Rodzaje umów o pracę i wymiar czasu

Umowa na okres próbny

9 stycznia 2020

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 20 głosów

20 głosów

10 komentarzy
Umowa na okres próbny
Udało się! Otrzymałeś posadę i zaczynasz nową pracę. Ale nie powinieneś zapominać, że przed tobą jeszcze jedno wyzwanie, mianowicie okres próbny. Jest to czas na wdrożenie pracownika w pełnione obowiązki w podjętym już stosunku pracy, który prawnie jest regulowany przez umowę o pracę na okres próbny. Sprawdź co warto o niej wiedzieć i dlaczego jest tak istotna?

Okres próbny w każdej firmie wygląda bardzo podobnie, stąd potrzeba stworzenia uniwersalnego narzędzia regulującego rozpoczęty w ten sposób stosunek pracy. Przyjmuje się, że ten typ umowy o pracę może poprzedzać każdą inną umowę. Ponadto warto zauważyć, że wśród umów o pracę wyróżniamy takie jak: na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy, na okres próbny czy też na zastępstwo. W każdym jednak przypadku, zarówno zawarcie, jak rozwiązanie czy modyfikacja umowy, muszą mieć formę pisemną. Niezbędne będzie także określenie poszczególnych elementów umowy o pracę – nawet jeśli chodzi o krótki okres próbny.

Umowa o pracę na okres próbny

Większość pracodawców stosuje ją, aby poznać umiejętności, jak i predyspozycje danego pracownika. Zatrudniony w takim przypadku ma możliwość zapoznania się z zakresem swoich obowiązków, jak i działaniem firmy czy też jej poszczególnych działów. Dzięki temu pracownik może określić, czy dana posada i środowisko pracy mu odpowiada. Jest to również czas na ocenę kompetencji pracownika przez przełożonego. Okres próbny może zakończyć się przedłużeniem umowy lub decyzją jednej ze stron o zakończeniu współpracy już na tak wczesnym etapie.

Mimo że okres próbny ma na celu weryfikację rekrutacji, zatrudniony wykonuje określone zadania, za które należy mu się wynagrodzenie i prawa pracownicze. Innymi słowy, nawiązuje się stosunek pracy, który musi zaistnieć w oparciu o dokument formalny. Właśnie w takiej sytuacji najczęściej stosuje się umowę o pracę na okres próbny. Umowa na okres próbny nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące – stąd najczęściej stosuje się miesięczną lub trzymiesięczną umowę o pracę na okres próbny.

Ważne!
Z uwagi na możliwe nadużycia, ustawodawca wskazał, że ten sam pracodawca może zawrzeć z pracownikiem wyłącznie jedną umowę na okres próbny. Nie jest też możliwe podpisanie dwóch następujących po sobie umów tego rodzaju, nawet jeżeli ich łączny okres nie przekraczałby wskazanych powyżej 3 miesięcy.

Z kolei pracownik, który nie zmienia pracodawcy, a jedynie stanowisko, również może zostać poproszony o przejście okresu próbnego wraz z adekwatną umową, jednak tylko wtedy, gdy nowa posada wiąże się z innym profilem obowiązków i zadań niż dotychczasowa. Ważne jest, że umowa o pracę na okres próbny powinna spełniać te same wymogi formalne, co standardowe umowy o pracę. Co prawda nie jest tak rozbudowana jak umowa o pracę na czas określony i nieokreślony, jednak musi zostać sporządzona na piśmie i zawierać informacje o stronach, dacie okresu próbnego, wynagrodzeniu oraz ogólne warunki pracy.

Szukasz pracy?
Dodana
Dodana

Doradca Klienta- umowa zlecenie

PeoplePro

  • Rawa Mazowiecka
Dodana
Dodana
Dodana

Wymiar czasu pracy to także istotna kwestia, którą należy ująć w dokumencie – zawarcie umowy na okres próbny może przecież odbywać się analogicznie do postaci innych umów, czyli na cały etat lub jego część. Warto zwrócić szczególną uwagę na określenie rodzaju umowy – umowa o pracę na okres próbny nie może przyjmować postaci umowy o pracę na czas określony, gdyż oba typy podlegają innych prawom i obowiązkom względem zatrudnionego.

