Niższy ZUS dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą

Osoby, które postanowią zostać własnym szefem, czyli zdecydują się na otworzenie firmy liczyć mogą na preferencyjne warunki jej prowadzenia. Jedno z ułatwień odnosi się do ulgi związanej z odprowadzaniem składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wszyscy, którzy zamierzają założyć firmę i działać na rynku na własny rachunek doskonale wiedzą, jak dużo środków finansowych potrzebnych jest na „rozkręcenie" biznesu. Na przeciw oczekiwaniom młodych przedsiębiorców wychodzi państwo. Jednym z ułatwień, które ma zachęcić młode osoby do otwierania firm, jest obniżenie wysokości składek odprowadzanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na czym polega ulga? Jak długo trwa? I wreszcie, czy każda osoba otwierająca firmę może z niej skorzystać? 

Zadeklarowana kwota pracodawcy 

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą są zobowiązani opłacać składki na ubezpieczenie społeczne od zadeklarowanej kwoty. Istotną informacją jest tu jednak ta, która dotyczy faktu, że kwota ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które przyjęte zostało do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych w danym roku kalendarzowym. W bieżącym roku minimalna podstawa wynosi dokładnie 2247,60 zł. Osoby, które rozpoczynają działalność gospodarczą nie obowiązuje jednak ta kwota. Mogą one zadeklarować płacenie 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W praktyce płacą zatem o połowę mniej niż osoby, które prowadzą działalność powyżej 24 miesięcy.

Dla kogo ulga?

Z punktu widzenia przedsiębiorców istotny powinien być fakt, że nie każdy będzie mógł opłacać składki w niższej kwocie. Zależy to wyłącznie od indywidualnej sytuacji osoby, która ma zamiar prowadzić działalność gospodarczą.

Dodatkowo z ulgi nie będą mogli skorzystać wspólnicy spółek komandytowych czy jawnych i wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

Ile czasu można korzystać z ulgi? 

Z preferencyjnych warunków korzystać może każdy przedsiębiorca, która spełnia warunki, niemniej jednak tylko i wyłącznie przez ściśle określony czas. W tym przypadku mowa o 24 miesiącach kalendarzowych. Warto przy tym zauważyć, że okres ten liczy się od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dalej, ponieważ ulgę liczy się biorąc pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe, w praktyce możliwe jest opłacanie składek w preferencyjnej wysokości przez 25 miesięcy (wystarczy, że firma rozpocznie działalność od 2 dnia miesiąca a nie pierwszego). Dodatkowo należy też pamiętać, że do okresu korzystania z ulgi należy wliczyć te okresy, w których przedsiębiorca nie był zobowiązany do opłacania składek. Taka sytuacja ma miejsce choćby wówczas, gdy zawiesił on prowadzenie działalności gospodarczej na kilka miesięcy. 

Co z umowami cywilnoprawnymi?

W praktyce problemem może być ustalenie, czy ulga w zakresie opłacania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje przedsiębiorcy, który przed rozpoczęciem prowadzenia własnej firmy wykonywał pracę na podstawie umów cywilnoprawnych dla swojego pracodawcy.

Warto podkreślić, że w przepisach takich osób nie wymienia się jako tych, które nie mogą skorzystać z ulgi w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Inaczej mówiąc, osoby, które świadczyły pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło lub zlecenie, mogą skorzystać z ulgi przewidzianej przez ustawodawcę dla osób rozpoczynających pracę na własny rachunek. Jest to niezależne od tego, czy będą wykonywać na rzecz byłego już pracodawcy ten sam rodzaj pracy, który wykonywali właśnie w oparciu o wcześniej podpisaną umowę cywilnoprawną. 

Kto może płacić preferencyjne składki na ZUS?

Ustawodawca jasno określił, kto może skorzystać z preferencyjnych składek ZUS. Ulga jest przyznawana przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną, która:

- po raz pierwszy rozpoczyna prowadzić działalność gospodarczą;

- rozpoczyna prowadzić działalność gospodarczą ponownie, ale od czasu ostatniego jej zakończenia lub zawieszenia upłynęło 60 miesięcy kalendarzowych;

- nie wykonuje dla byłego pracodawcy tego, co robiła dla niego będąc pracownikiem w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym;

- nie jest ubezpieczona w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Jak długo możesz płacić obniżone składki?

