Spis treści
Każdy przyszły przedsiębiorca oraz potencjalny pracodawca powinien przeanalizować wady i zalety wszystkich możliwych form prawnych działalności. Każda z nich ma swoich zwolenników i przeciwników. Sprawdź, z czym wiążą się poszczególne aspekty, a następnie wybierz opcję najodpowiedniejszą dla siebie.
Rodzaj działalności
Rodzaj działalności gospodarczej, który planujesz prowadzić, ma znaczący wpływ na wybór odpowiedniej formy prawnej. Wybierając rodzaj działalności, musisz uwzględnić szereg czynników, takich jak profil działalności, rozmiar firmy, planowany zakres operacyjny, możliwości finansowe oraz oczekiwania dotyczące zysków i ryzyka. Na przykład, jeśli planujesz prowadzić działalność na dużą skalę z dużym kapitałem początkowym, spółka akcyjna lub spółka komandytowo-akcyjna mogą być dobrymi wyborami. Z drugiej strony, jeśli planujesz prowadzić małą działalność o niskim ryzyku, jednoosobowa spółka lub indywidualna działalność gospodarcza mogą być odpowiednie.
Ważne jest, aby dokonać świadomego wyboru rodzaju działalności, który najlepiej pasuje do twojego planu biznesowego i oczekiwań. Twój wybór wpłynie na wiele aspektów prowadzenia firmy, od odpowiedzialności za długi po zasady rozliczeń podatkowych. Pamiętaj, że możesz skorzystać z profesjonalnej pomocy doradcy biznesowego lub prawnika, aby upewnić się, że dokonujesz właściwego wyboru.
Wybór formy działalności
Wybór formy działalności gospodarczej jest jednym z najważniejszych decyzji, które musisz podjąć jako przyszły przedsiębiorca. Forma prawna działalności gospodarczej determinuje wiele aspektów prowadzenia firmy, takich jak odpowiedzialność za długi, obowiązki sprawozdawcze, opodatkowanie oraz sposoby prowadzenia księgowości. Istnieje wiele form działalności gospodarczej do wyboru, w tym indywidualna działalność gospodarcza, spółka cywilna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka z o.o., spółka akcyjna, a nawet prosta spółka akcyjna.
Wybór odpowiedniej formy działalności gospodarczej zależy od wielu czynników, takich jak charakter prowadzonej działalności, planowane inwestycje, oczekiwania dotyczące zysków, tolerancja na ryzyko, a także preferencje osobiste. Każda forma ma swoje unikalne cechy, które mogą być korzystne dla różnych rodzajów działalności. Na przykład, spółka z o.o. może być odpowiednia dla średniej wielkości firmy z ograniczoną odpowiedzialnością, podczas gdy jednoosobowa działalność gospodarcza może być idealna dla małego przedsiębiorstwa z minimalnym ryzykiem.
Spółki osobowe
Spółki osobowe to jedna z form działalności gospodarczej, które są zdefiniowane w Kodeksie spółek handlowych. Charakteryzują się one osobistą odpowiedzialnością wspólników za zobowiązania spółki, a do tego typu form należą między innymi spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska oraz spółka komandytowa. Wspólnicy w spółkach osobowych mają dużą swobodę w kształtowaniu umowy spółki, co może być atrakcyjne dla przedsiębiorców szukających elastyczności.
W przypadku spółki cywilnej wszyscy wspólnicy są odpowiedzialni za zobowiązania spółki solidarnie i nieograniczony. Z kolei w spółce partnerskiej, jest to forma wybrana przede wszystkim przez profesjonalistów, takich jak lekarze, prawnicy czy architekci, gdzie odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą tylko partnerzy. Spółka komandytowa, natomiast, charakteryzuje się tym, że co najmniej jeden ze wspólników (komplementariusz) jest odpowiedzialny za zobowiązania spółki bez ograniczeń, natomiast odpowiedzialność komandytariuszy jest ograniczona do sumy wkładu do spółki. Wybór odpowiedniej formy spółki osobowej zależy od wielu czynników, takich jak profil działalności, planowany zakres operacyjny, możliwości finansowe oraz oczekiwania dotyczące zysków i ryzyka.
Działalność gospodarcza
Pracownik salonu gier na automatach (z obsługą LOTTO)
Totalizator Sportowy Sp. z o.o.
- Oława
Renomowana restauracja w Sierpcu poszukuje osób na stanowisko: kucharz
BC Koneser Sp. z o.o.
