Wypadek przy pracy - kiedy możemy o nim mówić?
Aby wskazać, kiedy mowa o wypadku przy pracy, należy odwołać się do ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 3 za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Warto przy tym dodać, że wypadek zostanie uznany za wypadek przy pracy wówczas, gdy wszystkie istotne elementy wystąpiły jednocześnie, czyli - nagłe zdarzenie, zewnętrzna przyczyna i uraz.
Co to jest wypadek przy pracy? - czyli niezbędne elementy
Jak wspomniano powyżej, aby mówić o wypadku przy pracy, konieczne jest wystąpienie kilku elementów jednocześnie. Jak należy definiować nagłe zdarzenie? Mowa o nim wówczas, gdy zdarzenie miało miejsce w ciągu jednego dnia roboczego, przy tym do niego wlicza się również drogę, jaką przemierza pracownik do pracy i z pracy. Nagłe zdarzenie było również wielokrotnie rozpatrywane przez Sąd Najwyższy, który w wyrokach podawał swoją definicję.
Wystąpienie nagłego zdarzenia powinno powodować powstanie urazu. Za ten uważa się uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka. Z wypadkiem i powstaniem urazu wiąże się przy tym czasowa niezdolność do pracy lub uszkodzenie ciała.
Również zewnętrzna przyczyna wypadku jest ważna. W tym przypadku mowa o czynnikach, które pochodzą spoza organizmu pracownika i które to przyczyniają się do wywołania negatywnych skutków. Wśród tych wskazać można choćby na narzędzia czy też działanie energii elektrycznej. W literaturze podejmującej ten temat wskazuje się również na fakt, że niekiedy do wypadku może doprowadzić osoba zatrudniona, choćby przez nadmierny wysiłek.
Wypadek w pracy musi mieć związek z pracą
Wypadek przy pracy odróżnia od wszelkich innych zdarzeń to, że widać tu wyraźny związek z pracą. Pracownik musi zatem wykonywać polecenia służbowe lub podążać do lub z miejsca pracy. Dzieje się tak dlatego, że w tym czasie pracownik również pozostaje w dyspozycji swojego przełożonego. Jednocześnie jednak nie tylko wykonywana praca musi być przyczyną zdarzenia, czyli wypadku.
Rodzaje wypadków w pracy
W literaturze mowa o kilku rodzajach wypadków przy pracy. Poza ciężkimi wskazać należy również na śmiertelne czy zbiorowe. Za ciężki wypadek przy pracy ustawodawca uważa taki, w wyniku którego "nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała". Mowa o utracie wzroku, słuchu, mowy czy zdolności rozrodczej lub powstaniu nieuleczalnej czy zagrażającej życiu choroby. O wypadku zbiorowym mowa wówczas, gdy w wyniku tego samego zdarzenia wypadkowi uległy co najmniej dwie osoby. Jeszcze inaczej jest przy wypadkach śmiertelnych. Warto przy tym zauważyć, że śmierć nie musi nastąpić tuż po wypadku -ustawodawca przyjmuje, że zaliczenie zdarzenia do tej grupy wypadków nastąpi również wtedy, gdy śmierć pracownika będzie miała miejsce w okresie, który nie będzie przekraczał 6 miesięcy od dnia wypadku.
Postępowanie w razie wypadku przy pracy
Obowiązki pracodawcy w razie wypadku przy pracy są określone Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Zgodnie z tymi przepisami pracownik, który uległ wypadkowi, powinien poinformować o tym swojego przełożonego. Dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy stan pracownika na to pozwala. Co więcej, zgłoszenie powinno być dokonane przez każdego pracownika, który zauważył wypadek w pracy. Procedura powypadkowa obejmuje wiele czynności, których celem jest dokonanie prawnej kwalifikacji zdarzenia, ustalenie okoliczności, które mogłyby wyłączyć uprawnienia poszkodowanego do świadczeń odszkodowawczych oraz określenie przedsięwzięć, których celem jest niedopuszczenie w przyszłości do podobnych zdarzeń wypadkowych.
Przepisy szczegółowo określają, jak powinno wyglądać postępowanie w sytuacji takich zdarzeń, jakimi są wypadki przy pracy. BHP nakazuje, aby pracodawca powołał w takiej sytuacji zespół powypadkowy, którego zadaniem jest ustalenie okoliczności i przyczyn zdarzenia. Zespół dokonuje oględzin miejsca wypadku i sprawdzenia stanu technicznego urządzeń oraz maszyn. Bada też warunki wykonywania pracy i wszelkie okoliczności, jakie mogły mieć wpływ na wystąpienie wypadku. W razie potrzeby konieczne jest sporządzenie szkicu lub dokumentacji fotograficznej miejsca wypadku. Kolejnym krokiem jest wysłuchanie wyjaśnień osoby poszkodowanej, jeśli pozwala na to jej stan zdrowia.
Zespół powypadkowy zbiera też informacje od świadków zdarzenia i zasięga opinii lekarza w zakresie wymaganym do oceny rodzaju oraz skutków wypadku. Protokół powypadkowy musi być sporządzony w terminie 14 dni od dnia wpłynięcia zawiadomienia o wypadku. Wypadek w pracy zawsze musi być zgłoszony i dokładnie udokumentowany. Należy przy tym pamiętać, że zarówno lekki, jak i ciężki wypadek przy pracy, a także zbiorowy wypadek przy pracy wymaga w pierwszej kolejności udzielenia pomocy osobom poszkodowanym, a następnie podjęcia działań, których celem jest zminimalizowanie lub wyeliminowanie zagrożenia, aby nie dopuścić do jego eskalacji.
To może Cię również zainteresować
