Spis treści
Podróż służba jest uregulowana przez ustawodawcę w Kodeksie pracy. Zgodnie z artykułami, za podróż służbową uważa się wykonywanie, na polecenie zatrudniającego, pracy, czyli określonych zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy albo poza stałym miejscem świadczenia pracy. W ten sposób też podróż służbowa rozpoczyna się z momentem opuszczenia stałego miejsca świadczenia pracy, czyli zakładu w celu wykonania określonych zadań służbowych i kończy się w chwili powrotu pracownika do firmy lub też miejsca zamieszkaniu i to po wykonaniu wskazanego zadania. To właśnie jest istotna zmiana, która rozróżnia podróż służbową od czasu pracy w zakładzie pracy. W przypadku tego drugiego bowiem liczą się jedynie okresy przeznaczone na wykonywanie zleconych zadań.
Czwarte biurko w drugim pokoju, czyli moje miejsce pracy
W umowie o pracę niezwykle istotne jest wskazanie miejsca świadczenia pracy. Element ten jest przez strony odpowiednio wcześniej ustalony, przy czym zarówno pracownik, jak i pracodawca mają dużą dowolność w konstruowaniu samego zapisu. I tak, miejsce to może być określone na stałe lub też strony mogą wskazać, że miejsce będzie zmienne. W ostatnim przypadku może to być spowodowane choćby samym charakterem pracy, jaka będzie świadczona lub też właśnie odbywaniem częstych podróży służbowych.
Warto zauważyć, że miejsce pracy nie musi być wyposażone w zaplecze. Mowa zarówno o zapleczu socjalnym, jak i kadrowym czy też technicznym. Dalej, pod ogólnym pojęciem miejsca pracy, w doktrynie uważa się stały punkt w znaczeniu geograficznym.
To jak jest z podróżą służbową?
Jak wspomniano powyżej, ustawodawca pominął wiele, jak się wydaje, istotnych kwestii dla właściwego zrozumienia istoty podróży służbowej. Dyskusje budzi przede wszystkim fakt, iż w Kodeksie pracy nie znajdzie się odpowiedzi, jak w prawidłowy sposób rozliczać czas pracy w podróży służbowej. Z drugiej zaś strony, możliwe jest wyodrębnienie 3 sposobów pojmowania podróży służbowej.
W pierwszym przypadku mowa o najszerszym i najczęściej stosowanym w języku potocznym rozumieniu mowy potocznej ? podróż służbowa to po prostu wyjazd na delegację. Wówczas przyjmuje się, że trwa ona przez cały okres nieobecności pracownika w miejscu zamieszkania. W drugim przypadku nacisk kładzie się na sam fakt przemieszczenia się pracownika w celu wykonywania określonych czynności służbowych. Aby jednak dotrzeć do istoty podróży służbowej, należy podróż służbową rozpatrywać również w kontekście realizacji poleceń, które zostały wydane pracownikowi przez zatrudniającego.
Czas w podróży - ile właściwe pracujesz?
Możliwość rozumienia i definiowania podróży służbowej na kilka sposób nie sprzyja liczeniu czasu pracy. W doktrynie powszechnie przyjmuje się, że w przypadku typowych podróży służbowych wyodrębnia się trzy jej okresy, czyli:
- czas dojazdu do miejsca świadczenia pracy,
- czas świadczenia pracy (wykonywanie powierzonych zadań służbowych),
- czas powrotu do miejsce pracy lub miejsca zamieszkania.
W literaturze znaleźć można wiele rozmaitych sposobów na wyliczanie czasu trwania podróży służbowej, niemniej jednak w klasycznym ujęciu lub też ścisłym, uznaje się, że przejazd do i z miejsca wykonywania zadania przez pracownika, nie jest wliczany do czasy pracy. Dzieje się tak dlaczego, że czas ten de facto nie jest przeznaczony przez zatrudnionego do wykonywania polecań czy zadań służbowych, jakie zostały mu zlecone. Na takim też stanowisku stanął Sąd Najwyższy, który stwierdził, że faktycznie przejazd do oraz z miejsca odbywania podróży służbowej jest bezpośrednio związany z obowiązkami zawodowymi, to jednak nie jest przeznaczony na wykonywanie pracy, zatem pracownik nie pozostaje w pełnej dyspozycji pracodawcy. Jednym odstępstwo może mieć miejsce tylko wówczas, gdy ewentualnie godziny podróży przypadają na godziny rozkładowe pracownika.
Co jeszcze o pracy w podróży służbowej?
Podróż służbowa jest odpłatna, co znaczy, że pracownik ma prawo do otrzymania za nią wynagrodzenia. Warto zauważyć, że ustawodawca podkreślił to w stosownych artykułach Kodeksu pracy. I tak, wskazać można, że: Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. W przypadku zaś pozostałych pracowników, warunki ustalane są w układzie zbiorowym pracy lub też w regulaminie wynagrodzenia. W przypadku, gdy pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalania regulaminu, warunki te powinny zostać pomiędzy stronami ustalone i zawarte w umowie o pracę.
Koszty podróży służbowej
Rozważając podróż służbową, warto skupić się na jednym z najważniejszych aspektów, jakim są koszty podróży służbowej. Prawo przewiduje różne formy zwrotu kosztów podróży pracownikowi. Najczęściej stosowanym jest zwrot kosztów podróży na zasadach ogólnych, które obejmują zwrot kosztów za przejazd, nocleg, diety oraz dodatkowe wydatki. Szczegółowe zasady ustala przeważnie pracodawca, który jest zobowiązany do pokrycia kosztów wynikających z wykonywania zadań służbowych przez pracownika. Jest to bardzo istotne dla utrzymania dobrego klimatu w miejscu pracy oraz zwiększenia motywacji pracowników do wykonywania zadań służbowych poza siedzibą firmy.
Podróże służbowe zagraniczne i krajowe
Różnice między podróżami służbowymi krajowymi i zagranicznymi są znaczne. Zagraniczne podróże służbowe są zwykle bardziej skomplikowane i wymagają dodatkowego planowania oraz rozliczeń. Podróże zagraniczne mogą obejmować dłuższe podróże samochodem służbowym, loty międzynarodowe, a także wydatki na waluty obce. Tymczasem, podróż służbowa krajowa jest zazwyczaj prostsza do zorganizowania i może obejmować krótkie wyjazdy służbowe pracownika do innych miast czy regionów kraju. Organizacja takiej podróży jest zazwyczaj prostsza, ale nadal wymaga odpowiedniego rozliczenia kosztów oraz czasu pracy.
To może Cię również zainteresować