Prawo do wypoczynku a Kodeks pracy
Zgodnie z art. 14 Kodeksu pracy: ?Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o prawie czasu pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych?. Z powyższego wynika zatem, że zatrudniony ma prawo do odpoczynku, które wywodzi się z różnych źródeł. Pracodawca ma obowiązek zapewnić wypoczynek zarówno codzienny, cotygodniowy, jak i coroczny. Dzięki temu zatrudniony regeneruje swoje siły fizyczne, jak i psychiczne. Nie od dziś wiadomo, że wypoczęty pracownik o wiele lepiej wypełnia ciążące na nim obowiązki, zaś jego praca jest wydajniejsza. Właśnie z uwagi na ten fakt i w interesie pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi odpowiedniego wypoczynku. Dodatkowo warto podkreślić, że ustawodawca chroni zatrudnionego i zapewnia mu odpowiedni wypoczynek również przez wskazanie maksymalnej ilości nadgodzin w roku kalendarzowym.
Jak odpoczywa pracownik? Czy 11 godzin odpoczynku jest gwarantowane?
Zgodnie z regulacjami, które znajdują się w Kodeksie pracy, każdy z zatrudniających ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpoczynek dobowy. Ten przysługuje zatrudnionemu w każdej dobie w wysokości co najmniej 11 godzin. Od zasady tej istnieje ? co prawa ? wyjątek. Dotyczy on osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, jak również przypadków ewentualnej konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub też zdrowia ludzi albo mienia lub środowiska, jak również usunięcia awarii. W takim jednak przypadku pracownikom należy się ? w okresie rozliczeniowym ? równoważny czas odpoczynku. Warto doprecyzować, co oznacza, że pracownik ma obowiązek zapewnić zatrudnionemu nieprzerwany odpoczynek dobowy. Zgodnie z wykładnią, oznacza to ty, że w okresie 24 godzin od rozpoczęcia przez pracownika pracy nie może on pozostawać w dyspozycji pracodawcy przez co najmniej 11 godzin. W takim przypadku elementarną podstawą jest wyznaczenie i zdefiniowanie doby pracowniczej. Od niej będzie bowiem zależeć moment, od którego należy zapewnić pracownikowi wyżej wspomniany odpoczynek. Niestety, w praktyce nie wszyscy pracodawcy dopełniają swojego obowiązku, co jest równoznaczne z naruszeniem przepisów.
Inżynier do spraw dokumentacji technicznej (projektowej oraz ofertowej).
Centrum Inżynieryjne
- Bielsko-Biała
Operator wózka widłowego 1700-1900 euro na rękę, darmowe zakwaterowanie, bez doświadczenia
ASMO Solutions
- Niemcy
Odpoczynek tygodniowy a odpoczynek dobowy
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi również odpoczynek tygodniowy. W takim przypadku zatrudnionemu przysługuje ? zgodnie z art. 133§1 Kodeksu pracy ? w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Oznacza to, że w skład wymienionych przez ustawodawcę 35 godzin może przez pracodawcę zostać wliczone również 11 godzin, które przysługuje mu tytułem odpoczynku dobowego. Dla właściwego obliczenia, w którym momencie zatrudniony powinien odejść od stanowiska pracy, aby przepisy nie zostały naruszone, jest konieczność doprecyzowania i zdefiniowania tygodnia. Istotną bowiem kwestią jest, że zatrudniający jest zobligowany do zapewnienia pracownikowi 35 godzin odpoczynku w każdym tygodniu liczonym od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego. W praktyce może to być czas od poniedziałku do piątku, niemniej jednak nie zawsze. Zgodnie z Kodeksem pracy, warto zauważyć, że odpoczynek, o którym mowa powyżej, powinien przypadać w niedzielę, gdy ta ? w myśl art. 133§3 ? ?obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina?. Oczywiście w przypadku, gdy praca w niedzielę jest u danego pracodawcy dozwolona, podmiot zatrudniający zapewnić musi odpoczynek w inny dzień tygodnia. Od powyższej zasady obowiązuje również wyjątek. Odpoczynek tygodniowy może bowiem zostać zmniejszony do 24 godzin w przypadku:
- pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy,
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska, usunięcia awarii,
- zmiany wykonywania pracy przez pracownika w związku z przejściem na inną zmianę.
