Spis treści
Okres próbny w każdej firmie wygląda bardzo podobnie, stąd potrzeba stworzenia uniwersalnego narzędzia regulującego rozpoczęty w ten sposób stosunek pracy. Przyjmuje się, że ten typ umowy o pracę może poprzedzać każdą inną umowę. Ponadto warto zauważyć, że wśród umów o pracę wyróżniamy takie jak: na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy, na okres próbny czy też na zastępstwo. W każdym jednak przypadku, zarówno zawarcie, jak rozwiązanie czy modyfikacja umowy, muszą mieć formę pisemną. Niezbędne będzie także określenie poszczególnych elementów umowy o pracę – nawet jeśli chodzi o krótki okres próbny.
Umowa o pracę na okres próbny
Większość pracodawców stosuje ją, aby poznać umiejętności, jak i predyspozycje danego pracownika. Zatrudniony w takim przypadku ma możliwość zapoznania się z zakresem swoich obowiązków, jak i działaniem firmy czy też jej poszczególnych działów. Dzięki temu pracownik może określić, czy dana posada i środowisko pracy mu odpowiada. Jest to również czas na ocenę kompetencji pracownika przez przełożonego. Okres próbny może zakończyć się przedłużeniem umowy lub decyzją jednej ze stron o zakończeniu współpracy już na tak wczesnym etapie.
Mimo że okres próbny ma na celu weryfikację rekrutacji, zatrudniony wykonuje określone zadania, za które należy mu się wynagrodzenie i prawa pracownicze. Innymi słowy, nawiązuje się stosunek pracy, który musi zaistnieć w oparciu o dokument formalny. Właśnie w takiej sytuacji najczęściej stosuje się umowę o pracę na okres próbny. Umowa na okres próbny nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące – stąd najczęściej stosuje się miesięczną lub trzymiesięczną umowę o pracę na okres próbny.
Z kolei pracownik, który nie zmienia pracodawcy, a jedynie stanowisko, również może zostać poproszony o przejście okresu próbnego wraz z adekwatną umową, jednak tylko wtedy, gdy nowa posada wiąże się z innym profilem obowiązków i zadań niż dotychczasowa. Ważne jest, że umowa o pracę na okres próbny powinna spełniać te same wymogi formalne, co standardowe umowy o pracę. Co prawda nie jest tak rozbudowana jak umowa o pracę na czas określony i nieokreślony, jednak musi zostać sporządzona na piśmie i zawierać informacje o stronach, dacie okresu próbnego, wynagrodzeniu oraz ogólne warunki pracy.
STAŻ PŁATNY W DZIALE ZARZĄDZANIA PROCESEM I PRODUKTEM (ADVANCED MANUFACTURING)
Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Wymiar czasu pracy to także istotna kwestia, którą należy ująć w dokumencie – zawarcie umowy na okres próbny może przecież odbywać się analogicznie do postaci innych umów, czyli na cały etat lub jego część. Warto zwrócić szczególną uwagę na określenie rodzaju umowy – umowa o pracę na okres próbny nie może przyjmować postaci umowy o pracę na czas określony, gdyż oba typy podlegają innych prawom i obowiązkom względem zatrudnionego.
Zdarza się i tak, że pracownica zatrudniona na próbę zachodzi w ciążę. Jakie wówczas są jej prawa i możliwości kontynuacji współpracy po tym, jak dojdzie do końca okresu próbnego? Dowiedz się z poniższego filmiku:
Urlop na okresie próbnym
Częstym pytaniem, które zadają sobie świeżo upieczeni pracownicy, jest zagadnienie, czy można wziąć urlop, będąc na okresie próbnym. Odpowiedź brzmi: tak, umowa na okres próbny, jak wspomnieliśmy, opiera się na stosunku pracy, co oznacza, że zatrudnionemu przysługują wszystkie prawa i przywileje określone w Kodeksie pracy. Może więc on np. otrzymać zwolnienie lekarskiego i przebywać na nim według zasad obowiązujących na umowie o pracę. Na okresie próbnym można też skorzystać z urlopu wypoczynkowego, który przysługuje wówczas w wymiarze proporcjonalnym. Co to oznacza w praktyce?
Przykład: pracownikowi, który przepracował 10 lat i ma prawo do 26 dni urlopu rocznie, na umowie na okres próbny w 3 miesiącu pracy przysługiwać będzie 4,3 dnia, czyli cztery dni urlopu wypoczynkowego.
Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny
Wiele osób mylnie sądzi, że umowy na okres próbny nie można wypowiedzieć. Krótki czas trwania, bo jedynie kilka miesięcy, wydaje się być obligatoryjny, a przecież to właśnie okres próbny ma za zadanie zweryfikować potencjał pracownika i jego miejsca w strukturze zasobów kadrowych.
Warto pamiętać, że zarówno pracodawca, jak i pracownik z umową o pracę na okres próbny mają takie same prawa do zmiany decyzji o dalszej współpracy, jak w przypadku każdej inne umowy o pracę. Jak wynika ze statystyk, najczęstszymi powodami braku chęci do podjęcia trwałego stosunku pracy z przełożonym jest pojawienie się w tym czasie innej oferty zatrudnienia lub obiekcje co do samej posady w istocie. Z kolei pracodawcy rzadziej korzystają z przywileju wypowiedzenia umowy jeszcze przed wskazanym terminem, niemniej oczywiście mają takie prawo.
A zatem tak, jak każda umowa o pracę, tak i umowa na okres próbny może być rozwiązana za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem, jak i bez zachowania okresu wypowiedzenia. Podobnie jak w przypadku umowy o pracę na czas określony i nieokreślony, kryterium decydującym jest długość okresu pełnienia obowiązków okresu próbnego.
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Okres próbny służy głównie do weryfikacji przydatności zatrudnienia danego kandydata, dlatego po zakończeniu umowy o pracę na okres próbny przełożony i zatrudniony wyrażają swoje stanowisko w celu ustalenia zasadności ewentualnej współpracy. Zarówno pracodawca, jak i pracownik przy korzystaniu ze swojego prawa nie muszą podawać przyczyny wypowiedzenia – w przypadku okresu próbnego zazwyczaj jest oczywista i dotyczy niespełnienia oczekiwań, którejś ze stron.
Zakończenie okresu próbnego – co dalej?
Koniec okresu próbnego jest równoznaczny z ustaniem umowy o pracę na okres próbny, a o tym, co dalej, decyduje pracodawca. W kwestiach formalnych nie można wliczać umowy na okres próbny jako pierwszej umowy na czas określony, gdyż są to dwa osobne rodzaje zatrudnienia.
Dlaczego? Dopuszczenie pracownika do pracy po zakończeniu okresu próbnego traktowane jest jako milcząca zgoda na kontynuację zatrudnienia.
W dzisiejszych czasach otrzymanie umowy o pracę, zwłaszcza na czas nieokreślony, jest dążeniem niemalże każdego pracownika. Umowy cywilnoprawne, tzw. śmieciówki to gorsza alternatywa, dlatego umowa o pracę nawet na okres próbny wielu zatrudnionym wydaje się obietnicą atrakcyjnej formy stosunku pracy w przyszłości. Warto jednak pamiętać, że umowa o pracę na okres próbny to uniwersalne narzędzie i wcale nie musi definiować przyszłego zatrudnienia. Po zakończeniu okresu próbnego, przełożony sam decyduje, jaką umowę przedłożyć pracownikowi, której zapisy będą odtąd bezwzględnie obowiązywać.
