możliwość rozwoju biznesu: Dla przedsiębiorców umowy cywilno-prawne pozwalają na elastyczne korzystanie z usług specjalistów bez konieczności zatrudniania ich na stałe.
- Większe wynagrodzenie: W niektórych przypadkach osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilno-prawnej mogą negocjować wyższe wynagrodzenie w porównaniu do pracowników na etacie.
- Samodzielność w zarządzaniu czasem pracy: Pracownicy z umowami cywilno-prawnymi mają większą kontrolę nad swoim czasem pracy i mogą dostosować go do swoich preferencji.
- Dostęp do różnorodnych projektów: Dla freelancerów i specjalistów pracujących na umowach cywilno-prawnych, istnieje możliwość pracowania nad różnorodnymi projektami i zdobywania doświadczenia w różnych branżach.
- Możliwość współpracy z wieloma klientami: Umowy cywilno-prawne pozwalają na jednoczesną współpracę z wieloma klientami czy pracodawcami, co może zwiększyć skalę i zakres działalności.
- Brak ograniczeń związanych z regulacjami pracy: W przypadku umów cywilno-prawnych, nie obowiązują takie same przepisy dotyczące czasu pracy czy zwolnień lekarskich, co może być korzystne dla niektórych specjalistów.
By pracować elastycznie
Osoby wykonujące zadania w oparciu o umowy cywilnoprawne mogą przede wszystkim decydować o własnym dniu pracy, co oznacza, że samodzielnie zarządzają swoim czasem pracy. Elastyczne zatrudnienie oznacza tyle, że nie muszą przybywać do zakładu pracy na 7, 8 czy 10 – w praktyce rozpoczynają pracę wówczas, gdy to zaplanowały.
Gdzie zatem leży główny problem „śmieciówek”? W tym, że to one są najczęściej proponowane pracownikom i nie każdy zainteresowany ma możliwość pracy w oparciu o pożądaną umowę o pracę.
Czy umowa o pracę zawsze jest dobrym wyborem?
Odpowiedź na pytanie, czy umowa o pracę jest najlepszym wyborem, zależy od twoich osobistych preferencji, celów zawodowych i konkretnej oferty pracy. Podczas gdy umowa o pracę zapewnia stabilność i ochronę prawna, może nie spełniać oczekiwań osób poszukujących większej elastyczności w godzinach pracy.
To może Cię również zainteresować
Umowa na czas nieokreślony: kiedy przysługuje i jakie są jej korzyści?