Spis treści
Premia czy też nagroda to świetna sprawa, aby motywować swoich pracowników do jeszcze bardziej wytężonej pracy. Po takie formy sięgają firmy w różnych okresach roku kalendarzowego, zazwyczaj jednak w czasie wzmożonej ilości pracy. Dla większości pracowników pojęcia te mogą być zbieżne i oznaczać jedynie dodatkową gotówkę. Z prawnego jednak punktu widzenia, premia a nagroda to dwie różne świadczenia pieniężne, które są też w różny sposób uregulowane w odpowiednich aktach prawnych.
Pojęcie nagrody
Kiedy poruszamy temat "nagrody i premie uznaniowe", pojęcie nagrody odnosi się do uznania lub nagrody finansowej, która jest przyznawana na podstawie uznania. Zasady przyznawania nagród i premii mogą znacznie się różnić w zależności od organizacji. W niektórych firmach, nagrody i premie uznaniowe mogą być przyznawane jako forma podziękowania za ciężką pracę, zaangażowanie lub dedykację. W przeciwnym razie, mogą być one częścią szerszej strategii zarządzania wynagrodzeniami, mającej na celu zwiększenie motywacji i zadowolenia pracowników.
Premia jako nagroda
Gdy mówimy o "premia czy nagroda", istotne jest zrozumienie, że choć oba te terminy są często używane zamiennie, mają one różne konotacje. W praktyce, premia jako nagroda jest często postrzegana jako forma uznania dla wyjątkowego wysiłku lub wydajności pracownika. Może to być jednorazowa premia przyznana za spełnienie celu lub osiągnięcie ważnego kamienia milowego, a nawet regularna premia, która jest częścią pakietu wynagrodzeń pracownika. To jest istota premii, jest to dodatkowy składnik wynagrodzenia, który motywuje pracowników do cięższej pracy i zwiększa ich zaangażowanie w pracę.
Nagroda to nie roszczenie
Nagroda jest uregulowana w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 105: Pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia. Odpis zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia składa się do akt osobowych pracownika. Istotnym słowem w powyższym przepisie jest może. W takim przypadku gratyfikacja jest przyznawana przy zastosowaniu kryteriów, które nie zostały zdefiniowane w aktach prawa wewnętrznego danej firmy. Innymi słowy, szef, który zdecydował się na przyznanie nagrody danemu pracownikowi, nie zamieścił informacji o tym, na jakiej podstawie zostanie ona przyznana.
Nieograniczone możliwości
W przyznawaniu nagród szef lub osoby decyzyjne mają szerokie pole i dużą swobodę. Nie kierują się informacjami, które zostały zamieszczone w umowie o pracę lub też regulaminie wynagradzania, który to jest dostępny dla wszystkich pracowników. Przyjmuje się, że nagrodą mogą być zarówno pieniądze, jak i przedmioty materialne.
Nagroda zaliczana jest do świadczeń uznaniowych, co oznacza, że w praktyce trudno przed sądem wywalczyć jej wypłacenie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sam zakład pracy zawiadamia pracownika o jej przyznaniu i wskazuje termin wypłacenia. Wówczas też zatrudniony ma prawo dochodzić swoich roszczeń przez sądem, gdyż nagroda staje się wymagalna w terminie, który został wskazany przez pracodawcę.
Każdy pracodawca powinien też pamiętać, że z uwagi na bardzo lakoniczne informacje o kryteriach przyznawania nagrody może on być oskarżony o łamanie przepisów dotyczących równego traktowania zatrudnionych. Z tego właśnie względu, warto podać, dlaczego dana osoba została nagrodzona, zaś reszta załogi nie.
Istota premii
Zupełnie odrębnie traktowana jest premia. Przede wszystkim ma ona charakter roszczeniowy.
Oznacza to tylko tyle, że pracownik nabywa do niej prawa w przypadku spełnienia określonych odpowiednio wcześniej warunków. Te mogą zostać zawarte choćby w umowie o pracę czy też regulaminie wynagradzania za świadczoną pracę. Większość pracodawców ustanawia ją, aby wpłynąć na ambicje zatrudnionych i jednocześnie zwiększyć zyski przedsiębiorstwa.
Premia nie jest uregulowana bezpośrednio w Kodeksie pracy w odróżnieniu od nagrody. Zazwyczaj informacja o niej umieszczana jest w umowie o pracę. Dalej, z premią zawsze związane są pewne warunki, bez których spełnienia wypłata dodatkowego wynagrodzenia nie będzie możliwa. W związku z powyższym, jej dochodzenie w sądzie jest znacznie łatwiejsze, prościej też wykazać pracownikowi, że należy się mu ona, gdyż jedyne co musi zrobić, to wywiązać się z założeń, które zostały uregulowane w danych dokumentach.
Wśród premii wyróżnić można:
- premię uznaniową,
- premię regulaminową.
Pierwsza zależy od woli pracodawcy i w praktyce trudno rozróżnić ją od nagrody. Bardzo często pracodawcy nie definiują kryteriów jej przyznania, przez co charakterem jest ona zbliżona właśnie do nagrody. Dalej, tylko od zatrudniającego zależy, czy pracownik rzeczywiście ją odbierze, co oznacza, że nie zawsze musi mu ona zostać przyznana.
Inaczej wygląda kwestia premii regulaminowej. Jest ona zaliczana do jednej z najbardziej rozpowszechnionych i dodatkowych jednocześnie składników wynagrodzenia. Ma charakter fakultatywny, co znaczy, że może, ale nie musi być przyznawana, wszystko zaś zależy od wewnętrznych aktów normatywnych danej firmy. Jej otrzymanie jest zależne od spełnienia określonych przesłanek i wówczas też, gdy pracownik jej spełni, zatrudniający nie może odmówić mu prawa do jej wypłaty.
Premia Regulaminowa | Nagroda Uznaniowa | Zasady Przyznawania | Korzyści dla Pracowników |
---|---|---|---|
Dodatkowe wynagrodzenie zgodnie z regulaminem firmy. | Przyznawana za wyjątkowe osiągnięcia i uznaniem. | Jasne wytyczne, uczciwe i przejrzyste kryteria. | Motywacja, wzmacnianie zaangażowania i rozwój kariery. |
Okiem mądrego pracodawcy
Pojęcia “nagroda” i “premia” nie są tożsame. O ile nagroda jest świadczeniem uznaniowym, o tyle premia ma charakter roszczeniowy. W praktyce nierozróżnianie tych dwóch zagadnień oznacza dla pracodawcy kłopoty. W związku z powyższym, większość ekspertów zaleca dużą dozę rozwagi przy podejściu i rozważaniu tej kwestii. Jeżeli premia ma być przyznawana za osiągnięcie określonych wyników, to warto informację taką zawrzeć w regulacjach wewnętrznych lub bezpośrednio w angażach pracowników. W przypadku konkursów, warto lakonicznie podchodzi do tematu tak, aby żaden z zatrudnionych nie rościł praw. W przeciwnym przypadku sprawa może skończyć się w sądzie.
To może Cię również zainteresować