Nie każdy pracownik może liczyć na płatny urlop. Takie dni wolne przysługują wyłącznie tym osobom, które są zatrudnione w oparciu o umowę o pracę. W praktyce oznacza to, że na płatny urlop nie mogą liczyć osoby zatrudnione w oparciu o jedną z umów cywilnoprawnych, np. umowę zlecenia. To duży problem, bo takich pracowników z roku na rok przybywa. Ci, którzy otrzymają umowę o pracę, powinni jednak wiedzieć, że w Kodeksie pracy można znaleźć informacje nie tylko o urlopie wypoczynkowym, lecz również innych: bezpłatnym, na żądanie czy okolicznościowym. Kiedy wnioskować o poszczególne urlopy?
Wypoczynkowy najpopularniejszy
Gdy pracownik mówi o urlopie, to najczęściej nie może doczekać się urlopu wypoczynkowego. Prawo do takiego urlopu nabywamy zawsze z początkiem roku kalendarzowego (wyjątkiem jest sposób naliczania urlopu w pierwszym roku zatrudnienia). Każdy z pracowników może wykorzystać urlop wypoczynkowy w wybranym przez siebie terminie, po wcześniejszym uzgodnieniu ze swoim przełożonym.
Większość zatrudnionych wykorzystuje przysługujące im dni wolne w okresie wakacyjnym. Za urlopowe miesiące uchodzą głównie lipiec i sierpień, choć nie brakuje takich pracowników, którzy wnioskują o dni wolne wcześniej – w czerwcu lub później, np. wrześniu. Poza wakacjami letnimi, część pracowników zachowuje np. tydzień, by móc go wykorzystać zimową porą.
Kiedy bezpłatny?
urlop bezpłatny jest mniej popularnym urlopem niż urlop wypoczynkowy. O ile urlopu wypoczynkowego pracodawca swojemu podwładnemu musi udzielić, o tyle to, czy zgodzi się on na urlop bezpłatny, zależy wyłącznie od niego. W praktyce, jeżeli w zakładzie pracy panuje akurat tzw. „gorący okres” może on odmówić przyznania dni wolnych pracownikowi.
O urlop bezpłatny może zawnioskować wyłącznie sam zainteresowany pracownik. Oznacza to, że z inicjatywą udzielenia takiego nie może występować pracodawca. Dla osób zatrudnionych ważne powinno być również to, że wnioskując o taki urlop nie są oni zobowiązani wskazywać powodu – wystarczy po prostu złożyć wniosek.
Na żądanie, gdy nie możesz przybyć do zakładu pracy
Popularnym urlopem jest również urlop na żądanie. Nie jest to jednak osoby urlop, lecz zostaje wyodrębniony z puli urlopu wypoczynkowego. Jeżeli pracownik nie wykorzysta przysługujących mu dni wolnych na żądanie w danym roku kalendarzowym, to „zamieniają się” one na zwykły urlop wypoczynkowy.
Kiedy najczęściej wnioskujemy o urlop na żądanie? Wówczas, gdy nie możemy przybyć na czas do zakładu pracy. W takiej sytuacji wystarczy – najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy – poinformować pracodawcę o nieobecności.
Okolicznościowy z różnych okazji
Poza wyżej wymienionymi urlopami, nie można zapomnieć o urlopie okolicznościowym. Prawo do takiego pracownik ma w ściśle określonych przypadkach, te zaś zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
Ustawodawca przewiduje, że pracownik ma prawo skorzystać z urlopu okolicznościowego np. wówczas, gdy urodziło mu się dziecko lub bierze ślub. O urlop okolicznościowy można zawnioskować również wtedy, gdy odbyć ma się pogrzeb bliskiej osoby (małżonka pracownika, jego dziecka czy rodziców).
To może Cię również zainteresować