- Sierpc
- 5 500-7 500 zł / mc
W polskim prawie definicja działalności gospodarczej pojawia się w kilku ustawach, między innymi w tych o podatku VAT, czy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Najpopularniejsze określenie znajduje się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, które wskazuje że jest to „zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.” Podstawowy podział tych działalności opiera się na liczbie założycieli albo liczbie osób prowadzących. Z tego właśnie względu wyróżnia się jednoosobowe działalności gospodarcze oraz spółki.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – na czym polega?
Jest to najczęściej wybierana forma prawna działalności gospodarczej. Dlaczego? Ponieważ jak sama nazwa wskazuje, prowadzi się ją samodzielnie, a co za tym idzie – osobiście odpowiada się za wszelkie działania swoje i zatrudnionych pracowników.
Zaletami jednoosobowej działalności gospodarczej są liczne ułatwienia formalne. Aby ją założyć wystarczy złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przedsiębiorca nie ma nakazu wniesienia kapitału początkowego, a do tego może prowadzić tak zwaną uproszczoną księgowość. Ceną za swobodę decyzji jest ponoszenie pełnej odpowiedzialności za zobowiązania firmy, bez względu na to czy przynosi ona zyski czy straty, również prywatnym majątkiem. Ta forma prawna sprawdza się w przypadku małych i średnich firm, które nie działają w środowisku znacznego ryzyka, a przedsiębiorca ceni sobie niezależność, prostotę strony formalnej i stosunkowo niewielkie koszty prowadzenia.
Rodzaje spółek, czyli wspólna działalność gospodarcza
W przypadku chęci dzielenia działalności gospodarczej z innymi osobami, przedsiębiorca może zdecydować się na założenie spółki. W Polskim prawie wyróżnia się wiele typów spółek. Każdy z nich reprezentuje inny model prowadzenia przedsiębiorstwa. Różnią się one głównie w zakresie wnoszenia kapitału, ponoszenia odpowiedzialności za czynności podjęte z ramienia działalności oraz podział ról – w tym praw i obowiązków wśród założycieli.
Podstawową formą wspólnego prowadzenia działalności jest spółka cywilna. Spółkę rejestrują wszyscy wspólnicy z osobna w urzędzie gminy lub miasta. Nie trzeba wpisywać jej do KRS. Każdy ze wspólników wnosi do spółki wkład o podobnej wartości, przy czym może to być kapitał, specjalistyczne umiejętności lub praca na rzecz przedsiębiorstwa. Równy podział wkładów jest przydatny w przypadku strat firmy i konieczności pokrycia zobowiązań, za które odpowiadają wszyscy wspólnicy w takim samym stopniu. To ciekawe rozwiązanie dla tych, którzy pragną pozyskać większy kapitał początkowy, skorzystać z doświadczenia innych przedsiębiorców i nie ponosić dużych kosztów.
Podobną formą do spółki cywilnej jest spółka jawna, z tym że funkcjonowanie spółki cywilnej regulują przepisy Kodeksu Cywilnego, a spółki jawnej przepisy Kodeksu Spółek Handlowych. Przy zakładaniu spółki jawnej trzeba pamiętać o sporządzeniu pisemnej umowy, wpisie do KRS oraz wskazaniu w nazwie firmy nazwiska co najmniej jednego z założycieli. Główna różnica polega na ograniczeniu odpowiedzialności majątkowej. Zobowiązania firmy opłacane są w pierwszej kolejność z mienia spółki, a następnie z majątku jednego ze współwłaścicieli. Jest to zabezpieczenie, z którego mogą skorzystać pozostali wspólnicy, w porozumieniu z osobą obciążoną.
Kolejnym typem wspólnej działalności jest spółka komandytowa, która również musi zostać wprowadzona do KRS oraz posiadać umowę notarialną powstania. Pod względem formalnym wyróżnia się tym, że wprowadza nazwy ról założycieli w kwestii odpowiadania majątkiem. Za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem odpowiada tzw. komplementariusz. Pozostali wspólnicy – komandytariusze, również są pociągnięci do odpowiedzialności, ale tylko do wysokości kwoty wniesionego wkładu.
| Forma działalności | Charakterystyka | Zalety |
|---|---|---|
| Indywidualna działalność gospodarcza | Forma działalności dla jednej osoby, odpowiedzialna za wszystkie zobowiązania | Szybkość rejestracji, prostota w prowadzeniu |
| Spółka cywilna | Forma działalności dla dwóch lub więcej osób, solidarna i nieograniczona odpowiedzialność | Małe wymagania kapitałowe, prosta struktura |
| Spółka partnerska | Forma działalności dla profesjonalistów, odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą tylko partnerzy | Wiarygodność na rynku, odpowiedzialność ograniczona do wkładu partnerów |
| Spółka komandytowa | Forma działalności z co najmniej jednym komplementariuszem odpowiedzialnym bez ograniczeń i komandytariuszami o ograniczonej odpowiedzialności | Ograniczona odpowiedzialność dla komandytariuszy, prestiż na rynku |
| Spółka akcyjna | Forma działalności z kapitałem podzielonym na akcje, ograniczona odpowiedzialność do wkładu | Możliwość pozyskania inwestycji, prestiż na rynku |
Spółka kapitałowa - czym się charakteryzuje?
