Spis treści
Z Zachodu przejmujemy wiele nowinek, nie tylko technologicznych. Wdrażamy również rozwiązania, które sprawdziły się w poszczególnych krajach. W zakresie organizacji czasu pracy coraz popularniejsze są godzinne przerwy. Takie rozwiązanie sprawdza się na wielu polach – pracownicy nie tylko mogą w tym czasie załatwić swoje prywatne sprawy, lecz także odpocząć, zjeść obiad czy spotkać się ze znajomymi. Z punktu widzenia firm wdrożenie takiego rozwiązania również jest korzystne, zwłaszcza jeżeli firma współpracuje z zachodnimi kontrahentami.
Co można znaleźć w Kodeksie pracy
Przerwa w ciągu dnia pracy została uregulowana w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 141 pracodawca ma możliwość wprowadzenia jednej przerwy w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut. Taką przerwę pracownik wykorzystuje zgodnie z własnymi potrzebami – na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych.
Zmiany w zakresie przerw, na jakie zdecydował się ustawodawca, były podyktowane praktycznością. Do momentu, gdy nie funkcjonował art. 141, pracodawca miał problem z prawidłowym rozliczeniem czasu pracy swojego podwładnego wówczas, gdy musiał on opuścić zakład pracy wcześniej, by załatwić pilne dla siebie sprawy.
Pracodawca decyduje o długości przerw.
Wielu pracowników podkreśla, że 15 minutowa przerwa to za mało czasu, by odpocząć, zjeść śniadanie czy wykonać ćwiczenia relaksujące. Z tego względu coraz liczniejsza grupa pracodawców decyduje się na wdrożenie w swoich firmach rozwiązań z powodzeniem funkcjonujących za granicą, dokładniej w Zachodniej Europie. Mowa o godzinnej przerwie. Z powodzeniem pozwala ona na zjedzenie posiłku czy załatwienie prywatnych spraw.
O tym, czy z takiej pauzy pracownicy rzeczywiście będą mogli skorzystać, decyduje pracodawca. Ponieważ jednak taka przerwa nie jest wliczana do czasu pracy pracownika, coraz więcej szefów decyduje się na wprowadzenie takiego rozwiązania. Część dochodzi do takiego konsensu po rozmowie z podwładnymi. Trzeba przyznać, że dłuższa przerwa jest szczególnie istotna dla pracowników świadczących pracę w firmach zlokalizowanych w centrum miasta. Dzięki temu z powodzeniem mogą oni w godzinach pracy wyjść do miasta.
Długość płatnej przerwy w pracy.
Ciekawym rozwiązaniem są płatne przerwy w pracy. Takie przerwy, zazwyczaj krótsze niż standardowe, ale za to częstsze, pozwalają na zrelaksowanie się i odciążenie umysłu. Czas takiej przerwy wynosi zazwyczaj od 10 do 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. To rozwiązanie jest szczególnie popularne wśród pracowników biurowych, którzy dzięki temu mogą skorzystać z krótkiej przerwy na spożycie posiłku lub na krótki spacer. Długość płatnej przerwy w pracy zależy jednak od wielu czynników, takich jak charakter pracy, jej intensywność oraz indywidualne potrzeby pracownika.
Rozwiązanie sprawdzające się w praktyce
Wprowadzenie godzinnej przerwy eliminuje nie tylko problemy z koniecznością rozliczania pracownika wówczas, gdy musi on poświęcić czas w ciągu dnia, by załatwić sprawy osobiste, lecz także ułatwia kontakt z partnerami z Zachodu. Trzeba pamiętać, że zdecydowana większość firm z Europy Zachodniej jest czynna od rana do późnego wieczora, ale w ciągu dnia, w godzinach np. między 13 a 15, pracownicy mogą korzystać z godzinnej przerwy. Wdrożenie takiego rozwiązania eliminuje problemy z kontaktem między firmami.
Wdrożenie godzinnej przerwy w przedsiębiorstwie oznacza tyle, że firma może dostosować się do stylu pracy swoich zachodnich partnerów. Warto jednak pamiętać, że zastosowanie takiego rozwiązania sprawia, że przerwa ta nie jest wliczana do czasu pracy. Oznacza to, że pracownik faktycznie musi zostać w pracy dłużej.
15 minut, gdy pracujesz co najmniej 6 godzin
Właśnie na tyle mogą liczyć pracownicy, którzy każdego dnia pracują co najmniej 6 godzin. W Kodeksie pracy pojawia się sformułowanie, że zatrudniony może odpoczywać „co najmniej” 15 minut, co oznacza, że pracodawca może zdecydować, że jego podwładni będą mieli prawo np. do 20 minut przerwy. Inną możliwością jest ustanowienie przez szefa dwóch przerw po 15 minut. To, na jakie rozwiązanie zdecyduje się pracodawca, zależy wyłącznie od niego. Jedynym ograniczeniem jest konieczność pamiętania o zagwarantowaniu pracownikowi wspomnianego min. kwadransa.
