Spis treści
Prace szczególnie niebezpieczne to takie, w których istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia człowieka podczas ich wykonywania. Jest to przede wszystkim zależne od miejsca i rodzaju wykonywanej pracy. Jeżeli dany zawód zalicza się do niebezpiecznego, pracodawca ma dodatkowe obowiązki, które musi spełnić, aby zapewnić pracownikom możliwie najlepszą ochronę w czasie pracy. Minister Pracy i Polityki Socjalnej we wrześniu 1997 roku wydał specjalne rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozdział 6- tego rozporządzenia poświęcony jest w całości pracom szczególnie niebezpiecznym – sprawdźmy czego dotyczy i co reguluje.
Prace szczególnie niebezpieczne - obowiązki pracodawcy
Jeżeli w firmie wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne, to na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność za jego podwładnych. Niezbędne jest więc, aby określił on wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczące wykonywania prac, które są niebezpieczne.
Zatrudniający powinien sporządzić regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy w danych warunkach, zapewnić odpowiednią ochronę pracownikom (np. odzież ochronną, środki do higieny osobistej, środki służące do udzielenia pierwszej pomocy czy dostęp do wody pitnej). Najważniejsza rzecz, którą pracodawca musi zrobić, to poinformować pracowników o wszystkich zagrożeniach wynikających ze specyfiki pracy. Ponadto musi on przeszkolić pracowników z wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownicy muszą wiedzieć, jakie jest postępowanie w sytuacjach awaryjnych.
Do prac szczególnie niebezpiecznych, konieczne jest wyznaczenie osób odpowiedzialnych za nadzór nad nimi. Nadzór ten musi być wykonywany w sposób ciągły, pracownicy nie mogą podejmować pracy bez pracownika z nadzoru. Pracodawca musi stworzyć harmonogram prac, który będzie zawierał informacje, m.in. na temat tego, kto i za co jest odpowiedzialny oraz jaka jest kolejność wykonywanych zadań. Bardzo ważne jest, by pracodawca zapewnił dostęp do prac szczególnie niebezpiecznych tylko tym osobom, które są do tego upoważnione i zostały wcześniej przeszkolone do ich wykonywania.
Innymi ważnymi kwestiami, o które pracodawca musi zadbać, jest dokładne oznaczenie miejsc, które stwarzają ryzyko wypadków. Powinny one jasno informować pracowników o zagrożeniu, jakie może ich spotkać w danym miejscu. Jeżeli jest to teren budowy, pracodawca musi zapewnić niezbędne ogrodzenie terenu siatkami lub barierkami. Przy pracach związanych z materiałami niebezpiecznymi, musi on zapewnić ich bezpieczny transport oraz miejsce do składowania. W przypadku prac przy substancjach chemicznych, pracodawca powinien zapewnić dostęp do czystego powietrza, np. stosując wentylatory.
To pracodawca dba o pracowników, których zatrudnia. Zobowiązany jest więc podjąć wszystkie możliwe środki ostrożności – po to, aby zapobiegać potencjalnym wypadkom. Wszystkie wyżej opisane działania mają na celu zmniejszeniu ryzyka, które wiąże się z wykonywaniem prac tych szczególnie niebezpiecznych.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych
Sortowanie paczek** TYGODNIÓWKI**27,5zł/h* Wyry **
TWG Polska Sp. z o.o.
- Mikołów
- 27-28 zł / h
ASG Serwis Bytom Zatrudni od zaraz Mechanik/Elektromechanik
ASG SERWIS
- Bytom
- 3 000-8 000 zł / mc
Specjalista ds. Obsługi Klienta w Krakowie
Fiberlink
- Kraków
Operator wózków widłowych
Zakład Wyrobów Metalowych STRUMET Sp. z o. o.
- Strumień
Do prac, które określa się mianem szczególnie niebezpiecznych, wg Rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zaliczają się:
- roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe, które są prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,
- prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych oraz w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
- prace na wysokości m.in. prace na rusztowaniach, masztach, kominach,
- prace w zamkniętych pomieszczeniach,
- prace z użyciem materiałów niebezpiecznych,
- prace określone jako szczególnie niebezpieczne, które zawierają odrębne przepisy BHP albo prace uznane przez pracodawcę za szczególnie niebezpieczne.
