Pracownik - prawa i obowiązki

Kiedy szef może nałożyć karę pieniężną

9 sierpnia 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 21 głosów

21 głosów

4 komentarze
Kiedy szef może nałożyć karę pieniężną
Poznaj zasady ustalania i potrącania kar pieniężnych w miejscu pracy. Dowiedz się, jak zachować proporcjonalność i przestrzegać prawnych ograniczeń.

Kary pieniężne

Zakład pracy to przestrzeń, w której pracownik jest zobowiązany przestrzegać szeregu przepisów związanych zarówno z organizacją, jak i porządkiem w czasie pracy. Niedostosowanie się do reguł panujących w firmie może mieć poważne konsekwencje. Dzieje się tak dlatego, że prawo dopuszcza możliwość nałożenia na niesfornego pracownika między innymi kary porządkowej. Katalog kar porządkowych pracodawcy znajdą w art. 108 Kodeksu pracy, zaś procedurę wymierzania takiej w art. od 109 do 113 Kodeksu pracy. W praktyce najczęściej problem stanowi wyliczenie wartości kary pieniężnej. Jak zrobić to w sposób poprawy i zgodny z aktualnie obowiązującymi przepisami?

Trzy rodzaje kar

Zgodnie z przepisami zawartymi w Kodeksie pracy wyróżnić należy trzy rodzaje kar porządkowych. Mowa o upomnieniu, naganie i karze pieniężnej. Z punktu widzenia pracodawców istotnym jest, że nie mogą oni wprowadzać dodatkowych kar w przepisach zakładowych. Dzieje się tak dlatego, że katalog kar określony w Kodeksie pracy ma charakter zamknięty. Co więcej, nie za wszystkie przewinienia można na pracownika nałożyć karę pieniężną. Jest to możliwe tylko w takich przypadkach, gdy zatrudniony:

  • nie przestrzega przepisów bhp lub przepisów przeciwpożarowych,

  • opuścił zakład pracy bez usprawiedliwienia,

  • stawił się do firmy w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie godzin pracy.

Zgodnie z art. 108 § 3 Kodeksu pracy kara pieniężna za jedno wykroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 87 § 1 pkt. 1-3 (czyli potrąceniach realizowanych na mocy tytułów wykonawczych). Wszelkie wpływy, które pracodawca uzyska nakładając na swojego podwładnego karę pieniężną są przy tym przeznaczane na poprawę warunków bhp w zakładzie pracy.

Zasady nakładania kary

Istnieje kilka zasad, którymi powinien kierować się pracodawca nakładając za wykroczenia karę pieniężną na pracownika. Przede wszystkim nie może być ona zastosowana po upływie 2 tygodni od chwili, gdy podmiot zatrudniający powziął informację o naruszeniu przez pracownika przepisów i jednocześnie po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Co więcej, pracodawca jest zobowiązany nałożyć karę dopiero po uprzednim wysłuchaniu pracownika. To może mieć formę ustną lub pisemną w zależności od tego, jak ustalą zainteresowane strony. Pracodawca musi jednak pamiętać o wytycznych zawartych w art. 109 § 3 Kodeksu pracy. Otóż, jeżeli z powodu nieobecności w zakładzie pracy zatrudniony nie może być wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu nie rozpoczyna się, zaś rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.

Jak obliczyć karę?

Jak wspominano powyżej, wysokość kary porządkowej za jedno wykroczenie czy za każdy nieusprawiedliwiony dzień nieobecności w pracy nie może przekraczać jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy przy obliczaniu maksymalnej wysokości kary pieniężnej należy zastosować zasady, które obowiązują przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Tak wyliczoną karę porządkową można nałożyć na pracownika i potrącić z najbliższego wypłacanego mu wynagrodzenia. Pracodawca powinien przy tym pamiętać, że o zastosowanej karze jest zobowiązany poinformować swojego podwładnego na piśmie i to wskazując zarówno rodzaj, jak i datę dopuszczenia się przez pracownika naruszenia (zgodnie z art. 110 Kodeksu pracy).

Poza karą pieniążną w niektórych przypadkach pracodawca może nałożyć na pracownika inny rodzaj kary. Szczegóły w artykule: Jaka kara dla pracownika?

Pamiętaj, że nałożenie kary pieniężnej na pracownika wymaga ścisłego przestrzegania przepisów Kodeksu Pracy, w tym limitów i terminów, aby uniknąć naruszeń prawnych.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Ochrona praw pracownika

Wprowadzenie kar pieniężnych musi odbywać się z pełnym poszanowaniem praw pracownika. To oznacza, że pracownik ma prawo do skorzystania z pomocy prawnej, odwołania się od nałożonej kary, czy też do bycia informowanym o wszelkich działań związanych z karą. Brak zrozumienia i przestrzegania tych praw może prowadzić do naruszeń prawnych i odpowiedzialności pracodawcy.

Kontrola i audyt procesu nakładania kar

Regularna kontrola i audyt procesu nakładania kar pieniężnych może pomóc w zapewnieniu, że system jest stosowany zgodnie z prawem i najlepszymi praktykami. Przegląd dokumentacji, procedur i zasad może również pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów i zapobieganiu im, zanim staną się poważnymi zagrożeniami dla firmy.

To może Cię również zainteresować

Kara porządkowa - szef karze podwładnego

Najczęściej zadawane pytania

Jakie są zasady ustalania wysokości kar pieniężnych?

Wysokość nałożonej kary musi być proporcjonalna do wykroczenia i zgodna z przepisami prawa pracy.

W jaki sposób prawidłowo dokonać potrącenia kary pieniężnej z wynagrodzenia?

Potrącenie musi być przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, z zachowaniem odpowiednich terminów i kwot.

Czy pracownik może zostać ukarany karą pieniężną bez przesłuchania?

Nie, pracownik powinien zostać uprzednio wysłuchany przed nałożeniem na niego kary pieniężnej.

Jakie ograniczenia obowiązują przy nakładaniu łącznie kar pieniężnych?

Łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać określonego progu zależnego od wynagrodzenia pracownika.

Czy mogę wprowadzić dodatkowe kary pieniężne w przepisach zakładowych?

Nie, kary pieniężne przewidziane w kodeksie pracy mają charakter zamknięty.

4 komentarze

Omnibus

Omnibus

Pracodawcy płacą pensje i zapewniają bezpieczne miejsce pracy, podczas gdy pracownicy wykonują swoją pracę i uczą się tego, co muszą wiedzieć, aby pracować bezpiecznie i efektywnie. Dlatego znając to wie się czy to jest zgodne z regulaminem.
Wilhelm

Wilhelm

Sporo jest przykładów jak to robią w innych firmach. Najważniejsze by bazowane to było na przepisach przecież zawsze się można od tego skutecznie odwołać.
prac. Dariusz

prac. Dariusz

Szef nakłada karę pieniężną. Ma takie prawo. Musi ją uzasadnić na piśmie. Z kolei pracownik może odwołać się też od tej decyzji pisemnie jeśli uważa, że niesłusznie taką karę dostał.
Bałgan

Bałgan

Takie działania muszą być ściśle określone, pokazane na jakiej podstawie taki pracodawca dał kare pieniężną. Nie może on przecież sobie z kosmosu wymyślić karę i stawkę.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.