Zdarza się i tak, że pracownica zatrudniona na próbę zachodzi w ciążę. Jakie wówczas są jej prawa i możliwości kontynuacji współpracy po tym, jak dojdzie do końca okresu próbnego? Dowiedz się z poniższego filmiku:

Video

Urlop na okresie próbnym

Częstym pytaniem, które zadają sobie świeżo upieczeni pracownicy, jest zagadnienie, czy można wziąć urlop, będąc na okresie próbnym. Odpowiedź brzmi: tak, umowa na okres próbny, jak wspomnieliśmy, opiera się na stosunku pracy, co oznacza, że zatrudnionemu przysługują wszystkie prawa i przywileje określone w Kodeksie pracy. Może więc on np. otrzymać zwolnienie lekarskiego i przebywać na nim według zasad obowiązujących na umowie o pracę. Na okresie próbnym można też skorzystać z urlopu wypoczynkowego, który przysługuje wówczas w wymiarze proporcjonalnym. Co to oznacza w praktyce?

Obliczanie urlopu na okresie próbnym
Dni urlopu naliczane są zatrudnionemu po przepracowaniu 1 miesiąca pracy. A zatem w 2 miesiącu przysługuje pracownikowi 1/12 rocznego wymiaru urlopu wypoczynkowego, wynoszącego w zależności od ogólnego stażu pracy 20 lub 26 dni. W 3 miesiącu przysługuje mu już 2/12 tego wymiaru itd. Wynik obliczenia zaokrągla się do pełnego dnia.

Przykład: pracownikowi, który przepracował 10 lat i ma prawo do 26 dni urlopu rocznie, na umowie na okres próbny w 3 miesiącu pracy przysługiwać będzie 4,3 dnia, czyli cztery dni urlopu wypoczynkowego.

Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny

Wiele osób mylnie sądzi, że umowy na okres próbny nie można wypowiedzieć. Krótki czas trwania, bo jedynie kilka miesięcy, wydaje się być obligatoryjny, a przecież to właśnie okres próbny ma za zadanie zweryfikować potencjał pracownika i jego miejsca w strukturze zasobów kadrowych.

Warto pamiętać, że zarówno pracodawca, jak i pracownik z umową o pracę na okres próbny mają takie same prawa do zmiany decyzji o dalszej współpracy, jak w przypadku każdej inne umowy o pracę. Jak wynika ze statystyk, najczęstszymi powodami braku chęci do podjęcia trwałego stosunku pracy z przełożonym jest pojawienie się w tym czasie innej oferty zatrudnienia lub obiekcje co do samej posady w istocie. Z kolei pracodawcy rzadziej korzystają z przywileju wypowiedzenia umowy jeszcze przed wskazanym terminem, niemniej oczywiście mają takie prawo. 

A zatem tak, jak każda umowa o pracę, tak i umowa na okres próbny może być rozwiązana za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem, jak i bez zachowania okresu wypowiedzenia. Podobnie jak w przypadku umowy o pracę na czas określony i nieokreślony, kryterium decydującym jest długość okresu pełnienia obowiązków okresu próbnego.

Okresy wypowiedzenia umowy na okres próbny:
Zgodnie z art. 34 Kodeksu pracy, okres wypowiedzenia takiej umowy wynosi odpowiednio:

  • 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
  • 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
  • 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Okres próbny służy głównie do weryfikacji przydatności zatrudnienia danego kandydata, dlatego po zakończeniu umowy o pracę na okres próbny przełożony i zatrudniony wyrażają swoje stanowisko w celu ustalenia zasadności ewentualnej współpracy.  Zarówno pracodawca, jak i pracownik przy korzystaniu ze swojego prawa nie muszą podawać przyczyny wypowiedzenia – w przypadku okresu próbnego zazwyczaj jest oczywista i dotyczy niespełnienia oczekiwań, którejś ze stron.

Zakończenie okresu próbnego – co dalej? 

Koniec okresu próbnego jest równoznaczny z ustaniem umowy o pracę na okres próbny, a o tym, co dalej,  decyduje pracodawca. W kwestiach formalnych nie można wliczać umowy na okres próbny jako pierwszej umowy na czas określony, gdyż są to dwa osobne rodzaje zatrudnienia.

Warto wiedzieć!
Jeśli po okresie próbnym pracodawca nie informuje nas o dalszym zatrudnieniu, nie pozbawia nas praw pracowniczych i nadal zleca wykonywanie obowiązków, można mówić o domniemanym lub też milczącym przedłużeniu umowy o pracę

Dlaczego? Dopuszczenie pracownika do pracy po zakończeniu okresu próbnego traktowane jest jako milcząca zgoda na kontynuację zatrudnienia.

