Spis treści
Zwolnienie podmiotowe – czym jest i kogo dotyczy?
Początkujący przedsiębiorcy zanim rozpoczną na dobre swoją przygodę z biznesem muszą koniecznie poznać wiele specjalistycznych terminów, takich jak biała lista VAT, jednolity plik kontrolny czy split payment. Dzięki temu podejmowanie decyzji biznesowych jest prostsze, a ryzyko wystąpienia błędów formalnych jest ograniczone. Jedną z ważniejszych kwestii jest także zwolnienie podmiotowe z VAT.
Zwolnienie z VAT 2022 jest przywilejem dedykowanym przedsiębiorcom spełniającym określone warunki. W art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług VAT czytamy:
"Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku"
Powyższa regulacja prawna mówi zatem, że omawiane zwolnienie tyczy się dokonywanej przez podatnika sprzedaży. Podatnicy, którzy chcieliby móc korzystać ze zwolnienia podmiotowego już w pierwszym roku funkcjonowania firmy, mają do tego prawo, gdy prognozowana wartość sprzedaży nie będzie większa, proporcjonalnie do okresu prowadzenia firmy, niż wskazana wyżej kwota 200 000 złotych.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby skorzystać z podmiotowego zwolnienia z VAT?
Kiedy zwolnienie z VAT jest możliwe? Zgodnie z przytoczonym wyżej art. 113 ustawy o VAT, od podatku od towarów i usług zwolniona jest sprzedaż u tych podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła kwoty 200 000 zł. Zwolnienie jest przyznawane po spełnieniu warunków z mocy prawa podatnikom podatku od towarów i usług. W ust. 13 tego artykułu wymieniono z kolei tych podatników, którzy nie są uprawnieni do korzystania ze zwolnienia.
Czy chęć skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego?
W związku z tym, iż zwolnienie podmiotowe VAT przysługuje z mocy prawa, nie ma konieczności zgłaszania chęci skorzystania z niego za pośrednictwem formularza VAT-R. Jeżeli podatnik chce złożyć taki dokument, oczywiście może to zrobić. W takim przypadku naczelnik urzędu skarbowego po przenalizowaniu wszystkich danych zarejestruje przedsiębiorcę jako podatnika VAT zwolnionego.
Jakiej sprzedaży nie wlicza się do limitu?
Do wartości sprzedaży uprawniającej do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT nie wlicza się:
- "wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
- sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
- odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
-transakcji związanych z nieruchomościami,
-usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
-usług ubezpieczeniowych
jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych; - odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji".
źródło: art. 113 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług
Zwolnienie podmiotowe - jakie są wyjątki?
W ustawie wskazano także wyjątki od stosowania reguły dotyczącej zwolnienia podmiotowego. W art. 113 ust. 13 ustawy o podatku VAT wskazano podatników, którzy ze zwolnienia ze względu na limit obrotów nie mogą korzystać.
Podatnicy dokonujący dostaw:
- towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
- towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej (CN 2716 00 00), wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
- budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
- terenów budowlanych,
- nowych środków transportu,
- następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
- hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
Podatnicy świadczący usługi:
- prawnicze,
- w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
- jubilerskie,
- ściągania długów, w tym factoringu
Nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego z VAT
Przedsiębiorcy mają możliwość rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego z VAT przed przekroczeniem limitu obrotu. Aby było to możliwe, należy złożyć wniosek do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca prowadzonej działalności gospodarczej na formularzu rejestracyjnym VAT-R. Wniosek o rezygnację ze stosowania z tego zwolnienia powinien być złożony przed miesiącem, od którego rezygnacja ma obowiązywać.
Jednocześnie podatnicy mają prawo do odliczania podatku od zakupów zrealizowanych przed rezygnacją ze zwolnienia. Nie trzeba w tym celu przygotowywać żadnych dodatkowych dokumentów. Obniżenie przysługuje tylko odnośnie do towarów niesprzedanych do dnia, w którym zrezygnowano ze zwolnienia. Tylko takie towary będą mogły być uznane za wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli spełniających warunek odliczenia VAT naliczonego podczas zakupów.
Utrata prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT
Prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT traci się w momencie, gdy obroty podatnika przekroczą limit 200 000 zł. W momencie przekroczenia tego progu u przedsiębiorcy powstają obowiązki podatkowe.
Po przekroczeniu tego limitu podatnik musi napisać do urzędu skarbowego stosowne pismo na formularzu VAT-R. Od tej chwili przedsiębiorca będzie musiał wystawiać faktury VAT, prowadzić stosowną ewidencję do celów VAT oraz składać deklaracje.
Czy zwolnienie z VAT się opłaca?
Zwolnienie z VAT opłaca się wtedy, gdy klientami naszej firmy są wyłącznie osoby prywatne. Podatek VAT jest czynnikiem wpływającym na wzrost cen dla konsumentów. Wynika to z tego, że do wszystkich faktur doliczana jest kwota podatku, a tym samym towary są droższe. Zwolnienie z VAT opłaca się także wtedy, gdy przedsiębiorca rozlicza się na podstawie ryczałtu.
Zwolnienie z VAT a informacja o zwolnieniu na fakturze
Przedsiębiorcy, którzy są zwolnieni z VAT, zastanawiają się, czy do ich obowiązków należy również umieszczanie na fakturze informacji odnośnie zwolnienia z VAT. Odpowiedź na to pytanie znajdujemy w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 października 2021 r. w sprawie wystawiania faktur. Wynika z niego jednoznacznie, że informacja o zwolnieniu z podatku VAT nie musi być na fakturze zamieszczana. Do obowiązkowych elementów zalicza się:
- data wystawienia,
- numer kolejny,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
- nazwa (rodzaj) towaru lub usługi,
- miara i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
- cena jednostkowa towaru lub usługi,
- kwota należności ogółem.