Spis treści
Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Warto zatem zauważyć, że zatrudnieni, którzy 1 stycznia 2013 roku byli objęci ochroną wynikającą z przywołanego przepisu, jak i osoby, które mogłyby być nią objęte, gdyby w tym dniu pozostawały w stosunku pracy, są chronieni przez ustawodawcę do momentu, w którym osiągną wiek emerytalny. Ten zaś określany jest przez art. 24 ust. 1A i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej. Co oznacza to w praktyce?
Pracownik w wieku przedemerytalnym
Pracownicy w wieku przedemerytalnym są objęci szczególną ochroną prawem pracy. Ochrona przedemerytalna dotyczy pracowników, którzy zbliżają się do osiągnięcia wieku emerytalnego. Celem tej ochrony jest zapewnienie stabilności zatrudnienia i ochrony interesów pracownika w okresie tuż przed przejściem na emeryturę.
Czas osiągnięcia wieku emerytalnego jest istotny dla ustalenia, czy pracownik może skorzystać z ochrony przedemerytalnej. W zależności od obowiązujących przepisów prawa, okres ochronny przed emeryturą może być różny. W przypadku pracowników w wieku przedemerytalnym, pracodawcy nie mają prawa wypowiedzieć umowy o pracę ze względu na wiek pracownika, jeśli okres zatrudnienia umożliwia mu osiągnięcie wieku emerytalnego w określonym czasie.
Ochrona przedemerytalna obejmuje różne aspekty związane ze stosunkiem pracy pracownika w wieku przedemerytalnym. Pracownik objęty okresem ochronnym nie może być zwolniony ze stanowiska pracy przed osiągnięciem wieku uprawniającego go do przejścia na emeryturę. Jest to istotne, zwłaszcza w przypadku zwolnień grupowych, gdy pracodawca planuje redukcję zatrudnienia w swojej firmie. W takiej sytuacji pracownik w wieku przedemerytalnym jest chroniony przed utratą pracy.
Kogo nie zwolni pracodawca?
Operator wózków widłowych
Zakład Wyrobów Metalowych STRUMET Sp. z o. o.
- Strumień
ASG Serwis Bytom Zatrudni od zaraz Mechanik/Elektromechanik
ASG SERWIS
- Bytom
- 3 000-8 000 zł / mc
Sortowanie paczek** TYGODNIÓWKI**24zł/h* WYRY
TWG Polska Sp. z o.o.
- Mikołów
- 24-25 zł / h
W myśl przywołanych przepisów, w dniu 1 stycznia 2013 roku chroniona była już pewna grupa pracowników. Mowa tu o kobietach, które urodziły się w latach 1953-1956 i mężczyznach urodzonych w latach 1948-1951. Ta grupa osób korzysta w pełni z ochrony przedemerytalnej, która aktualnie obowiązuje. Przekłada się to na stwierdzenie, że pracownicy ci wykonując pracę na podstawie umowy o pracę nie mogą zostać zwolnieni aż do emerytury i to nawet wówczas, gdy potrwa to dłużej niż 4 lata. To swoistego rodzaju zabezpieczenie interesu społecznego tych wszystkich osób, które pracują w oparciu właśnie o umowy o pracę.
Osoby po 50 roku życia, które nie obejmuje ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę znajdują się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy. Utrata posady w takim wypadku może stanowić ogromny problem, który wydaje się nie do przezwyciężenia. Pojawia się pytanie: w jaki sposób szukać zatrudnienia w tym wieku Zainteresowanych tym zagadnieniem, zachęcamy do zapoznania się z artykułem: +50 na rynku pracy.
O czym należy pamiętać?
Możliwość skorzystania z ochrony przed ewentualnym wypowiedzeniem i powołaniem się na art. 39 Kodeksu pracy istnieje również wówczas, gdy pracownik legitymuje się okresem zatrudnienia, który jest niezbędny do nabycia prawa do emerytury. Warto jednak zauważyć, że w aktualnym systemie prawnym fakt ten nie ma praktycznie żadnego znaczenia. Dzieje się tak dlatego, że poszczególni pracownicy przechodzą na emeryturę zgodnie z wytycznymi zawartymi w art. 24 ustawy emerytalnej. Inaczej mówiąc, ochrona przedemerytalna nie zależy od ilości przepracowanych lat, ale osiągnięcia określonego wieku. Z drugiej jednak strony warto pamiętać, że sama długość zatrudnienia będzie miała wpływ na wysokość otrzymywanego świadczenia.
Kiedy art. 39 Kodeksu pracy nie ma zastosowania?
Warto zauważyć, że wiele kontrowersji budziła ewentualna możliwość zwolnienia pracownika przed osiągnięciem przez niego wieku przedemerytalnego, chociaż wiek ten zatrudniony przekroczyłyby w momencie okresu wypowiedzenia. Jak wynika jednak z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 roku (OSNP 2000/11/418) taka sytuacja jest w pełni dopuszczalna, zaś pracownik nie może w takim przypadku powoływać się właśnie na art. 39 Kodeksu pracy. Inaczej mówiąc, o niemożności rozwiązania z zatrudnionym umowy decyduje jedynie data kalendarzowa, w której zostały spełnione przesłanki z art. 39 Kodeksu pracy.
