Spis treści
Każdy pracownik może podnosić swoje kwalifikacje zawodowe zarówno za, jak i bez zgody swojego szefa. W pierwszym wypadku przysługuje mu jednak szereg dodatkowych uprawnień. Poza urlopem szkoleniowym mowa również o zwolnieniu pracownika z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny na to, aby punktualnie pojawić się na zajęciach. Takie przywileje nie przysługują tym pracownikom, którzy samodzielnie zdobywają lub uzupełniają swoją wiedzę czy umiejętności. Warto przy tym dodać, że osoby, które kształcą się za zgodą swojego przełożonego, mogą liczyć też na wynagrodzenie nawet wówczas, gdy nie świadczą pracy. Zgodnie z art. 1031 § 1 Kodeksu pracy przysługuje im prawo do pensji również za czas urlopu szkoleniowego czy za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy.
Obowiązki pracodawcy w zakresie urlopów szkoleniowych
Jednym z obowiązków pracodawców jest ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Fakt ten wynika z art. 17 Kodeksu pracy. Trzeba jednak zauważyć, że przepis ten ma charakter ogólny. Podmiot zatrudniający może go zrealizować, między innymi uwzględniając wnioski składane przez pracowników, które pomagają ułożyć grafik. Dotyczy to w szczególności weekendów, to właśnie wówczas odbywa się większość zajęć. Ewentualne uporczywe nieuwzględnianie wniosków pracownika może być uznane za naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy. W sądzie takie sprawy są jednak rzadkością. Pracownik mógłby mieć olbrzymie trudności z dowiedzeniem swoich racji.
Urlop szkoleniowy - jednoznaczna zgoda pracodawcy
Pracownik, który chce skorzystać z uprawnień, które przysługują osobie dokształcającej się za zgodą swojego przełożonego, musi pamiętać, że ta powinna być wyrażona w sposób jednoznaczny. Nie liczy się ewentualna przychylność dla faktu, że osoba zatrudniona rozpoczęła studia czy kursy, dzięki którym podniesie swoje kwalifikacje. W praktyce podkreśla się, że zgoda powinna być wyrażona na piśmie dla ewentualnych celów dowodowych. Dodatkowo specjaliści wskazują, że pracodawca powinien wyrazić zgodę na urlop szkoleniowy w sytuacji, gdy do pracy poszukuje między innymi osoby posiadającej status studenta.
Wymiar urlopu szkoleniowego
Choć możliwość skorzystania przez pracownika z urlopu szkoleniowego zależy od tego, czy uzyska on zgodę od przełożonego na podnoszenie swoich kwalifikacji, to wymiar tego urlopu zależy od rodzaju egzaminów.
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
- 21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Urlopu szkoleniowego udziela się wyłącznie w te dni, które są dla pracownika dniami pracy, czyli zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Urlop szkoleniowy - zwrot kosztów
Warto zauważyć, że w przypadku, gdy pracownik podejmuje szkolenie z inicjatywy pracodawcy, ten może opłacić mu daną drogę edukacji. Mowa o tak zwanej umowie szkoleniowej. To na jej podstawie zatrudniający może domagać się od swojego pracownika, który nie podjął, przerwał lub też nie ukończył w ustalonym terminie określonych szkoleń zwrotu świadczeń. Nie jest to jednak tylko jedna sytuacja. Wraz z nowelizacją tej części Kodeksu pracy, rozszerzono zakres sytuacji, w których to zatrudniony jest zobowiązany do zwrotu kosztów za kształcenie.
- z którym pracodawca rozwiązał stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy i to zarówno w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub po jego zakończeniu i to w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata,
- który w okresie nie dłuższym niż 3 lata rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn dotyczących mobbingu,
- który w okresie nie dłuższym niż 3 lata rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na skutek narażenia jego zdrowia lub życia, lub z powodu mobbingu, mimo faktycznego braku przyczyn określonych w tych przepisach.
Z powyższych przepisów jasno zatem wynika, w których sytuacjach pracownik będzie zmuszony odpowiednimi przepisami zwrócić pracodawcy poniesione przez niego koszty.
Urlop szkoleniowy na umowie cywilnoprawnej
Co do zasady urlop szkoleniowy przysługuje wyłącznie osobom, które zatrudnione są na o umowę o pracę. Oznacza to, że osoby świadczące pracę na podstawie umowy o dzieło lub zlecenie nie muszą otrzymać od swojego przełożonego zgody właśnie na taki urlop. Ewentualnym wyjściem jest tu rozważenie sytuacji, czy pracodawca rzeczywiście działa zgodnie z prawem, zaś pod zawartą umową cywilnoprawną nie kryje się faktycznie stosunek pracy.
Dzieje się tak dlatego, że ustawodawca w szczególny sposób chroni wszystkich pracowników, którzy z pracodawcami zawarli właśnie stosunek pracy i to bez względu na umowę. Trzeba przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 22 § 12 Kodeksu pracy nie jest dopuszczalne zastępowanie umowy o pracę umowami cywilnoprawnymi przy "zachowaniu warunków wykonywania pracy". W praktyce jednak, o ile pracownik nie powinien mieć problemu z wykazaniem, że doszło do naruszenia prawa, o tyle może mieć kłopot z udowodnieniem, że jego pracodawca rzeczywiście wyraził zgodę na to, aby podnosił on swoje kwalifikacje zawodowe.
Urlop szkoleniowy to ukłon ustawodawców w stronę pracowników chcących podnosić swoje kwalifikacje. Warto pamiętać, że istnieje możliwość wzięcia takiego urlopu i postarać się o jego uzyskanie u swojego pracodawcy.
To może Cię również zainteresować
