Spis treści
Zobacz także artykuł Na czym polega rozdzielność majątkowa.
Czym jest umowa majątkowa (intercyza)?
Zaczniemy od samego początku, a więc od dokładnego wyjaśnienia, czym jest umowa majątkowa, nazywana powszechnie intercyzą. To dokument, który stanowi porozumienie pomiędzy małżonkami lub osobami, które w niedalekiej przyszłości planują wejść w związek małżeński dotyczący zmiany domyślnego ustroju małżeńskiego.
Wprawdzie intercyza może dotyczyć wielu odmiennych kwestii, najczęściej jest ona podpisywana w celu wprowadzenia rozdzielności majątkowej małżeństwa. W zależności od specyfiki konkretnej sytuacji umowa majątkowa może być ustanowiona dobrowolnie przez parę, lub przymusowo. W drugiej sytuacji podpisanie intercyzy jest wynikiem zarządzenia sądu rodzinnego. Co umożliwia podpisanie umowy majątkowej? W głównej mierze prowadzi do niezależności małżeńskiej w obszarze gromadzenia osobnych majątków.
Jakie ustalenia można zawrzeć w umowie majątkowej?
W polskim ustawodawstwie nie istnieje pojęcie intercyzy, dlatego też będziemy wykorzystywać prawne stwierdzenie umowy majątkowej. A ma ona różne oblicza i niekoniecznie musi dotyczyć jedynie ustanowienia rozdzielności majątkowej. Możemy z powodzeniem wyróżnić cztery rodzaje umów majątkowych, które w innym stopniu zmieniają domyślny, regularny stan wspólnoty małżeńskiej. Są to kolejno:
- Umowy rozszerzające wspólność ustawową - Warto podkreślić, że wraz z rozpoczęciem małżeństwa nie wszystkie składniki majątku, szczególnie te wcześniej pozyskane wchodzą w skład majątku wspólnego. Małżeństwo jednak może zawrzeć umowę, zgodnie z którą elementy majątku, niewchodzące umownie w skład wspólnoty znajdą się w nim. Dodatkowo umowa to przewiduje wyszczególnienie konkretnych składników, które mają zostać w taki sposób wcielone do wspólnoty.
- Umowy ograniczające wspólność ustawową - Analogiczna umowa majątkowa, która wprawdzie nie ustanawia całkowitej rozdzielności majątkowej, a jedynie wyłącza ze wspólnej masy konkretne elementy majątku, które docelowo weszłyby do wspólnoty majątkowej.
- Umowy ustanawiające rozdzielność majątkową - To najpopularniejsza forma umowy majątkowej, która ustala podział majątkowy dwóch stron.
- Umowy ustanawiające rozdzielność z wyrównaniem dorobków - To specyficzna forma intercyzy, w ramach której w momencie trwania małżeństwa dwie strony niezależnie od siebie budują swój osobny majątek, jednak wraz z ustaniem (rozwodem) tego stanu, majątki zostaną wyrównane.
Jak zawrzeć umowę majątkową i ile to kosztuje?
Jak wcześniej wspomniano, umowę majątkową można podpisać zarówno przed, jak i po ślubie. W drugim scenariuszu formalności będą jednak nieco bardziej skomplikowane. Skupmy się najpierw na tym, jak zawrzeć umowę majątkową przed ślubem. Niezbędna jest wizyta u notariusza, który sporządzi stosowną umowę intercyzy i zatwierdzi ją notarialnie. W takim układzie jedyny dokument, który będzie nam potrzebny to dowód osobisty.
Jeśli staramy się podpisać umowę majątkową po ślubie, oprócz dowodu osobistego, potrzebny będzie także odpis aktu małżeństwa oraz precyzyjna dokumentacja zawierająca wycenę dotychczas zebranego przez małżeństwo majątku. W ramach tej wyceny powinny znaleźć się zarówno nieruchomości, jak i ruchomości posiadane przez parę. W tym przypadku umowa majątkowa również powinna zostać spisana w asyście notariusza.
Koszy intercyzy jest uzależniony od wartości naszego majątku. Najmniejsza opłata to 100 złotych w przypadku, gdy majątek małżeństwa jest niższy, niż 3 tysiące złotych. Im wyższy majątek, tym koszt intercyzy wzrasta. Przykładowo, gdy małżeństwo dysponuje majątkiem w wysokości od 60 tysięcy do 1 miliona złotych, koszt intercyzy wyniesie 1010 złotych i dodatkowe 0.4% nadwyżki powyżej 60 tysięcy złotych.
Dlaczego warto zawrzeć umowę majątkową w przypadku gdy prowadzimy firmę?
W jakich sytuacjach podpisanie intercyzy będzie stanowiło dobre wyjście dla małżeństwa? Przede wszystkim w sytuacji, gdy jedna strona małżeństwa ma duże skłonności do zadłużania się. W takim wypadku podpisanie umowy majątkowej może uchronić drugą stronę przed koniecznością spłacania tych długów. Istotne jest jednak, by intercyza była podpisana jeszcze przed powstaniem takich długów.
Intercyza to także optymalne wyjście w przypadku, gdy druga strona prowadzi firmę, która ze względu na specyfikę działalności może generować duże straty finansowe. W takim przypadku długi nie zostaną przeniesione na drugiego współmałżonka.
Intercyza, a zabezpieczenie swojego majątku
Co do zasady, intercyza służy zabezpieczeniu majątku każdego współmałżonka. W przypadku, gdy druga strona posiada nałogi wpływające na budżet gospodarstwa, prowadzi ryzykowną działalność gospodarczą, lub cechuje się lekkomyślnością w podejmowaniu decyzji finansowych, umowa majątkowa może uchronić drugą osobą przed konsekwencjami takich zdarzeń. Oczywiście intercyza nie chroni całkowicie od wybryków drugiej strony, a ponadto posiada też pewne wady. Jedną z tych najbardziej oczywistych jest obniżona zdolność kredytowa, która może przekreślić szansę na zakup nowego mieszkania.
Jak wygląda kwestia intercyzy i dziedziczenia? W tym przypadku prawo nie przewiduje żadnych odstępstw od tradycyjnych zasad. Oznacza to, że po śmierci współmałżonka będziemy odpowiedzialni za uregulowanie wszelkich zobowiązań wobec jego wierzycieli.
Umowa majątkowa to notarialne potwierdzenie zmian w docelowym stanie majątkowym małżeństwa lub osób, które planują zawrzeć małżeństwo. Na bazie tego ustanowienia małżeństwo może zadecydować o ograniczeniu wspólnoty majątkowej lub rozszerzeniu jej o składniki niewchodzące w jej skład. Umowa intercyzy musi zostać zatwierdzona przez notariusza, a jej koszt jest bezpośrednio uzależniony od wartości majątku. Intercyza to świetne rozwiązanie w przypadku, gdy jeden ze współmałżonków ma problem z nałogami lub prowadzi ryzykowną działalność gospodarczą.
Intercyza to dokument, który definiuje na nowo stan majątkowy osób planujących, będących już w stanie związku małżeńskiego. Na bazie intercyzy para może zadecydować o ustanowieniu dwóch osobnych majątków. Jest to doskonałe rozwiązanie w przypadku, gdy dwie osoby nie ufają sobie w obszarze finansów i chcą niezależnie od siebie budować własne majątki.