Spis treści
Fakt, że istnieje możliwość dochodzenia roszczenia tego samego rodzaju przez kilka osób i to za pomocą jednego pozwu jest możliwy z uwagi na funkcjonowanie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Zgodnie z obowiązującym przepisami takie pozwy wnosić można w sprawach dotyczących roszczeń o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę, która została wyrządzona przez produkt niebezpieczny i z tytułu czynów niedozwolonych.
W ostatnim punkcie wykluczone zostały roszczenia o ochronę dóbr osobistych, choć - co warto zauważyć - odnosi się on również do prawa pracy. Choć pracownicy nie będą mogli wspólnie pozwać pracodawcy choćby za mobbing w miejscu pracy, to będą mogli dochodzić swoich praw między innymi wówczas, gdy poniosą szkodę na przykład w wyniku przesłania przez pracodawcę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaświadczeń z zaniżonymi kwotami. Te bowiem przełożą się na wysokość (w tym wypadku zaniżoną) przyszłych świadczeń emerytalnych.
Wymogi formalne pozwów zbiorowych
Istnieje pula wymogów formalnych, które muszą spełnić osoby, które chcą dochodzić swoich praw, składając pozew zbiorowy. Podstawowym warunkiem jest fakt, że z pozwem musi wystąpić przynajmniej 10 osób. Ponadto, jeżeli przedmiotem złożonego pozwu są roszczenia pieniężne, to niezbędne jest wskazanie wysokości na każdego, kto pozywa. Samo zaś powództwo powinno być wytyczone przez tak zwanego reprezentanta grupy, czyli osobę, która prowadzi postępowanie w imieniu własnym i jednocześnie na rzecz wszystkich pozostałych.
W przypadku, gdy mowa o wymogach formalnych specjaliści wskazują na fakt, że pozew powinien zawierać wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym. Dodatkowo niezbędne są oświadczenia wszystkich, którzy tworzą grupę - muszą oni na piśmie wskazać, że przystępują do grupy i wyrażają zgodę na reprezentowanie przez konkretną osobę. Konieczne będzie też uiszczenie opłaty i dołączenie potwierdzenia.
Zalety, ale i wady pozwów grupowych
Z punktu widzenia osób, które rozważają złożenie takiego pozwu, wyróżnić można jego niewątpliwe zalety, jak i wady.
- Do tych pierwszych z całą pewnością należy zaliczyć fakt, że takie powództwo to oszczędność. Koszt to jedynie 2% wartości przedmiotu sporu (w przypadku sporów indywidualnych jest to 5%).
- Dodatkowo wszelkie koszty będą się dodatkowo rozkładały na wszystkich członków grupy.
- Wśród najczęściej wskazywanych wad wymienia się przede wszystkim możliwość zakwestionowania przez pozwanego uczestnictwa poszczególnych członków. W praktyce może to oznaczać, że grupa ostatecznie nie będzie liczyć wymaganych 10 osób.
- Ponadto, również na żądanie pozwanego sąd ma możliwość zobowiązać powoda do złożenia kaucji. Ta ma być zabezpieczeniem ewentualnych kosztów procesu. Niedopełnienie tego zobowiązania zawsze będzie skutkowało odrzuceniem pozwu.
- Kolejną wadą jest wydłużony czas trwania samego procesu w porównaniu do procesów z pozwem indywidualnym. Sąd rozpatruje bowiem sytuację każdego uczestnika grupy, która może liczyć nawet setki osób.
W przypadku pozwów zbiorowych wydłuża się również okres oczekiwania na rozpoczęcie procesu. Sąd zobowiązany jest to oceny, czy dana sprawa kwalifikuje się do pozwu zbiorowego i jeśli tak, to wówczas ma obowiązek opublikowania w mediach takiej informacji. Ma to na celu między innymi zachęcenie innych potencjalnych uczestników pozwów, do dopisania się do listy i skorzystania z udziału w procesie.
Kiedy nie wszyscy myślą zgodnie
Problem może się zrodzić również wówczas, gdy pozew ma zostać cofnięty lub ma zostać zawarta ugoda. Aby jedna z tych sytuacji miała miejsce, zgodę musi wyrazić przynajmniej połowa członków grupy. W praktyce może to jednak oznaczać całkiem realny problem, ponieważ poszczególne osoby mogą mieć zupełnie inne poglądy na tym etapie sprawy, co oznacza, że konieczne będzie negocjowanie i wzajemne przekonywanie się do swoich racji.
Jeszcze inna kwestia dotyczy ewentualnego wezwania do zapłaty, które jest zawsze wystosowywane przed złożeniem pozwu do sądu. Warto zauważyć, że wymieniona na początku ustawa nie precyzuje takiej konieczności, ale w praktyce uznaje się, że wystosowanie takiego ma częste zastosowanie.
Złożenie pozwu grupowego wiąże się z ustaleniem zryczałtowanej (ujednoliconej) wysokości kwoty odszkodowania, o jakie występuje grupa. Wyklucza to zatem możliwość roszczeń indywidualnych poszczególnych uczestników grupy. Możliwe jest jednak utworzenie mniejszych podgrup, jeżeli szkody i roszczenia finansowe członków grupy są zbyt rozbieżne, aby dojść do porozumienia w tym zakresie.
Podsumowując, pozwy zbiorowe są dostępne dla konsumentów oraz pracowników, jednak tylko w niektórych przypadkach. Trzeba jednak pamiętać o wielu wymogach formalnych, które trzeba spełnić, zanim złożymy pozew zbiorowy do sądu.
To może Cię również zainteresować
