Współcześnie jedną z największych wartości jest informacja. Często to ona stanowi o sukcesie przedsiębiorstwa i przewadze wśród konkurencji. Dlatego też w firmie pojawiają się ograniczenia, które mają na celu ochronę przedsiębiorstwa. Jedną z form ich regulowania i zabezpieczania jest klauzula poufności.
Klauzula poufności to umowa, której głównym celem jest ochrona informacji, będących tajemnicą przedsiębiorstwa. Jej zadaniem jest gwarancja poufności przekazywanych sobie danych i informacji pomiędzy pracownikiem i pracodawcą lub między pracodawcą a kontrahentem. Muszą to być informacje posiadające wartość gospodarczą, np. dotyczące informacji technicznych, technologicznych, strategii rozwoju firmy, innowacyjne rozwiązania zastosowane w firmie, plan dalszego działania i rozwoju przedsiębiorstwa itp. oraz takie, w stosunku do których przedsiębiorca podjął szereg działań w celu zachowania poufności. Co jeszcze warto wiedzieć o tego typu zapisie?
Spis treści
Klauzula poufności – w jakich przypadkach należy ją przygotować
Klauzula poufności jest zawierana na różnych etapach współpracy między pracodawcą a pracownikiem. Zaleca się jednak, aby zawrzeć taką umowę już w trakcie prowadzenia negocjacji i ustalania warunków zatrudnienia. Pracodawca może zastosować klauzulę w każdym przypadku, jeśli posiada w przedsiębiorstwie informacje poufne i zależy mu na zabezpieczeniu interesów firmy.
Warunkami, które musi spełniać informacja, aby została zawarta w klauzuli poufności i była tajemnicą przedsiębiorstwa, są następujące cechy:
- informacja posiada wartość gospodarczą, a w razie jej pozyskania, konkurencja mogłaby odnieść określone korzyści;
- dana kwestia nie jest informacją publiczną, a przedsiębiorca podejmuje określone działania, aby zachować jej poufność.
Jeśli chociaż jeden z warunków nie dotyczy tej informacji, oznacza to, że nie jest ona tajemnicą, a jej ujawnienie nie grozi sprawą sądową. Jeśli jednak informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, wszyscy pracownicy są prawnie zobowiązani do jej zachowania i nie mogą przekazywać jej konkurencji, osobom zewnętrznym ani nawet innym pracownikom, którzy nie mają do niej prawa dostępu.
W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest napisane, że przedsiębiorca powinien podjąć „niezbędne działania”, w celu zachowania poufności danych, jednak nie definiuje dokładnie, na czym właściwie mają one polegać. Sprawia to, że pracodawca posiada swobodę wyboru i sam może zadecydować, jakie działania podejmie i które informacje wybierze. Czasami wystarczy poinformowanie pracowników o konieczności zachowania tajemnicy, ale w niektórych przypadkach trzeba będzie podjąć inne kroki. Najbardziej skutecznym, prawnym sposobem zabezpieczenia tajemnicy, jest umowa o zachowaniu poufności.
Tajemnica przedsiębiorstwa – dobro, które należy chronić
W przedsiębiorstwach funkcjonuje mnóstwo informacji, które mogą podlegać ochronie – zarówno dane tworzone przez przedsiębiorcę, decydujące o jego przewadze wśród konkurencji, jak i informacje uzyskiwane od klientów. Informacje te stanowią tzw. tajemnicę przedsiębiorstwa. Definicja tajemnicy przedsiębiorstwa jest opisana w artykule 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Za tajemnicę przedsiębiorstwa prawo uznaje nieujawnione publicznie dane techniczne, organizacyjne i technologiczne lub inne, które mają wartość gospodarczą, a przedsiębiorca podjął działania w celu zachowania ich poufności. Należy też pamiętać, że tajemnicą mogą być zarówno dane zapisane na różnych nośnikach, np. na nośnikach elektronicznych, fotografiach, dyskietkach czy płytach CD, ale też takie, które są przekazywane ustnie.
Wyjawienie tajemnicy przedsiębiorstwa grozi karą, ustaloną w klauzuli poufności. Najczęściej, strony podpisujące klauzulę o zachowaniu poufności określają sankcję za jej złamanie poprzez zastosowanie kar umownych, np. karę pieniężną o określonej kwocie. Należy jednak pamiętać, że jeśli wprowadzona została kara umowna, nie można dochodzić odszkodowania na zasadach określonych w prawie ogólnym. Tajemnicę przedsiębiorstwa chroni także art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, który głosi, że przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji będących tajemnicą przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i jest karalne. Dlatego też, jeśli okaże się, że informacje z zastrzeżoną poufnością, są równocześnie tajemnicą przedsiębiorstwa, podlegają one dodatkowej ochronie.
Klauzula poufności dla pracownika
Konieczność przestrzegania obowiązku nieujawniania tajemnic przedsiębiorstwa przez pracownika, jest zapisana w aktach prawa powszechnego (szczególnie w Kodeksie pracy i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji) oraz w zobowiązaniach umownych, wynikających z porozumienia pracownika i pracodawcy. Pracodawcy mogą zobligować pracownika do przestrzegania tajemnicy dzięki klauzuli poufności. Forma dokumentu nie ma jednego, określonego wzoru. W inny sposób taka umowa będzie stworzona dla kontrahenta, a w inny dla pracownika. Niemniej, aby klauzula była prawomocna, muszą się w niej znaleźć następujące elementy:
-
Zakres poufności
W klauzuli powinny pojawić się wszystkie informacje, które są przez pracodawcę uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa, a ich ujawnianie jest zakazane. Lista treści, które powinny być chronione, musi być dokładna i starannie sporządzone, gdyż to na jej podstawie pracodawca określa zakres poufności. Precyzyjność określenia zakresu pozwoli pracownikowi z większą pewnością dysponować i zarządzać danymi, a pracodawcy zapewni szerszą ochronę.
-
Sprecyzowanie, kiedy można posługiwać się poufnymi danymi
Istnieją takie sytuacje, w których wykorzystanie tajemnicy przedsiębiorstwa może być dozwolone. Ważne, aby pracodawca poinformował o takiej możliwości i jasno określił sytuacje, w których dopuszcza posługiwanie się poufnymi danymi.
-
Okres obowiązywania klauzuli
Okres obowiązywania klauzuli poufności to 3 lata, jeśli jej ramy czasowe nie zostały konkretnie doprecyzowane. Pracodawca lub pracownik mają prawo do wydłużenia albo skrócenia tego czasu, dołączając odpowiedni zapis w dokumencie. Klauzula poufności przestaje także obowiązywać, gdy tajemnica przedsiębiorstwa straci swoją wartość gospodarczą lub przestanie być tajemnicą – na przykład z przyczyn nieleżących po stronie pracownika, informacja trafi do opinii publicznej.
-
Kary i sankcje
W klauzuli poufności powinny być także zawarte informacje o karach lub sankcjach grożących w przypadku ujawnienia chronionych danych. Wówczas w razie naruszenia klauzuli przez pracownika, pracodawca bez problemu może żądać wypłacenia kary o kwocie wcześniej ustalonej w umowie.
Podsumowując, klauzula o zachowaniu poufności jest ważnym elementem ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, która ma wartość gospodarczą i ekonomiczną. Brak zabezpieczenia przed wyjawieniem danych poufnych, może nieść negatywne i niebezpieczne skutki dla prawidłowego prosperowania firmy. Klauzula pozwala na dokładne sprecyzowanie informacji objętych ochroną, jednocześnie umożliwiając zastosowanie odpowiedniej kary w przypadku ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa.
Loading...