Prace szczególnie niebez pieczne dla karmiących i ciężarnych
Ciąża, a także okres wczesnego macierzyństwa (kiedy kobieta karmi swoje dziecko piersią), są czasem dla kobiet szczególnie ważnym, ze względu na aspekty zdrowotne. Oczywiste jest, że nie powinny one zbytnio się przemęczać i nie powinny wykonywać prac, które mogłyby w jakimkolwiek stopniu im zaszkodzić. Dlatego też powstało szczególne rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017, dotyczące wykazu niebezpiecznych lub szkodliwych prac dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią. Do tych prac zalicza się następujące obowiązki:
- związane z nadmiernym wysiłkiem – mówią one o tym, że kobieta w ciąży nie może dźwigać przedmiotów, których masa przekracza 3 kg. Kobiety, które karmią piersią, nie mogą podnosić przedmiotów o masie 6 kg (dotyczy to pracy stałej) lub 10 kg (praca dorywcza). Praca w pozycji stojącej nie może wynosić dłużej niż 3 godziny na zmianę, a jednorazowo kobieta w ciąży nie może stać dłużej niż 15 minut. Pod hasłem nadmierny wysiłek kryje się również praca przy komputerze, tutaj przepisy mówią o tym, że czas pracy przy monitorze nie może przekraczać 8 godzin. Ponadto po przepracowaniu 50 minut przy komputerze kobieta w ciąży ma prawo do 10-minutowej przerwy,
- w klimacie zimnym, gorącym i zmiennym,
- w warunkach, gdzie narażone są na hałas lub drgania,
- przy polu elektromagnetycznym lub promieniowaniu jonizującym,
- w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
- w których dochodzi do kontaktu ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi,
- w których jest styczność ze szkodliwymi substancjami chemicznymi,
- które mogą powodować urazy fizyczne lub psychiczne – należą do nich m.in. prace w wykopach, prace pod ziemią, prace przy taśmie, prace na wysokości.
Podejmując pracę w warunkach szczególnie niebezpiecznych obowiązkowo należy zapoznać się z zasadami BHP oraz stosować wymagane środki ostrożności. Na barkach pracodawców spoczywa dbanie o pracowników wykonujących pracę w warunkach niebezpiecznych, ale zawsze roztropność pracowników jest pożądana. Wszystko po to, aby nie dopuścić do potencjalnych wypadków podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy
Znajomość przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy jest niezbędna dla każdego pracownika, który wykonuje prace szczególnie niebezpieczne. Rozporządzenia dotyczące BHP regulują wszystkie aspekty pracy od odpowiedniego wyposażenia, przez organizację miejsca pracy, po procedury awaryjne. Zapoznanie się z nimi jest podstawą dla zrozumienia potencjalnych zagrożeń oraz sposobów ich unikania. Dla pracowników, którzy wykonują prace szczególnie niebezpieczne, istnieją specjalne przepisy, które zwiększają stopień ochrony, uwzględniając specyfikę ich pracy.
Zasady bezpiecznego prowadzenia prac
Każdy pracownik wykonujący prace szczególnie niebezpieczne musi znać i przestrzegać zasad bezpiecznego prowadzenia prac. Te zasady obejmują zarówno ogólne wytyczne, jak i szczegółowe instrukcje dotyczące konkretnych czynności. Do ogólnych zasad należy, na przykład, noszenie odpowiedniego ubrania i sprzętu ochronnego, a także zachowanie ostrożności i odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo innych. Konkretniejsze zasady mogą dotyczyć obsługi specyficznych maszyn, wykonywania prac pod napięciem czy pracy w strefie zagrożenia wybuchem.
