Spis treści
Zobacz też: Rodzaje spółek w Polsce. Czym się charakteryzują i różnią rodzaje spółek?
Udziały w spółce – najważniejsze informacje
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka kapitałowa posiadająca osobowość prawną, własny majątek. Jest ona odrębnym bytem prawnym od wspólników, którzy nie muszą odpowiadać za jej zobowiązania. Oznacza to, że odpowiedzialność w spółce z o.o. za powstałe zobowiązania finansowe jej udziałowców - zgodnie z nazwą, jest niewielka.
Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi wynosić minimum 5000 złotych. Dzieli się go na udziały o równej bądź nierównej wartości minimalnej. Jeden udział musi wynosić minimum 50 złotych. W umowie spółki jest mowa o tym, ile udziałów posiadają w niej poszczególni wspólnicy.
Pracownik Produkcji - Operator Maszyn i Urządzeń w Zakładzie Prefabrykacji
POZ BRUK sp. z o.o. sp. j.
- Rokietnica
Śmierć wspólnika spółki – jakie niesie za sobą konsekwencje dla spółki?
Jeśli dojdzie do śmierci jednego ze wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jego udziały nie przestaną istnieć. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa, udziały w spółce wraz ze śmiercią zmarłego przechodzą na spadkobierców, gdyż są jednym z elementów spadku.
Taka sytuacja może być sporym problemem dla pozostałych wspólników oraz dla rodziny zmarłego. Aby ograniczyć komplikacje, warto rozwiązać kwestię dziedziczenia w umowie spółki z o.o. W tym dokumencie można ograniczyć bądź wyłączyć wstępowanie do spółki spadkobierców zmarłego wspólnika.
Wyłączenie możliwości wstępowania spadkobierców oznacza, że żaden z nich nie będzie mógł objąć udziałów w spółce na miejsce zmarłego wspólnika, ponieważ jego udziały nie będą objęte dziedziczeniem.
Umowa spółki może także zawierać informację o ograniczonych możliwościach przejmowania udziałów po zmarłym przez jego spadkobierców. Polega to na tym, że udziały mogą objąć ci spadkobiercy, którzy spełnią odpowiednie wymagania zawarte w umowie spółki.
Fakt ograniczenia możliwości wstępowania spadkobierców do spółki nie może pozbawiać ich uzyskania rekompensaty finansowej w zamian za udziały, które posiadał zmarły wspólnik. W przypadku, gdy umowa spółki mówiła o tym, że wstąpienie do spółki spadkobierców jest całkowicie niemożliwe bądź ograniczone, wtedy pozostali wspólnicy muszą rozliczyć się ze spadkobiercami. W przeciwnym razie tego rodzaju ograniczenia stracą moc prawną. Wynika to wprost z wyroku Sądu Najwyższego z 17 maja 2007 roku, III CZP 45/07, OSNC-ZD 2008, Nr 3, poz. 60.
Wstąpienie do spółki spadkobierców wspólnika
Jeśli w umowie spółki nie znalazły się zapisy dotyczące ograniczenia lub wyłączenia wstępowania do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika, wówczas mogą oni wstępować do spółki na mocy zapisów prawa spadkowego. Nabywają oni uprawnienia, które dotychczas przysługiwały zmarłemu. Oznacza to, że spadkobiercy dziedziczący udziały w spółce otrzymują je z mocy prawa. Nie muszą w związku z tym składać żadnych dodatkowych oświadczeń na piśmie. Aby wykonywać prawa związane z objęciem udziałów, spadkobiercy muszą dysponować postanowieniem o nabyciu spadku.
Gdy spadkobierca wstępuje do spółki, otrzymuje prawa związane z posiadanymi udziałami. Jest również zobowiązany do wypełniania określonych obowiązków. Dotychczasowe orzecznictwo polskich sądów wskazuje, że spadkobiercy wspólnika spółki z o.o. nie muszą realizować wpłat związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki, gdy takie decyzje podjęto już po śmierci wspólnika.
Powiadomienie spółki przez spadkobiercę o przejściu udziałów
Spadkobierca, który wstępuje do spółki na miejsce zmarłego wspólnika, jest również zobowiązany, by zawiadomić spółkę o przejściu udziałów na jego osobę. Musi też przekazać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Pisemne oświadczenie byłoby niewystarczające, nawet gdyby spadkobierca dysponował aktem zgonu spadkodawcy. Gdy wszystkie niezbędne dokumenty zostaną przekazane wspólnikom, wówczas spadkobierca zostanie wpisany do księgi udziałów.
Spłacenie spadkobierców – kiedy jest możliwe i jakie powoduje konsekwencje?
Art. 183 § 1 Kodeksu spółek handlowych wskazuje, że "umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika. W tym przypadku umowa spółki powinna określać warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki, pod rygorem bezskuteczności ograniczenia lub wyłączenia".
Powyższe zapisy oznaczają, że spłacenie spadkobierców zmarłego wspólnika jest możliwe tylko wtedy, gdy wytyczne dotyczące spłaty spadkobierców zawarto w umowie spółki z o.o. Jeśli takich zapisów w umowie spółki nie będzie, wówczas spłacenie spadkobierców będzie niemożliwe.
Spłaty spadkobierców dokonuje się za pomocą umorzenia udziału należącego do spadkodawcy, a następnie wypłacenie zainteresowanym osobom odpowiednich sum pieniędzy. Zapłata może być realizowana z zysku bądź po obniżeniu kapitału zakładowego oraz wykorzystaniu środków z umorzonego kapitału. Sposób zapłaty powinien być wskazany w umowie spółki.