Spis treści
Zatrudnienie pracownika na umowę o pracę
Zatrudnienie pracownika na umowę o pracę wiąże się z szeregiem opłat, jakie musi ponieść pracodawca. Część podmiotów zatrudniających, chcąc obniżyć koszty zatrudnienia, proponuje swoim pracownikom przejście na umowy cywilnoprawne lub samozatrudnienie. Ta ostatnia forma pracy staje się coraz popularniejsza, choć część osób podkreśla, że prowadzenie własnej działalności nie jest pozbawione minusów. Wśród tych wymienić należy przede wszystkim mniejszą ochronę i konieczność samodzielnego pilnowania spraw formalnych. Czy warto rozważyć samozatrudnienie?
Kiedy etat, kiedy firma?
O samozatrudnieniu mowa wówczas, gdy osoba, która prowadzi działalność gospodarczą, zawiera również umowę o świadczeniu usług i to w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Z całą pewnością można powiedzieć, że zwłaszcza z punktu widzenia obciążeń podatkowych praca na własny rachunek jest opłacalna. Mowa tu o tym, że taki pracownik może zaoszczędzić nie tylko na podatku dochodowym, ale również na odliczeniach VAT, których dokonuje, nabywając towary lub usługi. Z drugiej strony, jak wspomniano, to również konieczność dopełnienia licznych formalności. Osoba prowadząca działalność zawsze musi pamiętać o konieczności wystawienia faktur i ich prawidłowym rozliczeniu.
Osoby, które rozpoczynają prowadzenie własnej firmy, mogą liczyć na szereg ulg. Te wiążą się choćby możliwością opłacania niższych składek w okresie do 24 miesięcy od uruchomienia firmy. Choć nie dla wszystkich taka ulga jest przewidziana, to większość pracowników, którzy nie prowadzili dotychczas firmy, może być pewna, że będzie mogła z niej skorzystać.
Więcej pracy, większy zysk
Bez wątpienia atutem założenia własnej firmy jest możliwość wykonywania pracy nie tylko dla byłego pracodawcy, ale również innych podmiotów działających na rynku. Trzeba jednak przy tym uważać. Okazuje się, że część zatrudniających, wykorzystując nieznajomość prawa przez osoby, które zdecydowały się na założenie własnej działalności, zamieszcza klauzulę o zakazie konkurencji. W takim przypadku, jeżeli samozatrudniony podejmie dodatkowe działania na rzecz innych podmiotów działających w podobnej branży, naraża się na odpowiedzialność i najczęściej musi wypłacić stosowne odszkodowanie byłemu pracodawcy. Inaczej mówiąc, tylko pozornie taka współpraca będzie bardziej elastyczna niż dotychczas.
Może się zatem okazać, że początkowe założenie o możliwości wykonywania usług dla różnych podmiotów będzie przez wspomniany zakaz konkurencji niemożliwe do zrealizowania.
Urlop? Może być problem
Operator maszyn
Gi Group S.A.
- 6 200 do 7 200 zł brutto / mc
- Duszniki
Operator maszyn
Gi Group S.A.
- Szamotuły
Pracownik ds. roznoszenia ulotek
Fiberlink
- Kraków
Monterzy Fasad Lekko Mokrych- Brygada/Grupa
Hörmannshofer Fassaden
- Niemcy
Gdy mowa o minusach samozatrudnienia, osoby, które w ten sposób pracują, wskazują przede wszystkim na uprawnienia pracownicze. Dzieje się tak dlatego, że osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych nie przysługuje urlop. Z drugiej strony, samozatrudniony może samodzielnie decydować o tym, kiedy będzie wypoczywał. Istotne jest tu jednak to, że nikt mu za odpoczynek nie zapłaci. Warto też wskazać, że pod tym względem samozatrudnienie jest mniej korzystne dla kobiet, brak tu urlopu wychowawczego, czy przerw na karmienie piersią.
A może ubezpieczenie?
Osoby, które boją się ryzyka, powinny pamiętać o możliwości wykupienia ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Ma ono duże znaczenie, zwłaszcza gdy mowa o pracownikach, którzy wcześniej nie prowadzili firmy i boją się ponoszenia ewentualnych skutków za prowadzoną przez siebie działalność. W takiej sytuacji wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia wydaje się być najbardziej racjonalnym rozwiązaniem. Z całą pewnością spełni swoją funkcję na początkowym etapie prowadzenia firmy, potem, zgodnie z własnymi potrzebami, można je przedłużyć lub z niego zrezygnować.
Samozatrudnienie to duża odpowiedzialność
Samozatrudnienie wiąże się z ogromną odpowiedzialnością. Trzeba pamiętać, że osoby, które dotychczas wykonywały pracę na podstawie umowy o pracę były odpowiednio chronione, między innymi okresem wypowiedzenia. Współpracując z byłym pracodawcą, nie można na taką ochronę liczyć, gdyż takie umowy można rozwiązać w każdej chwili (jest to zgodne z Kodeksem cywilnym). W praktyce oznacza to, że z dnia na dzień osoba, która zdecydowała się założyć firmę, może zostać bez pracy, jeżeli jej były pracodawca (a obecny kontrahent) wypowie umowę. Właśnie z tego względu tak istotne jest, aby dokładne przemyśleć opcję samozatrudnienia i ewentualnie opracować strategię, która pomoże utrzymać się na rynku.
