Problem z tak zwanymi ?lewymi? zwolnieniami jest potężny. Każdego roku inspektorzy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ? którzy przeprowadzają kontrole ? negują zasadność wydania zwolnień lekarskich. W efekcie pracownicy, którzy liczyli na dodatkowe dni wolne muszą zmierzyć się z konsekwencjami. Dzieje się tak dlatego, że pracodawca ? jako płatnik składek ? ma prawo dokonać kontroli lub żądać, aby taka została przeprowadzona.
Podmiotom zatrudniającym wspomniane wyżej prawo przysługuje na podstawie art. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich. Dotyczy to jednak tylko tych pracodawców, którzy zatrudniają minimum 20 pracowników. W przypadku innych podmiotów, na wniosek pracodawcy, kontrolę zwolnień mogą przeprowadzić również inspektorzy wspomnianego już Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Jak wygląda kontrola?
Każde zwolnienie lekarskie ? niezależnie od tego, czy kontrola przeprowadzana jest przez pracodawcę, czy też inspektorów ? jest badane pod kilkoma aspektami. W pierwszej kolejności sprawdza się, czy zwolnienie nie zostało sfałszowane i czy zostało ono wydane zgodnie z aktualnie obowiązującymi zasadami. Może bowiem zdarzyć się tak, że pracodawca będzie miał wątpliwości co do samej prawdziwości zwolnienia.
Poza kwestią formalną niezbędne jest też sprawdzenie, w jaki sposób pracownik wykorzystuje zwolnienie chorobowe. Mowa tu zarówno o tym, czy zastosował się on do wskazówek lekarza oraz czy nie wykorzystuje uzyskanego zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Trzeba pamiętać, że każde zwolnienie jest po to, aby osoba zatrudniona mogła powrócić do zdrowia, czyli czas ten powinien zostać wykorzystany na walkę z chorobą.
Kontroli spodziewaj się zawsze
Choć można powiedzieć, że kontrolowani są przeważnie ci pracownicy, którzy najczęściej korzystają ze zwolnień lekarskich, to trzeba pamiętać, że tak naprawdę każdy zatrudniony może zostać sprawdzony. Część inspektorów wcale nie zwraca szczególnej uwagi na statystyki, ale po prostu przeprowadza niezapowiedziane wizyty (jest to również zgodne z prawem).
Z całą pewnością szczególną uwagę przywiązuje się do kontrolowania osób, które miały już nieprzyjemności w związku z nieprawidłowym korzystaniem ze zwolnienia lekarskiego. Takich pracowników statystycznie najczęściej się odwiedza. Warto też pamiętać, że kontrola może być przeprowadzona zarówno w miejscu zamieszkania pracownika czy ? w przypadku przedsiębiorców ? w miejscu prowadzenia ich działalności gospodarczej.
Jakie są konsekwencje?
Każda kontrola wiąże się z koniecznością sporządzenia protokołu. Jeżeli pracodawca lub inspektorzy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalą, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane przez pracownika w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem, to skutki są poważne. Przede wszystkim traci on prawo do zasiłku chorobowego i to za cały okres, przez który pozostawał na zwolnieniu lekarskim. Wyjątkiem jest tu sytuacja, gdy wcześniej przebywał w szpitalu lub innej placówce leczniczej. Wówczas zostaje on pozbawiony zasiłku tylko za okres, który obejmuje jego wypisanie ze szpitala.
Z punktu widzenia pracodawcy fakt, że jego pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem i dzięki temu ? przykładowo ? zyskuje dodatkowe dni wolne, może być powodem do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia (z winy pracownika). Na taki fakt wielokrotnie wskazywał również Sąd Najwyższy, który podkreślał, że korzystając ze zwolnienia lekarskiego pracownik jest zobowiązany do wykonywania zaleceń lekarza. Jeżeli zaś traktuje ten czas jako dodatkowy, płatny urlop, to dopuszcza się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i może ponieść za to poważne konsekwencje.
To może Cię również zainteresować
Zwolnienie lekarskie - ile można chorować i co oznaczają kody na zwolnieniach?
