Pracownik - prawa i obowiązki

Kontrolowanie pracownika, czyli co może Twój pracodawca?

6 lipca 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 16 głosów

16 głosów

7 komentarzy
Kontrolowanie pracownika, czyli co może Twój pracodawca?
Dowiedz się o zasadach kontroli i monitoringu pracowników w pracy i pracy zdalnej. Poznaj legalne metody kontroli, monitoring i zasady kodeksu pracy

Chwila nawiązania stosunku pracy to moment, w którym pracownik godzi się na wykonywanie poleceń służbowych wydawanych bezpośrednio przez szefa lub przełożonego. Kierownictwo podmiotu zatrudniającego przejawia się przy tym nie tylko w wydawaniu poleceń, ale również w przeprowadzaniu kontroli. Oznacza to, że w praktyce każdy szef lub kierownik działu może na bieżąco kontrolować poczynania swoich podwładnych. Nie oznacza to jednak, że pracodawca ma pełną władzę. Ustawodawca zadbał o to, aby na tym polu nie dochodziło do nadużyć i dlatego stosowne przepisy znalazły się między innymi w Kodeksie pracy.

Ograniczenia ustawowe

Z punktu widzenia pracodawcy ważne jest, że może on przeprowadzać kontrole swoich podwładnych wyłącznie w granicach wyznaczonych przez liczne ustawy. Poza Kodeksem pracy mowa tu przede wszystkim o ustawie o ochronie danych osobowych czy Kodeksie cywilnym, w którym zostały sprecyzowane dobra chronione pracownika. Do tych ostatnich zalicza się między innymi wolność czy też tajemnica korespondencji. Oznacza to, że pracodawca zamierzający przeprowadzić kontrolę musi kierować się wieloma aktami prawnymi, nie tylko zaś przestrzegać przepisów zawartych w Kodeksie pracy. W praktyce może okazać się to utrudnieniem, które doprowadzi również do złamania prawa.

Monitoring w firmie

Coraz więcej pracodawców decyduje się na zainstalowanie w zakładzie pracy monitoringu. Umotywowane jest to wieloma kwestiami, w tym między innymi kontrolą czasu pracy osób zatrudnionych, chęcią zapewnienia bezpieczeństwa czy ochroną przed kradzieżami. Taki monitoring nie narusza praw pracowników. Stanowisko to potwierdził również GIODO. Z drugiej strony, niedopuszczalne jest instalowanie kamer w takich miejscach, w których mogłyby one naruszać prawo pracowników do prywatności. Dotyczy to między innymi przebieralni, szatni, toalet czy stołówek pracowniczych.

Zagadnienie Opis
Kontrola pracy podwładnych Dowiedz się, jak kontrolować działania podwładnych w ramach zasad kodeksu pracy.
Kontrola pracy zdalnej Odkryj specyficzne zasady i legalne metody kontroli pracowników podczas pracy zdalnej.
Monitoring wizualny w zakładzie pracy Zapoznaj się z zasadami dotyczącymi stosowania kamer w miejscu pracy i ochroną prywatności pracowników.
Legalne sposoby kontroli pracowników Poznaj różne legalne metody i narzędzia do monitorowania pracy pracowników w granicach prawa.
Szukasz pracy?
Dodana

Wsparcie Doradcy Obsługi Klienta - Chrzanów

ZoltOs.pl Agencja Pracy Tymczasowej i Pośrednictwa Pracy

  • Chrzanów
Dodana

Poza kwestią monitoringu zakładu pracy rodzi się pytanie o monitoring komputerów. I taki jest dopuszczalny. Trzeba przy tym wskazać, że jest on znacznie mniej uciążliwydla pracowników. Najczęściej przy tym stosuje się go, aby móc ocenić efektywność pracy podwładnych i bezpieczeństwo przepływu danych w firmie. W takim przypadku pracodawca ma też większą dowolność. Może zarówno zdecydować o ograniczeniu pracownikom dostępu do internetu, jak również o tym, że część zatrudnionych w ogóle nie będzie mogła z niego korzystać. Ograniczeniem jest przy tym ewentualne wykorzystywanie takiego monitoringu do pozyskiwania informacji o prywatnych sprawach pracowników.