Zacząć należy od wyjaśnienia, czym jest samozatrudnienie. Przez to pojęcie rozumie się prowadzenie przez osobę fizyczną własnej działalności gospodarczej (jednoosobowej, która została wpisana do ewidencji). Samozatrudnienie polega przy tym na świadczeniu pracy na podstawie umów o współpracy, np. umowy o dzieło. Zgodnie z przepisami, działalność takiej osoby jest regulowana przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Wszystko dlatego, że wykonuje ona pracę na własny rachunek i na własne ryzyko. Co więcej, współpracować może nie tylko ze swoim byłym szefem, lecz także z innymi podmiotami działającymi na rynku. Inaczej mówiąc, taka osoba może mieć więcej niż jedno źródło dochodu.
| Zalety Samozatrudnienia | Wady Samozatrudnienia | Pułapki Samozatrudnienia |
|---|---|---|
| Elastyczność harmonogramu | Niepewność dochodów | Możliwość przepracowania |
| Samodzielne zarządzanie finansami firmy | Poczucie izolacji | Kwestie związane z ubezpieczeniem |
| Realizacja własnych pasji | Wymóg większej odpowiedzialności | Problemy z płynnością finansową |
Czy samozatrudnienie się opłaca?
Osoby rozważające samozatrudnienie mogą zastanawiać się, czy będzie się im ono opłacać. Pierwszym i często ostatnim klientem takiego podmiotu jest jego były pracodawca. Trzeba jednak wiedzieć, że ani były szef, ani przepisy nie ograniczają samozatrudnionego w tym, by świadczył pracę tylko na rzecz jednej firmy. W praktyce zatem może on dobierać sobie kontrahentów, może również dowolnie wybrać czas i miejsce pracy. W efekcie jest mniej ograniczony niż na etacie, co może przyczynić się do zwiększenia jego dochodów miesięcznych.
Samozatrudniony, przynajmniej przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności gospodarczej, płaci niższe niż etatowiec składki na ubezpieczenie społeczne. W praktyce zatem ma szansę zarabiać więcej niż na etacie, nawet jeżeli dochody utrzyma na tym samym poziomie co dotychczas. To kolejny powód, dla którego warto rozważyć możliwość założenia własnej działalności gospodarczej.
Trzeba jednak pamiętać, że osoba samozatrudniona musi liczyć się z dodatkowymi wydatkami, których nie ponosiła na etacie. Do takich zaliczyć należy np. koszty opłacenia księgowej. Większość osób rozpoczynających działalność gospodarczą jest przerażona ilością formalności. Jeżeli dodać do tego fakt zmieniania się z miesiąca na miesiąc poszczególnych przepisów, może okazać się, że – przynajmniej w początkowej fazie działalności – konieczna będzie współpraca z biurem rachunkowym. A to kosztuje.
Innym kosztem może być np. potrzeba wynajęcia lokalu. Większość początkujących przedsiębiorców stara się znaleźć tanie rozwiązanie. Takim może być np. wynajem pomieszczenia współdzielonego z innymi firmami lub korzystanie z biur na godziny (takie najczęściej są w większych miastach).
Do odważnych świat należy
Pracownik, który nie spełnia się na etacie i jest przedsiębiorczy, powinien pomyśleć o samozatrudnieniu. Taka forma pracy pozwala wykazać się tym, którzy chcą czegoś więcej niż tylko bezpiecznej posady i pensji na rachunku bankowym każdego 10. dnia miesiąca. Dobry biznesplan oraz racjonalne oszacowanie zysków i strat pozwoli na uruchomienie działalności, która będzie się po prostu opłacać.
5 ciekawostek i dodatkowych informacji o samozatrudnieniu
- Według GUS w 2022 roku w Polsce było 2,9 mln osób samozatrudnionych, co stanowiło 18,5% wszystkich pracujących.
- W 2022 roku, aż 56% osób samozatrudnionych deklarowało, że wybrało tę formę zatrudnienia z powodu możliwości realizacji własnych pasji.
- 30% osób samozatrudnionych pracuje powyżej 40 godzin tygodniowo, a 15% więcej niż 50 godzin tygodniowo.
- Ciekawym faktem jest, że samozatrudnieni są bardziej zadowoleni z życia. Według badania przeprowadzonego przez Eurostat, aż 78% osób samozatrudnionych w Polsce jest zadowolonych z życia, podczas gdy wśród pracowników etatowych wskaźnik ten wynosi 71%.
- Według badań Eurostatu, samozatrudnione kobiety stanowią jedynie 33% wszystkich samozatrudnionych w Polsce, co pokazuje, że nadal jest wiele do zrobienia w kwestii równości płci na tym polu.
To może Cię również zainteresować
Formy prowadzenia działalności gospodarczej – wybierz odpowiednią dla siebie