Niższe składki ZUS można płacić maksymalnie przez okres 60 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. W tym czasie można skorzystać z tzw. małego ZUS-u (przez 24 miesiące) i małego ZUS-u plus (przez 36 miesięcy). Wysokość należnych składek ZUS jest uzależniona od ulgi, z której aktualnie korzysta przedsiębiorca oraz jego dochodów. Na podstawę wymiaru składek wpływ ma również poziom wynagrodzeń w gospodarce, zarówno minimalnego, jak i przeciętnego.

Czy przysługuje mi mały ZUS? Jakie muszę spełnić warunki?

Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy mogą skorzystać z małego ZUS-u? W związku z tym najpierw warto określić na czym ten przywilej polega. Mały ZUS to ulga dedykowana dla nowych firm, które dopiero rozpoczynają swoją działalność. Skorzystanie z niej jest jednym z elementów optymalizacji kosztów działalności, co jest szczególnie ważne w pierwszych latach funkcjonowania firmy, która dopiero walczy o swoją pozycję na rynku.

Ustalenie podstawy wymiaru składek

Wysokość składek w małym ZUS-ie jest naliczana od podstawy wymiaru, która wynosi 30 % minimalnego wynagrodzenia za pracę w gospodarce. W 2021 roku wysokość minimalnego wynagrodzenia wynosi 2800zł, co powoduje, że podstawa naliczenia składek to kwota 840zł. Po jej określeniu obliczana jest wysokość należnych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

Suma należnych składek za ubezpieczenia społeczne wynosi więc 265,78zł. Do tej kwoty należy doliczyć obowiązkową składkę ubezpieczenia zdrowotnego, która w 2021 roku wynosi 381,81zł, co daje wynik 647,59zł. Tyle właśnie wynosi składka małego ZUS-u w 2021 roku.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w małym ZUS-ie

Przedstawiona w akapicie wyżej składka małego ZUS-u może być nieznacznie niższa, ze względu na fakt, że korzystając z preferencyjnego ZUS-u przedsiębiorca dobrowolnie opłaca składkę na ubezpieczenie chorobowe. Jeżeli nie chce tego robić jego należne składki ZUS są pomniejszane o 20,58zł i wynoszą 627,01zł.

Okres korzystania z małego ZUS-u

Z małego ZUS-u można korzystać przez 24 kolejne miesiące kalendarzowe od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku, gdy przedsiębiorca przez pierwsze 6 miesięcy swojej działalności korzystał z ulgi na start wprowadzonej w ramach tzw. Konstytucji Biznesu z 2018 roku, wtedy z małego ZUS-u może skorzystać przez 24 kolejne miesiące od jej zakończenia.

Mały ZUS - zmiana schematu opłacania składek

Każdy przedsiębiorca oprócz terminowego opłacania składek ZUS zobowiązany jest również do przekazywania w tym samym terminie do ZUS deklaracji ZUS DRA, która informuje o obowiązującym go schemacie opłacania składek, podstawie wymiaru, czy zgodzie na dobrowolne opłacanie składki chorobowej. Ubezpieczony może tego nie robić jedynie w przypadku, gdy nie zatrudnia pracowników, a wysokość należnych składek jest każdego miesiąca taka sama. W tym przypadku dostarcza do ZUS deklarację ZUS DRA za pierwszy pełny miesiąc obowiązywania konkretnych składek, a w następnych okresach dokonuje wyłącznie płatności na rzecz ZUS.

Dzięki temu może w kolejnych miesiącach nie wysyłać deklaracji ZUS DRA, ale wyłącznie do momentu wystąpienia jakiejkolwiek zmiany w zakresie opłacanych składek, np. zmiany preferencji, wzrostu podstawy wymiaru itp. Zaistnienie którejkolwiek z przesłanek tworzy obowiązek przekazania do ZUS aktualnej deklaracji ZUS DRA z uwzględnieniem zmiany schematu opłacania składek.

Jakie składki trzeba płacić po 24 miesiącach?