Wspomniany kwadrans pracownik może zagospodarować zgodnie z własnymi potrzebami. Najczęściej jednak zatrudnieni decydują się na spożycie w tym czasie śniadania czy odpoczynek. Tak krótka przerwa nie pozwala na wiele.
Bo solidny posiłek jest ważny
Nie można zapomnieć, że pracownicy są znacznie bardziej wydajniejsi wówczas, gdy są wypoczęci i najedzeni. Przerwa w wymiarze 15 minut nie zawsze jest wystarczająca, by zjeść śniadanie, skorzystać z toalety czy spokojnie wypić kawę. Firmy decydujące się na wprowadzenie powyższego rozwiązania najczęściej, poza wymienionymi powodami, mają też na uwadze to, by pracownik mógł się zregenerować w ciągu dnia.
Choć energię na cały dzień zapewnia śniadanie, to w ciągu dnia pracy, powinniśmy spożywać przynajmniej jeden posiłek. Dobrze, by był on odpowiednio zbilansowany i dostarczał nam wszystkich niezbędnych składników. Godzinna przerwa w zupełności pozwala na odgrzanie wcześniej przygotowanego posiłku lub wyjście na miasto w celu zamówienia takiego i spożycia go. A to kolejne powody, dla których pracownicy doceniają możliwość skorzystania z godzinnej przerwy w ciągu dnia pracy.
Przerwa w pracy wydaje się czymś naturalnym, bo trudno ukrywać, że jest ona najlepszy sposobem, by zregenerować siły. To jednak, ile minut będzie trwać zależy m.in. od wymiaru czasu osoby zatrudnionej. W praktyce część osób ma prawo do pauzy dłuższej niż inni. Dodatkowo nie można zapomnieć, że również pracodawca może zdecydować się na wdrożenie własnych rozwiązań w tym zakresie – wystarczy, że pozwoli pracownikom częściej korzystać z przerw niż zapewnia im to ustawodawca w Kodeksie pracy.
Bezpłatna przerwa w pracy
Innym rozwiązaniem jest bezpłatna przerwa w pracy. Takie przerwy, które nie są wliczane do czasu pracy, mogą trwać nawet do godziny. Są one szczególnie cenione przez pracowników, ponieważ dają więcej czasu na odpoczynek i regenerację. Pracownicy mogą wówczas zjeść posiłek, pójść na krótki spacer lub po prostu odpocząć. Bezplatna przerwa na lunch jest coraz częściej wprowadzana przez pracodawców, którzy chcą poprawić komfort pracy swoich pracowników.
Gdy jesteś pracownikiem młodocianym
Jeszcze inaczej jest w przypadku pracowników młodocianych. Z uwagi na wiek, ta grupa pracowników ma specjalne uprawnienia w zakresie odpoczynku w ciągu godzin pracy. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, pracownicy młodociani mają prawo do wypoczynku trwającego 30 minut, jeżeli pracują 4,5 godziny.
Ustanowienie dłuższych przerw dla młodych pracowników, którzy uczą się zawodu, jest podyktowane przede wszystkim ich dobrem. Ta grupa to osoby objęte obowiązkiem szkolnym i jednocześnie uczące się praktycznych umiejętności w zakładach pracy. Ustawodawca czuwa zatem nad ich dobrem, stosując takie, nie inne rozwiązania. Pamiętać trzeba też, że poza dłuższymi przerwami, pracownicy młodociani mają szereg inych uprawień, np. nie mogą wykonywać wielu prac.
5 ciekawostek i dodatkowych informacji o przerwach w pracy
- Ciekawostka: Przerwy w pracy są konieczne nie tylko z prawnego punktu widzenia, ale przede wszystkim dla utrzymania wydajności i koncentracji pracowników.
- Statystyka: Według badań, średnio tylko 29% pracowników korzysta regularnie z przysługujących im przerw w pracy.
- Ciekawostka: W Japonii wprowadzono pomysł "przerw na drzemkę" (inaczej "inemuri"), które są postrzegane jako oznaka ciężkiej pracy, a nie lenistwa.
- Statystyka: Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Tork, 90% pracowników uważa, że regularne przerwy na lunch zwiększają ich wydajność w pracy.
- Ciekawostka: Ciekawą praktyką jest tzw. "walking meeting" - spotkania odbywane podczas spaceru, które są formą przerwy, podczas której jednak dalej jest prowadzona praca.
To może Cię również zainteresować