Spółka kapitałowa to następny rodzaj formy prawnej firm wspólnych, w których potencjał i profil działalności szacuje się na podstawie wartości zgromadzonego mienia. Spółka kapitałowa zobowiązana jest do przestrzegania prawa handlowego. Od chwili wpisania do KRS posiada osobowość prawną, a co za tym idzie – ma własny majątek i może nim w pełni odpowiadać. Tego typu spółki muszą powołać odpowiednie organy, np. zarząd, radę nadzorczą czy zgromadzenie wspólników. Złożone procedury funkcjonowania spółek kapitałowych wymagają także od przedsiębiorców stworzenia statutów określających kwestie formalne.
Pierwszy typ spółek kapitałowych stanowi spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to korzystna forma działalności gospodarczej. Dlaczego? Ponieważ wspólnicy, wnosząc w mienie duże sumy kapitałowe, nie odpowiadają za spadki zysków własnym majątkiem. W przypadku, gdy dojdzie więc do bankructwa biznesu, tracą tylko tyle, ile zainwestowali. Spółka z o.o. może zostać utworzona przed jedną lub kilka osób. Kapitał zakładowy musi wynosić minimum 5 000 zł, i dzielić się na udziały o minimalnej wartości nominalnej równej 50 zł. Udziałowcy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mają równe prawa i obowiązki.
Najbardziej skomplikowaną, a zarazem najpoważniejszą formą wszystkich istniejących w naszym kraju spółek jest spółka akcyjna. Musi posiadać potwierdzenie notarialne oraz pełną księgowość, a wszelkie czynności spółki zatwierdza zarząd powołany przez radę nadzorczą. Ten rodzaj spółek najlepiej sprawdza się w przypadku wielkich firm czy korporacji. Dlaczego? Ponieważ sam kapitał powinien wynosić nie mniej niż 100 000 złotych, a wartość nominalna akcji to minimum 1 grosz. Ponadto w grę wchodzi obrót obligacjami i papierami wartościowymi, co wymaga stałego kontaktu z radcami prawnymi, maklerami oraz ekonomistami.
Popularność spółek w Polsce wciąż rośnie
Wzrost zainteresowania zakładaniem własnej działalności gospodarczej wśród Polaków ukazują wyniki badań opinii publicznej oraz dane statystyczne. Coraz więcej polskich przedsiębiorców decyduję się na połączenie sił w walce o planowany zysk. Jak podaje Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej już w pierwszym kwartale 2017 roku padł rekord zapisów nowych spółek do KRS, przy czym największym zainteresowaniem cieszyły się spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (ponad 80% wszystkich spółek) oraz spółki komandytowe.
Dzięki dofinansowaniom rządowym i unijnym, organizowane są liczne projekty wspomagające nowych przedsiębiorców. Według organów aktywizacji zawodowej i wzrostu przedsiębiorczości, kluczem do sukcesu jest nie tylko pomysł i zaangażowanie, ale także analiza swoich możliwości i wybór najodpowiedniejszej formy prawnej dla swojej działalności gospodarczej.
5 ciekawostek i dodatkowych informacji o formach prowadzenia działalności gospodarczej
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najpopularniejszą formą działalności gospodarczej w Polsce. Aż 54% wszystkich spółek to spółki z o.o.
- Pierwsza zarejestrowana w Polsce spółka akcyjna powstała w 1824 roku. Był to Bank Kupiecki w Warszawie.
- Chociaż spółka partnerska jest jedną z najmniej popularnych form prowadzenia działalności gospodarczej, jest chętnie wybierana przez zawody zaufania publicznego, takie jak lekarze czy adwokaci.
- W 2021 roku w Polsce zarejestrowano ponad 500 tysięcy działalności gospodarczych, z czego większość to jednoosobowe działalności gospodarcze.
- W 2022 roku liczba prostych spółek akcyjnych wzrosła o 20% w porównaniu z rokiem poprzednim, co pokazuje rosnące zainteresowanie tą formą działalności.