Sprzęt służbowy

Fakt, że pracownik otrzymuje sprzęt służbowy jest umotywowany tym, że będzie mu on niezbędny do prawidłowego wykonywania poszczególnych zadań. Najczęściej pracodawcy wręczają swoim podwładnym telefony komórkowe, laptopy czy kluczyki do samochodów firmowych. Jest to przy tym jednoznaczne z możliwością sprawdzania przez pracodawcę połączeń telefonicznych czy używania geolokalizacji. Ta druga metoda kontrolowania pracowników wywołuje przy tym wiele kontrowersji. Specjaliści z zakresu prawa pracy podkreślają, że dotyczyć może ona wyłącznie czasu pracy osoby zatrudnionej. W praktyce jednak takie ograniczenie trudno uwzględnić, gdyż geolokalizacja to  co do zasady  usługa ciągła. W związku z powyższym, jeżeli urządzenie jest zamontowane w samochodzie prywatnym pracownika, który wykorzystuje on do swojej pracy, to na nim spoczywać będzie obowiązek jego wyłączenia po godzinach pracy.

Przeszukanie szafek pracowniczych

Dużo kontrowersji wywołuje pytanie o to, czy pracodawca może przeszukiwać szafki swoich podwładnych. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy jest to dozwolone, ale za uprzednim poinformowaniem pracowników, że takie przeszukanie będzie miało miejsce. Sąd zauważył przy tym, że ważny jest tu interes podmiotu zatrudniającego ? przez ewentualne kradzieże może być on narażony na potężne straty i właśnie dlatego tak ważne jest, aby móc im zapobiegać. Warto przy tym wiedzieć, że pracownicy nie muszą wyrazić zgody na przeprowadzaną kontrolę.

Prawidłowo zorganizowana kontrola pozwala nie tylko kontrolowaćpracowników, ale również eliminować niepożądane zachowania czy wskazywać błędy, które najczęściej popełniają podwładni. Niewielu pracodawców wie jednak, w jaki sposób monitorować osoby zatrudnione, aby z ich strony nie pojawił się zarzut, że naruszają oni prywatność pracowników lub ich dobra osobiste. W związku z tym konieczne jest wypracowanie takiego modelu, dzięki któremu obie strony będą zadowolone. Problem polega jednak na tym, że przepisy nie są jednoznaczne ? to zaś często prowadzi do konfliktu na linii pracownik-pracodawca.

Prawa pracodawcy

Pracodawca, który przestaje ufać swojemu pracownikowi może zastanawiać się, w jaki sposób przeprowadzić kontrolę, aby sprawdzić, czy ten nie wynosi np. dokumentów z firmy. Z reguły zatem choćby monitoring w miejscu pracy nie budzi wątpliwości ? podmiot zatrudniający może go wykorzystać po to, aby sprawdzić swoich zatrudnionych. Co więcej, montaż kamer może być ważny z uwagi na fakt, że firma dysponuje dokumentami swoich kontrahentów. Z drugiej strony, pojawia się jednak pytanie, czy prewencyjne podejmowanie takich działań również jest w pełni legalne. Tu zdania również nie są podzielone kontrola ma służyć ochronie, ale nie może być wykorzystywana wówczas, gdy nie zachodzi podejrzenie, że pracownik działa na szkodę firmy. Inaczej mówiąc, pracodawca podjęte przez siebie działania powinien uzasadnić.

Nie tylko kamery

Wątpliwości budzi sytuacja, w której pracodawca decyduje się na montaż nadajników GPS w samochodach służbowych. Najczęściej uzasadnieniem ich stosowania jest chęć zapobiegnięcia ewentualnym nadużyciom ze strony osób zatrudnionych. To jednak jest sprzeczne z prawem, gdyż pracodawca nie powinien z góry zakładać, że pracownik będzie chciał go oszukać. Z tego też względu, aby nie zostać oskarżonym o nielegalne praktyki, pracodawca powinien poinformować pracownika o tym, że sprzęt taki zostaje zamontowany w samochodzie. Wówczas też monitoring może odbywać się wyłącznie w godzinach pracy, nie zaś po (dotyczy to sytuacji, w której osoba zatrudniona samochód służbowy może użytkować zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych).

Również w zakładzie pracy pracownik może być kontrolowany na różne sposoby. Przykładem jest stosowanie przez pracodawcę choćby wspomnianych kamer (monitoring pomieszczeń) czy przeglądanie skrzynki pocztowej pracownika. W takich przypadkach osoby zatrudnione również powinny zostać poinformowane, że pracodawca stosuje takie praktyki.

