Spis treści
Przeczytaj też: Rodzaje spółek w Polsce – czym się charakteryzują i różnią rodzaje spółek?
Czym jest zarząd kadłubowy?
Liczba członków zarządu spółki z o.o. jest określana w umowie. Ustawa nie narzuca w tym zakresie żadnych ograniczeń, stąd jednym z najbezpieczniejszych rozwiązań jest wskazanie, że zarząd może składać się z jednego lub więcej członków. Dzięki temu organ będzie mógł funkcjonować bez zakłóceń, dopóki w jego składzie będzie znajdować się co najmniej jedna osoba.
Jeśli jednak w umowie wskazano ścisłą liczbę członków zarządu, zmniejszenie jego składu rodzi istotne problemy. Przede wszystkim, jeśli liczba członków zarządu spadnie poniżej poziomu określonego w umowie, zarząd przestaje istnieć. Taki organ, w składzie którego nie znajduje się wymagana liczba członków, to zarząd kadłubowy.
Czy zarząd kadłubowy może prowadzić sprawy spółki?
Rezygnacja członka lub członków zarządu, wskutek której powstaje zarząd kadłubowy, powoduje, że organ ten nie może skutecznie podejmować uchwał. Jakiekolwiek uchwały podjęte przez niewłaściwie obsadzony zarząd będą więc wadliwe. Zarząd kadłubowy może mimo to prowadzić sprawy spółki, ale tylko wtedy, jeśli podejmowane czynności nie wymagają podejmowania uchwał. Trzeba jednak pamiętać, że prowadzenie spraw spółki ogranicza się do działań wewnętrznych. Nie należy więc mylić tego pojęcia z reprezentowaniem spółki na zewnątrz, czyli w kontaktach z klientami, kontrahentami czy urzędami.
Czy zarząd kadłubowy może zatem reprezentować spółkę? Przyjmuje się, że występujące braki w obsadzie nie muszą być jednoznaczne z tym, że pozostali członkowie zarządu zostają pozbawieni przysługującego im mandatu – co do zasady więc mogą reprezentować spółkę. Jest to możliwe pod warunkiem, że w zarządzie pozostał skład, który umożliwia spełnienie obowiązujących w spółce reguł dotyczących jej reprezentacji.
Jeśli przyjęty sposób reprezentacji spółki przewiduje, że niezbędne jest współdziałanie co najmniej dwóch członków zarządu, a tyle pozostało ich w składzie, wciąż mogą oni składać oświadczenia w imieniu spółki czy podpisywać umowy. Jeżeli jednak określona czynność wymaga uchwały zarządu, działanie bez jej podjęcia może nieść ze sobą konsekwencje w postaci pociągnięcia członka zarządu do odpowiedzialności.
Rezygnacja wszystkich członków zarządu z pełnienia funkcji
W niektórych przypadkach dochodzi do rezygnacji wszystkich członków zarządu w spółce. Dość powszechne jest przekonanie, że rezygnacja członków zarządu ma zapobiec lub co najmniej utrudnić dochodzenie roszczeń przez wierzycieli. Choć odpowiedzialność w spółce z o.o. jest ograniczona, a za zaciągnięte zobowiązania spółka odpowiada jako osoba prawna, w sytuacji, w której egzekucja przeciwko spółce okazuje się bezskuteczna, kodeks spółek handlowych przewiduje uzupełniającą solidarną odpowiedzialność członków zarządu.
Mimo że ustawodawca przewidział w tym zakresie wyjątki, brak zarządu w spółce rodzi problemy w dochodzeniu należności. Pozwanie spółki pozbawionej zarządu wiąże się z koniecznością wystąpienia do sądu rejestrowego o wyznaczenie kuratora. Nie jest on jednak uprawniony do samodzielnego powołania zarządu – kurator może jedynie podjąć działania w tym kierunku, a jeśli powołanie zarządu jest niemożliwe, może uruchomić postępowanie likwidacyjne spółki.
Ustanowienie kuratora dla spółki przez sąd rejestrowy
Wyznaczenie kuratora dla osoby prawnej, jaką jest spółka z o.o., jest możliwe także w przypadku, gdy nie może ona reprezentować lub prowadzić swoich spraw ze względu na braki w składzie organu uprawnionego do jej reprezentowania. Oznacza to, że kurator w spółce, w której funkcjonuje zarząd kadłubowy, może zostać ustanowiony tylko wtedy, gdy niepełna obsada zarządu uniemożliwia reprezentowanie osoby prawnej.
Kuratora dla osoby prawnej wyznacza sąd rejestrowy, w okręgu którego spółka ma lub miała ostatnią siedzibę. Do ustanowienia kuratora dla spółki może dojść na wniosek lub sąd może wszcząć postępowanie w tej sprawie z urzędu. Z drugą sytuacją możemy mieć do czynienia, gdy jest uzasadnione ważnym interesem społecznym lub bezpieczeństwem obrotu, a jednocześnie nie istnieje możliwość powołania organu, który będzie uprawniony do reprezentowania spółki. Wyznaczenie kuratora następuje w postępowaniu nieprocesowym.
Mianem zarządu kadłubowego określa się zarząd, w skład którego nie wchodzi wymagana w umowie spółki liczba członków. Choć zarząd kadłubowy może prowadzić wewnętrzne sprawy spółki, nie jest uprawniony do podejmowania uchwał. W zależności od obowiązujących w spółce reguł utrudnione może być również reprezentowanie spółki na zewnątrz, a więc przed klientami, kontrahentami lub urzędami.