W dzisiejszych czasach otrzymanie umowy o pracę, zwłaszcza na czas nieokreślony, jest dążeniem niemalże każdego pracownika. Umowy cywilnoprawne, tzw. śmieciówki to gorsza alternatywa, dlatego umowa o pracę nawet na okres próbny wielu zatrudnionym wydaje się obietnicą atrakcyjnej formy stosunku pracy w przyszłości. Warto jednak pamiętać, że umowa o pracę na okres próbny to uniwersalne narzędzie i wcale nie musi definiować przyszłego zatrudnienia. Po zakończeniu okresu próbnego, przełożony sam decyduje, jaką umowę przedłożyć pracownikowi, której zapisy będą odtąd bezwzględnie obowiązywać.

Najczęściej zadawane pytania

Ile trwa okres próbny w pracy?

Dokładny wymiar czasu pracy na umowie na okres próbny zależy od pracodawcy, ale nie może wynosić więcej niż 3 miesiące. Po tym czasie, jeśli pracodawca chce nadal zatrudniać pracownika, musi podpisać z nim umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony.

Co dalej po okresie próbnym?

Kiedy wygaśnie umowa na okres próbny, ustaje stosunek pracy z pracodawcą. Jeśli chce on nadal zatrudniać pracownika, może podpisać z nim umowę na czas określony lub nieokreślony, według prawa nie może jednak ponownie zawrzeć z tym samym pracownikiem umowy na okres próbny, gdyż jak sama nazwa wskazuje, ma ona charakter sprawdzający i jednorazowy.

Czy można wziąć urlop na okresie próbnym?

Tak, pracownikowi zatrudnionemu na umowie na okres próbny przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym po pierwszym miesiącu pracy. Dni urlopu do wykorzystania obliczane są na podstawie przepracowanego okresu oraz ogólnego stażu pracy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Patrycja Kosek

Dziennikarz

Marketing specialist w WhitePress. Copywriter w Aplikuj.pl Dziennikarz w bielsko.biala.pl. Ponad 10 lat doświadczeń.
Moja praca kręci się wokół treści. Tworzę, przerabiam, sprawdzam, poprawiam, zlecam i weryfikuję. Planowanie i budowanie contentu sprawia mi przyjemność, tak samo jak poznawanie rozmaitych metod komunikacji i efektywne ich wykorzystanie. 

10 komentarzy

Helena S

Helena S

Bardzo ciekawy artykuł, szczególnie że wyjaśnia kwestię wypowiedzenia umowy na okres próbny. Miałem wątpliwości co do tego i teraz jestem spokojniejszy wiedząc, że mogę również wypowiedzieć umowę, jeśli coś nie będzie mi odpowiadać.
Ania

Ania

Okres próbny to dla mnie bardzo ważny czas, aby ocenić potencjał nowego pracownika i jego kompetencje. Dzięki temu unikam późniejszych problemów i zwiększam szansę na dobry wybór.
prac. umysowy

prac. umysowy

Cieszę się, że umowa o pracę na okres próbny opiera się na tych samych prawach i przywilejach co standardowa umowa o pracę. Dzięki temu mam pewność, że nie będę traktowana mniej korzystnie tylko dlatego, że jest to próbna umowa.
emil2019

emil2019

Ciekawe informacje na temat okresu próbnego, szczególnie to, że zatrudniony musi otrzymać wynagrodzenie i prawa pracownicze. Mam nadzieję, że znajdę pracę, gdzie będę mogła przejść taki okres w ramach nawiązania stałego zatrudnienia.
Ferdynand

Ferdynand

Okres próbny to ważny etap dla pracownika i pracodawcy, dzięki któremu można poznać siebie nawzajem i określić, czy będzie to dobra współpraca. Lepiej przeprowadzić taki test niż później żałować decyzji o zatrudnieniu.
Ola77

Ola77

Czy pracownik na umowie -okres próbny powinien zgłosić pracodawcy chęć do dalszej pracy czy decyduje o tym tylko pracodawca?
Marek

Marek

Zasady są ściśle określone w firmach i dotyczy to także okresów próbnych, oczywiście zgodnie z prawem pracy musi to być realizowane.
Hania

Hania

W większości miejsc pracy jest okres próbny i to całkiem jest normalne. Każdy musi coś takiego przejść by potem zostać zatrudnionym na innych warunkach.
Lidzia

Lidzia

Umowa o pracę na okres próbny zawierana jest jako pierwsza z umów z danym pracownikiem w celu sprawdzenia go na konkretny stanowisku pracy. Zazwyczaj po takiej umowie, jet umowa o pracę na czas określony, albo żadna umowa.
próbny

próbny

Zasadniczo będzie to zależało od liczby godzin pracy, ale nie zawsze tak jest. Zanim cokolwiek podpiszesz, zawsze niezwykle ważne jest zrozumienie wszystkich dostępnych opcji.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.