Podporządkowanie łączy się z kontrolą

Gdy mowa o kontrolowaniu pracowników, nie można zapomnieć o podstawowych elementach stosunku pracy. Jednym z nich jest podporządkowanie pracownika. To wyraża się w fakcie, że wykonuje on zadania, które poleca mu pracodawca i jednocześnie jest związane z możliwością kontrolowania osoby zatrudnionej. Uwagę zwracają na to specjaliści, którzy podkreślają, że podporządkowanie nie istnieje bez kontrolowania działań podwładnych. Czasem jednak, aby przeprowadzić kontrolę, pracodawca będzie musiał posiadać zgodę pracownika. Dotyczy to m.in. sytuacji sprawdzenia, czy telepracownik wykonuje powierzone mu obowiązki (tu dochodzi kwestia tego, że kontrola odbywa się w miejscu zamieszkania osoby zatrudnionej), czy badanie na obecność alkoholu w organizmie (ewentualne przeprowadzenie badania bez zgody zatrudnionego wiąże się z koniecznością użycia siły). W drugim przypadku pracodawca, który podejrzewa, że pracownik jest nietrzeźwy, może zwrócić się o przeprowadzenie badania np. do Policji.

Kontrola pracownika podczas pracy zdalnej

W dobie rosnącej popularności pracy zdalnej, monitoring pracowników staje się istotnym zagadnieniem. Pracodawcy chcą mieć pewność, że ich pracownicy wykonują powierzone im zadania w odpowiednim czasie i z należytą starannością. Istnieje jednak delikatna równowaga między kontrolą a poszanowaniem prywatności pracownika.

Podstawową zasadą kontroli pracy zdalnej jest informowanie pracowników o zastosowaniu monitoringu i kontroli. Pracownicy powinni być świadomi, że pracodawca może monitorować ich aktywność i korzystanie z narzędzi pracy. Taka jasna komunikacja zapewnia uczciwość i transparentność w stosunkach pracodawcy z pracownikami.

Zasady kontroli pracy zdalnej

Kontrola pracy zdalnej powinna być prowadzona zgodnie z odpowiednimi zasadami. Pracodawcy mogą korzystać z różnych narzędzi i metod kontroli, takich jak monitoring wizualny, kamery w pracy czy analiza danych. Jednak ważne jest, aby te metody były stosowane w granicach prawa i nie naruszały prywatności pracowników.

Pracodawcy powinni uwzględnić przepisy kodeksu pracy dotyczące ochrony prywatności pracowników i ograniczeń dotyczących monitoringu. Na przykład, monitorowanie wizualne w miejscach prywatnych, takich jak toalety czy szatnie, jest zabronione i naruszaprawa pracowników do prywatności. Zamiast tego, skoncentruj się na monitoringu aktywności i wydajności pracy, aby ocenić efektywność i postęp pracowników w wykonywaniu swoich obowiązków.

Pamiętaj, że legalne sposoby kontroli pracowników podczas pracy zdalnej mogą różnić się w zależności od jurysdykcji i przepisów obowiązujących w danym kraju. Dlatego ważne jest, abyś jako pracodawca zapoznał się z lokalnymi przepisami i przestrzegał ich.

Kontrola pracowników

Ważne jest, abyś jako pracodawca stosował legalne metody kontroli i monitorowania pracowników. Kontrola powinna służyć zapewnieniu efektywności, odpowiedzialności i utrzymaniu wysokiego standardu pracy. Przestrzegając przepisów prawa pracy i respektując prywatność pracowników, będziesz w stanie osiągnąć te cele i utrzymać dobre relacje z podwładnymi.

Pamiętaj, że kontroli pracy podwładnych można dokonywać tylko w granicach określonych przez przepisy prawa, takie jak kodeks pracy. Zapoznaj się z odpowiednimi przepisami i skonsultuj się z prawnikiem, aby upewnić się, że stosujesz się do obowiązujących regulacji i zapewniasz swoim pracownikom uczciwe warunki pracy.

Zapewnienie legalnej i transparentnej kontroli pracowników pomoże Ci utrzymać odpowiednią atmosferę w pracy, zwiększyć wydajność i osiągnąć sukces w działalności firmy.