Rażące błędy, choroba?
Przywołany art. 39 Kodeksu pracy nie ma też zastosowania wówczas, gdy zachodzą przesłanki do rozwiązania z pracownikiem umowy bez wypowiedzenia z jego winy na podstawienie art. 52 Kodeksu pracy. Dodatkowo podmiot zatrudniający będzie mógł też rozwiązać umowę o pracę i to bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przed pracownika, które wymienione zostały w art. 53 § 1 Kodeksu pracy. Mowa choćby o niezdolności zatrudnionego do pracy wskutek choroby, która trwa dłużej niż 3 miesiące w przypadku, gdy pracownik zatrudniony jest u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy.
Pracodawco, tego tobie nie wolno!
Warto zauważyć, że ustawodawca chroni pracownika w wieku przedemerytalnym przed ewentualnym wypowiedzeniem warunków umowy o pracę. W takim przypadku zabrania się podmiotowi zatrudniającemu dokonywania zmian na niekorzyść pracownika w zakresie zarówno warunków pracy, jak i płacy. Dopuszczalne jednak będzie to w dwóch sytuacjach, które wymienione zostały w art. 43 Kodeksu pracy. Mowa o:
- wprowadzeniu nowych zasad wynagradzania, dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub też ich grupy, do której pracownik należy,
- stwierdzeniu orzeczeniem lekarskim utraty zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinionej przez pracownika utraty uprawnień, które są niezbędne do jej wykonywania.
Pracownik osiągnął wiek emerytalny
O ile w wieku przedemerytalnym pracownik objęty jest specjalną ochroną, o tyle ta wygasa w momencie, w którym zatrudniony osiąga wiek uprawniający go do przejścia na emeryturę. W takim przypadku pracownika obowiązują już ogólne zasady wypowiadania umów o pracę. Inaczej mówiąc, rozwiązanie stosunku pracy opartego o umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, zgodnie z art. 30 Kodeksu pracy, może nastąpić tylko z uzasadnionej przyczyny.
Zakończenie stosunku pracy
W przypadku pracowników w wieku przedemerytalnym, zakończenie stosunku pracy może nastąpić tylko z uzasadnionej przyczyny. Pracodawca ma obowiązek przestrzegać przepisów prawa pracy dotyczących wypowiedzenia umowy przedemerytalnej. Umowa na czas określony lub umowa na czas nieokreślony zawarta z pracownikiem w wieku przedemerytalnym nie może zostać wypowiedziana bez przestrzegania obowiązujących przepisów prawa.
W sytuacji, gdy pracownik w wieku przedemerytalnym jest zwolniony z pracy, może mieć prawo do wcześniejszej emerytury lub innego świadczenia związanych z zakończeniem stosunku pracy. Warto pamiętać, że w przypadku zakończenia stosunku pracy przed osiągnięciem wieku emerytalnego, pracownik powinien skonsultować się z instytucją emerytalną w celu uzyskania informacji na temat swoich praw i świadczeń.
Dodatkowe zatrudnienie
Pracownik w wieku przedemerytalnym, który jest objęty ochroną przedemerytalną, może mieć możliwość podjęcia dodatkowego zatrudnienia. Umowa o pracę na czas nieokreślony daje pracownikowi pewność zatrudnienia do momentu osiągnięcia wieku uprawniającego go do przejścia na emeryturę. Jednak jeśli pracownik w wieku przedemerytalnym chciałby podjąć dodatkowe zatrudnienie, może rozważyć zawarcie umowy na czas określony.
Umowa na czas określony może być korzystna dla pracownika, ponieważ daje mu elastyczność i możliwość podjęcia dodatkowej pracy na czas określony. Pracownik w wieku przedemerytalnym może wykorzystać swoje umiejętności i doświadczenie w innych projektach lub branżach. Dodatkowe zatrudnienie może być również źródłem dodatkowego wynagrodzenia, co wpływa na poprawę sytuacji finansowej przed przejściem na emeryturę.
Wynagrodzenie pracownika
Pracownik w wieku przedemerytalnym, który korzysta z ochrony przedemerytalnej, ma prawo do zachowania dotychczasowego wynagrodzenia. Pracodawca nie może dokonywać zmian w wysokości wynagrodzenia pracownika, jeśli wynikają one z faktu, że pracownik zbliża się do wieku emerytalnego. Ochrona przedemerytalna obejmuje również ochronę wynagrodzenia pracownika, co stanowi ważny element stabilności finansowej przed przejściem na emeryturę.
Ważne jest, aby pracodawcy mieli świadomość obowiązujących przepisów dotyczących ochrony przedemerytalnej pracowników w wieku przedemerytalnym. Zapewnienie stabilności zatrudnienia, terminowych umów o pracę i odpowiedniego wynagrodzenia jest istotne dla zachowania motywacji i zaangażowania pracowników w tej grupie wiekowej.
To może Cię również zainteresować