Tak rozumiany odpoczynek zarówno dobowy, jak i tygodniowy jest zobowiązany zapewnić każdy pracodawca. W przypadku, gdy nie dostosuje się on do uregulowań zawartych w przepisach ? jak wspomniano powyżej ? łamie prawa pracownicze. W takim przypadku roszczeń dochodzić może pracownik i gdy udowodnieni swoje racje, zatrudniający może ponieść surowe konsekwencje.
Co ponadto?
Poza dobowym, jak i tygodniowym odpoczynkiem, każdy z pracowników ma również prawo do przerwy w pracy. Zgodnie z art. 134 Kodeksu pracy: ?Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy?. Warto jednak zauważyć, że kwestia ta, zwłaszcza w przypadku, gdy zatrudniony świadczy pracę znacznie dłużej, może być dodatkowo rozstrzygnięta na jego korzyść w przepisach wewnątrzzakładowych, choćby regulaminie pracy. 15 minut, które ustanowił ustawodawca jest jedynie minimalną wartością czasu pracy, zaś wszelkie akty prawa wewnętrznego danego zakładu pracy mogą problem ten rozwiązywać w zupełnie inny sposób.
Dlaczego prawo do odpoczynku jest takie istotne
W Kodeksie pracy zapisano prawo do odpoczynku dla każdego pracownika, który zatrudniony jest na podstawie stosunku pracy. Jasno określony jest czas, jaki należy poświęcić na wykonywanie swoich obowiązków oraz na odpoczynek i zregenerowanie sił. Warto więc poznać nie tylko swoje prawa, ale także podstawowe informacje na temat tego, jak ważny jest odpowiedni wypoczynek. Przede wszystkim czas odpoczynku od pracy jest w Kodeksie pracy ściśle określony – pracownik może korzystać np. z przerw dobowych, tygodniowych, urlopu wypoczynkowego czy przerw na posiłek. Dodatkowe przerwy przysługują karmiącym mamom. W przypadku, gdy pracownik pracuje na podstawie umowy do pracy, pracodawca musi mu zapewnić przynajmniej 11 godzin odpoczynku w czasie dobry – jest to odpoczynek dobowy. W każdym tygodniu pracownikowi należy się również nieprzerwane 35 godzin odpoczynku, lecz nie dotyczy to osób pracujących w systemie zmianowym.
Prawo do wypoczynku jest bardzo ważne, ponieważ wypoczęty pracownik jest znacznie efektywniejszy niż zmęczony. Odpowiednia ilość odpoczynku ma pozytywny wpływ zarówno na psychikę, jak i na ciało. A przecież nie od dziś wiadomo, że kondycja psychiczna i fizyczna pracownika ma bezpośredni wpływ na jego efektywną pracę oraz zaangażowanie w wykonywane obowiązki.
Wypoczęty i zrelaksowany pracownik, który nie musi martwić się o swoje prawa, to prawdziwy skarb dla firmy. Taka osoba jest nie tylko bardziej skuteczna, ale przede wszystkim lojalna, co w dzisiejszym biznesie jest niezmiernie ważne. Respektowanie przez pracodawcę prawa do wypoczynku stanowi najlepszą motywację do intensywnego wysiłku oraz efektywnej pracy – warto o tym pamiętać, zwłaszcza gdy pracy jest sporo. Dobrym rozwiązaniem jest również zapewnienie pracownikom wygodnego, ergonomicznego miejsca pracy. Jednak najważniejsze jest to, aby pracownicy wracali do pracy wypoczęci, dlatego pracodawca powinien dbać o to, by zapewniać im odpowiednią ilość czasu na relaks poza godzinami pracy. Niektórzy pracodawcy idą nawet o krok dalej i zapewniają swoim pracownikom krótkie masaże biurowe, działające odprężająco.
To może Cię również zainteresować