To może Cię również zainteresować

Obowiązki pracodawcy – co musi zrobić Twój szef?

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracodawca może kontrolować pracownika?

Pracodawca może kontrolować pracownika, ale tylko w granicach wyznaczonych przez ustawy. Kontrola może obejmować zarówno wykonywanie zadań, jak i przestrzeganie przepisów firmy. Jednak nie oznacza to, że pracodawca ma pełną władzę. Kontrola musi być przeprowadzona zgodnie z zasadami prawa, w tym przepisami Kodeksu pracy.

Czy monitoring w miejscu pracy jest dopuszczalny?

Tak, monitoring w miejscu pracy jest dopuszczalny i coraz częściej stosowany przez pracodawców. Jest to zazwyczaj uzasadnione chęcią zapewnienia bezpieczeństwa i ochroną przed kradzieżami. Jednakże, monitoring nie może naruszać praw pracowników do prywatności. Z tego powodu, nie jest dopuszczalne instalowanie kamer w miejscach takich jak przebieralnie, szatnie, toalety czy stołówki pracowniczych.

Czy pracodawca może monitorować sprzęt służbowy?

Tak, pracodawca ma prawo monitorować sprzęt służbowy, takie jak telefony komórkowe, laptopy czy samochody firmowe. Może to obejmować sprawdzanie połączeń telefonicznych czy używanie geolokalizacji. Niemniej jednak, takie metody kontroli mogą budzić kontrowersje i powinny być stosowane wyłącznie w czasie pracy.

Czy pracodawca może przeszukiwać szafki pracowniczych?

Przeszukanie szafek pracowniczych przez pracodawcę jest dozwolone, ale tylko za uprzednim poinformowaniem pracowników. Ważny jest tutaj interes pracodawcy – na przykład zapobieganie kradzieżom. Pracownicy nie muszą wyrażać zgody na przeprowadzaną kontrolę.

Jakie są legalne sposoby kontroli pracowników?

Legalne sposoby kontroli pracowników obejmują między innymi: kontrolę wykonywanych zadań, przestrzegania przepisów firmy, monitoringu miejsca pracy, monitoringu sprzętu służbowego oraz przeszukania szafek pracowniczych za uprzednim poinformowaniem pracowników. Wszystkie te metody muszą być stosowane w granicach prawa i nie mogą naruszać praw pracowników do prywatności.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Mateusz Strykowski

Stażysta

Jako copywriter współpracuje z Aplikuj.pl, tworząc treści głównie związane z prawem pracy i wszystkim, co wiąże się z zarządzaniem firmą.  

7 komentarzy

Ja ciekawa:)

Ja ciekawa:)

Cześć. Może znacie odpowiedź na to czy pracodawca może wejść do damskiej szatni w czasie pracy bez wcześniejszego poinformowania by skontrolować pracownice? Nie chodzi mi tu o szafki tylko o to czy może zabrać premie kiedy wchodzi do szatni gdzie są też tam toalety za ścianką i przyłapuje kilka dziewczyn siedzących sobie w szatni. Pozdrawiam
polka

polka

Czy pracodawca może skontrolować pracownika na urlopie wypoczynkowym wiedząc, że w tym czasie pojechał służyć w WOT? Pracownik to zataił i nie wniósł o urlop bezpłatny.
Juzek

Juzek

Jak wszędzie inwigilacja nie może być taka, że pracuje człowiek jak murzyn. Trzeba znać swoje prawa i obowiązki.
Jacek K.

Jacek K.

Czy pracodawca może przeprowadzić kntrole torby pracownika poza godzinami pracy i poza zakładem pracy.
RODO

RODO

Warto znać swoje prawa. Ja sobie nie pozwolę zbytniej ingerencji w moją prywatność. Dotychczas wielu bazowało na starych przepisach, a teraz przecież wcale tak nie jest.
SOS

SOS

Pracodawca może kontrolować pracę pracownika. Znam zakład pracy, gdzie kamery obejmują pracę pracowników również. Chyba to zgodne z przepisami?????, ale brzydkie posunięcie.
Irek

Irek

To także musi wiedzieć pracownik by potem nie zdziwić się, że został na przykład zwolniony l;ub dostał naganę. W sumie po czasie wszyscy wiedzą co może ludzi spotkać w pracy.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka