Aktualnie wśród umów o pracę wymienić można umowy na czas nieokreślony, umowy na okres próbny, na czas określony i na czas wykonywania określonej pracy. Okres wypowiedzenia ? w przypadku dwóch pierwszych ? ustawodawca dokładnie wskazuje w Kodeksie pracy. Przy pracy na umowie na czas określony, stosowny zapis musi znaleźć się w umowie. Zgodnie bowiem z art. 33 Kodeksu pracy: ?Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem?. A czego ewentualnie dochodzić przed sądem?
Uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub odszkodowanie
Oto, czego żądać może osoba, która świadczyła pracę na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Wnosząc pozew, pracownik musi określić czego się domaga, zaś sąd jest związany właśnie żądaniem pracownika. Jest to istotne na etapie końcowego wyroku. Jeżeli jednak sąd uzna, że orzeczenie o bezskuteczności wypowiedzenia lub też przywrócenie do pracy jest niemożliwe, może zasądzić odszkodowanie na rzecz pracownika.
Przy ocenie możliwości uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, jak również ewentualnego przywrócenia do pracy, sąd bierze pod uwagę materiał dowodowy. Warto jednak zauważyć, że w niektórych przypadkach kwestia ta będzie stosunkowo oczywista z uwagi na fakt, iż ustawodawca chroni stosunek pracy przed wypowiedzeniem niektórych grup, w tym kobiet w ciąży czy też osób w wieku przedemerytalnym. Wówczas też odszkodowanie może zostać przyznane tylko w ściśle określonych przypadkach. Sytuacja taka ma miejsce przede wszystkim wtedy, gdy przywrócenie do pracy nie jest możliwe, gdyż firma zbankrutowała lub przestała istnieć. Ponadto, zgodnie z art. 57 Kodeksu pracy, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku orzeczenia o przywróceniu do pracy, przysługuje wynagrodzenie:
- nie więcej niż za 1 miesiąc ? gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące,
- gdy umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem w wieku przedemerytalnym, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego ? wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy,
- nie więcej niż za 2 miesiące ? w pozostałych przypadkach.
Warunkiem otrzymania powyższego wynagrodzenia jest podjęcie przez pracownika pracy.
Umowa na czas określony i na czas wykonywania określonej pracy
W przypadku umowy na czas określony i na czas wykonywania określonej pracy widać znaczną różnicę w stosunku do umowy o pracę, która zawarta została na czas określony. I tak, zgodnie z art. 59 Kodeksu pracy, ?W razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę, zawartej na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu?. Wysokość odszkodowanie przysługuje pracownikowi za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.
Od powyższej zasady istnieje jednak odstępstwo. Mowa o grupach, które korzystają ze specjalnej ochrony stosunku pracy, czyli pracownicach w ciąży lub na urlopie macierzyńskim. Wówczas sąd może uznać wypowiedzenie, do którego doszło z naruszeniem przepisów, za bezskuteczne.
Tylko odszkodowanie
Najmniejszy zakres praw dochodzić przed sądem mogą osoby, które pracowały na umowę o pracę na okres próbny. W takim przypadku są nie orzeka ani o bezskuteczności wypowiedzenia takiej umowy, ani też o przywróceniu pracownika do pracy. Jedyną formą, jakiej może dochodzić pracownik jest odszkodowanie. Jego wysokość jest z góry ustalona zgodnie z treścią zawartej przez strony umowy. Chodzi o okres, na jaki została ona zawarta. Zgodnie bowiem z art. 50 Kodeksu pracy ?odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać?.
Sąd uznaje racje pracownika
Warto zauważyć, że w przypadku przywrócenia do pracy lub przyznania odszkodowania, pracownik ma również dodatkowe prawa. I tak, zatrudnionemu, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie. Ponadto, okres pozostawania bez pracy, za który to nie zostało przyznane wynagrodzenie, nie jest uznawany za przerwę w zatrudnieniu. Innymi słowy mówiąc, nie pociąga on za sobą utraty uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia. Warto także pamiętać, że ? zgodnie z art. 51§2 Kodeksu pracy, w przypadku pracownika, któremu przyznano odszkodowanie, wlicza się do okres zatrudniania okres pozostawania bez pracy, odpowiadający okresowi, za który to przyznano odszkodowanie.
To może Cię również zainteresować
