Kiedy pracownik nie chce iść na urlop

Co zrobić, gdy pracownik nie chce iść na urlop?

Jeszcze kilka lat temu pracownicy, pracodawcy i inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy zauważali poważny problem związany z udzielaniem urlopów. Zbyt krótki okres, który przewidywał ustawodawca na wykorzystanie przysługujących pracownikowi dni wolnych sprawiał, że wiele podmiotów zatrudniających natrafiało na trudność, aby udzielić pracownikowi urlopu. Po zmianach w Kodeksie pracy i wydłużeniu okresu, w którym można udzielić takiego wypoczynku, problem praktycznie przestał istnieć. Teraz pracodawcy z kolei najczęściej muszą uporać się z tymi pracownikami, którzy nie są zainteresowani wykorzystaniem przysługujących im dni wolnych od pracy.

Nowelizacja Kodeksu pracy

Zmiany w Kodeksie pracy, które miały miejsce w 2012 roku dotyczyły wydłużenia okresu, w jakim pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu. Zgodnie z art. 168 podmiot zatrudniający powinien udzielić dni wolnych pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego (wcześniej datą graniczną był dzień 31 marca następnego roku). Nowelizacja dała więc osobom zainteresowanym ? zarówno pracodawcom, jak i pracownikom ? więcej swobody. Zwłaszcza ci drudzy mogą zaległy urlop wykorzystać w bardziej atrakcyjnym, letnim okresie roku. Z drugiej strony, również pracodawcy mogą lepiej przygotować się na nieobecność pracownika w zakładzie pracy. W okresie letnim znacznie łatwiej o pracowników sezonowych niż w innych miesiącach roku.

Tylko w wyjątkowych sytuacjach

Z punktu widzenia wszystkich zatrudnionych istotne powinno być to, że wyżej przywołany art. 168 Kodeksu pracy jest wyjątkiem od ogólnej reguły. Zasadą jest bowiem, że pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Jest to o tyle ważne, że w przypadku skumulowania się większej ilości dni wolnych pojawia się nie tylko problem z udzieleniem urlopu w wybranym przez pracownika okresie, ale również pracodawca musi przeorganizować pracę w firmie. Ponadto, dodatkowy problem pojawia się wówczas, gdy stosunek pracy zostaje zakończony ? podmiot zatrudniający musi bowiem wypłacić swoim podwładnym stosowny ekwiwalent za niewykorzystane dni.

Na urlop nie wyślesz

Choć nowelizacja Kodeksu pracy pomogła w uregulowaniu kwestii, którą od dawna podnosili pracodawcy, to nie można zapomnieć, że wciąż pozostaje kilka aspektów wymagających poprawy. Przede wszystkim mowa o tym, że pracodawca pozostaje bezsilny w momencie, gdy pracownik próbuje się uchylić od wykorzystania urlopu. Żadne przepisy zawarte w Kodeksie pracy nie umożliwiają podmiotowi zatrudniającemu wysłania pracownika na urlop w ustalonym przez pracodawcę terminie. Takie uprawnienie przedsiębiorcy w dalszym ciągu mają bowiem tylko w okresie wypowiedzenia stosunku pracy. Co zatem robić, gdy we wrześniu kolejnego roku kalendarzowego pracownik deklaruje, że na urlop się nie wybiera?

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa pracodawca faktycznie nie ma żadnych narzędzi, z których może skorzystać. Jednocześnie też taka luka w prawie powoduje wiele kłopotów ? pracownik może nawet wystąpić z pozwem do sądu. Właśnie z tego względu tak istotne jest, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi roszczeniami, które wysuwać może pracownik. W tym celu można odebrać od pracownika pisemne oświadczenie lub też samodzielnie sporządzić notatkę przy świadkach. I choć przy obecnym stanie prawnym pracodawca ma szansę, aby przed sądem udowodnić swoją rację, to należy pamiętać, że proces ten może być długotrwały. I właśnie z tego względu coraz więcej pracodawców podkreśla, że obowiązujące przepisy prawa należy zmienić.

Gdy pracownik nie chce iść na urlop wypoczynkowy…

Choć większość pracowników zazwyczaj odlicza dni do wyczekanego urlopu wypoczynkowego, to często zdarza się także tak, że ktoś w ogóle nie chce wykorzystać zaległego urlopu. Najczęściej jest to związane po prostu z tym, że woli otrzymać za niego ekwiwalent pieniężny. W niektórych przypadkach powodem może być coś zupełnie innego – np. pracoholizm.

Gdy pracownik nie chce iść na urlop, to pracodawca nie może go do tego zmusić, ale powinien przekonać go do konieczności odpoczęcia do obowiązków zawodowych. W tym celu warto przeprowadzić rozmowę, podczas której pracodawca będzie przyjmował postawę bardziej przyjaciela niż przełożonego, tłumacząc pracownikowi, że po powrocie z urlopu na pewno będzie mógł powrócić do swoich obowiązków z większą werwą. W większości przypadków dobrze sprawdza się także informowanie, że pracownik jest osobą bardzo potrzebną i prawie niezastąpioną w firmie, ale dla jego zdrowia psychicznego powinien skorzystać z przysługującego mu urlopu, tak samo jak każda inna osoba zatrudniona w przedsiębiorstwie.

Często pracownicy nie chcą wykorzystać przysługującego im urlopu, ponieważ obawiają się, że podczas ich nieobecności praca nie będzie odpowiednio dobrze wykonana i po powrocie z wypoczynku będą mieli jeszcze więcej pracy. W takiej sytuacji warto pokazać pracownikowi, że znaleźliśmy mu zastępcę oraz to, w jaki sposób podzielimy jego obowiązki na innych pracowników, a które zadania pozostawimy do czasu aż wróci z wakacji.

Jest jeden przypadek, w którym pracodawca może „zmusić” pracownika do urlopu…

Kiedy pracodawca może wysłać pracownika na urlop, czyli zwolnić go z obowiązku świadczenia pracy? W zasadzie bez zgody pracownika jest w stanie to uczynić tylko w jednym przypadku, czyli wtedy, gdy pracownik znajduje się w okresie wypowiedzenia. Jest to związane np. z tym, że pracownicy, którzy dostali wypowiedzenie umowy o pracę mogą obniżać morale innych pracowników, co jest bardzo złe dla całego przedsiębiorstwa.