| Rodzaj pracy | Ryzyko | Środki ochrony |
|---|---|---|
| Prace pod napięciem | Wysokie ryzyko porażenia prądem | Odpowiedni sprzęt, przestrzeganie przepisów BHP, szkolenia |
| Prace w strefie zagrożenia wybuchem | Ryzyko eksplozji, pożaru | Stosowanie wybuchoszczelnych urządzeń, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa |
| Prace w zbiornikach | Niewystarczająca ilość powietrza, zatruwanie tlenem | Systemy wentylacyjne, monitorowanie jakości powietrza, szkolenia BHP |
| Prace szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży | Uszczerbek na zdrowiu matki i płodu | Adaptacja warunków pracy, przerwy, ograniczenia w wykonywaniu niektórych zadań |
Szkolenie BHP prace niebezpieczne
Przed rozpoczęciem pracy, szczególnie tej zaliczanej do szczególnie niebezpiecznych, pracownicy muszą przejść odpowiednie szkolenia BHP. Szkolenia te mają na celu zapewnienie, że każdy pracownik jest świadomy ryzyka związanego z jego pracą oraz potrafi podjąć odpowiednie działania w celu zminimalizowania tego ryzyka. Szkolenia BHP są nie tylko wymogiem prawnym, ale także niezbędnym elementem zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Prace niebezpieczne dla kobiet
Istnieją pewne prace, które są szczególnie niebezpieczne dla kobiet, zwłaszcza dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Przepisy BHP przewidują specjalne ograniczenia dla kobiet w ciąży, które wykonują prace szczególnie niebezpieczne. Pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia odpowiednich warunków pracy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, uwzględniając specyficzne potrzeby i ochronę ich zdrowia.
Kobiety w ciąży są szczególnie narażone na ryzyko w pracy, zwłaszcza jeśli wykonują prace szczególnie niebezpieczne. Rozporządzenia BHP przewidują szereg ograniczeń dla kobiet w ciąży, które mają na celu zapewnienie ich bezpieczeństwa i dobrostanu. Obejmują one, między innymi, ograniczenia w podnoszeniu ciężarów, pracach na wysokości czy narażeniu na szkodliwe substancje. Pracodawcy są zobowiązani do respektowania tych ograniczeń i dostosowania warunków pracy do potrzeb kobiet w ciąży.
Przykłady prac szczególnie niebezpiecznych
Przykładami prac szczególnie niebezpiecznych mogą być prace związane z obsługą ciężkiego sprzętu, prace pod napięciem, prace na wysokościach czy prace w miejscach, gdzie istnieje ryzyko wybuchu. Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych oraz w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych także zalicza się do szczególnie niebezpiecznych. Wszystkie te prace wiążą się z podwyższonym ryzykiem wypadków i wymagają specjalnego szkolenia oraz stosowania odpowiednich środków ochrony.
Kilka ciekawostek i statystyk
- Praca rybaków na morzu jest jedną z najbardziej niebezpiecznych - zaskakujące warunki pogodowe, ciężka praca fizyczna i możliwość utonięcia są tylko niektórymi z potencjalnych ryzyk.
- Strażacy często muszą podejmować decyzje w ułamku sekundy podczas gaszenia pożarów i ratowania ludzi, co sprawia, że ich praca jest niezwykle stresująca i niebezpieczna.
- Robotnicy budowlani są narażeni na wiele niebezpieczeństw, takich jak upadki z wysokości, obrażenia od narzędzi lub urządzeń, a także ekspozycja na szkodliwe substancje.
- Górnicy są jednymi z najbardziej narażonych na niebezpieczeństwa pracowników - nie tylko z powodu możliwości zawalenia się tunelu, ale także ze względu na szkodliwe gazy i pyły, które mogą wdychać.
- Praca kontrolerów ruchu lotniczego jest uważana za jedną z najbardziej stresujących na świecie. Biorą na siebie ogromną odpowiedzialność za bezpieczeństwo pasażerów, a każdy błąd może mieć katastrofalne skutki.
- Według danych Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), co roku na świecie z powodu wypadków przy pracy ginie około 2,78 miliona osób.
- Dane z 2020 roku wskazują, że rybaków i pracowników rybołówstwa na świecie jest około 38 milionów, a śmiertelność wśród nich jest 15 razy większa niż średnia dla wszystkich zawodów.
- W 2019 roku w Stanach Zjednoczonych, według Occupational Safety and Health Administration (OSHA), 33,5% wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków w budownictwie zginęło na skutek upadku z wysokości.
- Praca w górnictwie jest jednym z najbardziej niebezpiecznych zawodów - w 2019 roku na świecie odnotowano 325 wypadków śmiertelnych w tym sektorze.
- Według badań National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), kontrolerzy ruchu lotniczego są trzy razy bardziej narażeni na stres i wypalenie zawodowe w porównaniu do innych zawodów.
To może Cię również zainteresować