Po upływie 24 kolejnych miesięcy kalendarzowych korzystania z małego ZUS-u przedsiębiorca ma możliwość skorzystania z kolejnej ulgi, którą jest tzw. mały ZUS plus. Jest ona jednak uzależniona od dochodów firmy i skierowana głownie do przedsiębiorstw, które w pierwszych 2 latach działalności nie wypracowały sobie na tyle mocnej pozycji na rynku, by osiągać przychody przekraczające 120 tys. złotych rocznie.

Mały ZUS plus w 2021 roku dla jakich przedsiębiorców?

Mały ZUS plus to ulga dla przedsiębiorców, którzy wykorzystali już przysługujący im preferencyjny okres "małego ZUS-u". Jest to przywilej, który pozwala płacić niższe składki przez kolejne 36 miesięcy kalendarzowych (do tego okresu jest wliczone ewentualne 6 miesięcy korzystania z ulgi na start), ale mogą skorzystać z niego wyłącznie przedsiębiorcy, których przychody za poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczyły 120 tys. złotych. Przysługująca maksymalnie przez kolejne 36 miesięcy ulga może być wykorzystana jedynie w ciągu pierwszych 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Ile wynoszą składki ZUS dla przedsiębiorcy korzystającego z ulgi mały ZUS plus? Wiele osób szuka konkretnej kwoty w Internecie, jednak jest ona naliczana indywidualnie na podstawie uzyskiwanych przez firmę dochodów, według których naliczana jest podstawa wymiaru składek. W tym celu należy średni miesięczny dochód przedsiębiorstwa uzyskany w minionym roku kalendarzowym pomnożyć przez stały współczynnik 0,5, a wynik tego działania zaokrąglić do pełnych groszy. Poniżej znajduje się przykład pokazujący jak obliczyć należne składki ZUS w wariancie mały ZUS plus:

Z powyższego przykładu wynika, że im niższe dochody przedsiębiorcy korzystającego z ulgi mały ZUS plus, tym mniejsza podstawa naliczania składek, a co za tym idzie niższe należne składki ZUS.

Dokumenty zgłoszeniowe które musisz złożyć na mały ZUS plus

Skorzystanie z ulgi mały ZUS plus jest możliwe po ówczesnym dokonaniu zgłoszenia tego faktu do ZUS na odpowiedniej deklaracji zgłoszeniowej. Przedsiębiorca musi dokonać wyrejestrowania na deklaracji ZUS ZWUA, by w kolejnym kroku zgłosić się do ubezpieczeń na deklaracji ZUS ZUA. Warto pamiętać, że zgłoszenia należy dokonać z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90 lub 05 92. Oba odpowiadają uldze mały ZUS plus. Ubezpieczony zobowiązany jest również do przekazania deklaracji zgłoszeniowej do ZUS w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku bądź zmiany w opłacaniu składek.

Mały ZUS plus wykazany w deklaracji rozliczeniowej

Przedsiębiorca, który prawidłowo zgłosił się do ulgi mały ZUS plus lub kontynuuje jej opłacanie zobowiązany jest do przekazania w odpowiednim terminie deklaracji rozliczeniowej do ubezpieczyciela. Termin ten upływa 10 dnia kolejnego miesiąca po zgłoszeniu do ulgi i przed jego upływem ubezpieczony powinien przekazać do ZUS deklarację ZUS DRA oraz ZUS DRA cz. II. W przypadku, gdy firma zatrudnia pracowników termin przesuwa się do 15 dnia miesiąca, a oprócz ZUS DRA cz. II wymagana jest również deklaracja ZUS RCA cz. II. Niedostarczenie odpowiednich deklaracji rozliczeniowych w wymaganym terminie może skutkować nie przyznaniem prawa do skorzystania z ulgi w opłacaniu należnych składek. Należy pamiętać, że każdy przedsiębiorca zgodnie z przepisami zobowiązany jest do przekazywania do ZUS-u bieżącej deklaracji ZUS DRA do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca.

Istniejące regulacje dotyczące preferencyjnych składek ZUS są korzystne dla przedsiębiorców, ponieważ obniżają należne składki, umożliwiając im skupienie się na rozwijaniu swojej działalności. Są również sprawiedliwe, ponieważ dzięki nim nowa firma nie musi płacić tyle samo, co podmiot istniejący od dawna i generujący większe dochody.

Najczęściej zadawane pytania