Spis treści
W tym artykule przybliżamy:
- kim jest i na czym polega praca dziekana;
- na jakie zarobki można liczyć na stanowisku dziekana;
- jak wygląda ścieżka kształcenia w tym zawodzie;
- gdzie może pracować dziekan;
- czy jest to zawód przyszłościowy.
Dziekan - na czym polega praca?
Statut konkretnej uczelni jest dokumentem, który określa czym będzie zajmował się dziekan danego wydziału. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nie reguluje bowiem tej materii w żadnej kwestii. Wynika to zapewne z faktu stosunkowo sporej autonomii uczelni wyższych, jeżeli chodzi zarówno o kwestie kształcenia, jak i organizacji pracy. Dziekanami najczęściej zostają wykładowcy pracujący na danym wydziale. Nie ma w tym nic dziwnego. Są to osoby, które znają strukturę oraz sposób funkcjonowania danego wydziału od tzw. kuchni, dzięki czemu są w stanie sprawnie zorganizować pracę. Nie ma jednak żadnych przeciwskazań, aby osoba z zewnątrz została dziekanem. Niemniej z dużą dozą prawdopodobieństwa będzie ona potrzebowała znacznie więcej czasu, aby wdrożyć się w codzienne obowiązki.
Zakres obowiązków na stanowisku dziekana:
- reprezentacja wydziału w strukturach uczelni oraz poza nią;
- kierowanie pracą naukową wydziału;
- wybór kierowników jednostek pomocniczych wydziału;
- opracowanie zakresu obowiązków nauczycieli akademickich oraz wymiaru godzinowego ich pracy - dziekan dokonuje także oceny pracy nauczycieli akademickich;
- organizacja toku studiów, np. decydowanie, jakie przedmioty będą realizowane i w jakiej kolejności;
- zarządzanie budżetem wydziału - w tym funduszami na prace naukowe i badawcze;
- wydawanie zarządzeń w celu zapewnienia sprawnej działalności wydziału.
Dziekan to także osoba, do której studenci zwracają się z różnymi wnioskami i prośbami. To także dziekan organizuje komisje rekrutacyjne. Dziekan wyraża zgodę na przyjęcie studenta z innej uczelni oraz decyduje o tym, jakie przedmioty zostaną uznane za zaliczone, a z jakich student będzie musiał zdać ponownie egzamin. Ponieważ to dziekan zarządza budżetem wydziału, to również on posiada uprawnienia w kwestii przyznawania zapomogi dla najuboższych studentów oraz podejmuje decyzje o stypendiach naukowych na swoim wydziale. Wreszcie to dziekan decyduje o skreśleniu studenta z listy studentów na swoim wydziale.
Nauczyciel wychowania przedszkolnego
TOMMAR CRECHE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
- Kraków
- 6 000-8 000 zł / mc
Instruktor praktycznej nauki zawodu
PROTOR
- Pyskowice
Nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne
The English Playhouse Sp. z o.o.
- Warszawa
Asystent/młodszy specjalista/Geolog badania terenowe
Pracownicy Budowlani Sp. z o.o.
- Warszawa
Młodszy specjalista w zespole projektów motywacyjnych (grywalizacja)
One2tribe Spółka Akcyjna
- Warszawa
- 5 000-6 000 zł / mc
[sc-boks naglowek = ""]
Kompetencje, które przydadzą się w pracy jako dziekan:
- umiejętność pracy w zespole;
- umiejętność szybkiego podejmowania decyzji;
- sprawne delegowanie zadań;
- zdolności organizacyjne;
- umiejętność zarządzania finansami i budżetem;
- brak obaw przed wystąpieniami publicznymi. [/sc_boks]
Dziekan to osoba na tzw. świeczniku, dlatego zazwyczaj są to osoby śmiałe i przebojowe, które nie mają obaw przed przemawianiem do szerszej publiczności. Dziekan jest bowiem obecny na uroczystościach uczelnianych, gdzie bardzo często zabiera głos. Może także zostać poproszony o komentarz przez przedstawicieli lokalnych bądź uczelnianych mediów.
Ile zarabia dziekan?
W poniższej tabeli przedstawiamy zarobki, na jakie może liczyć dziekan.
|
POZIOM WYNAGRODZENIA |
ZAROBKI BRUTTO | ZAROBKI NETTO |
|---|---|---|
|
MINIMALNE |
6470zł / msc |
4650zł / msc |
|
ŚREDNIE |
11050zł/msc |
7531zł / msc |
| WYSOKIE |
14170zł / msc |
9516zł / msc |
Czy do pracy na stanowisku dziekana potrzebne są studia lub dodatkowe szkolenia? (tabelka 2.)
Poniżej w tabeli przedstawiamy możliwe ścieżki kształcenia i przygotowania do zawodu dziekana.
| CZY POTRZEBNE? | SZKOŁY / STUDIA | KURSY / SZKOLENIA |
|---|---|---|
| WYMAGANE | Tytuł Profesora / Doktora hab. | - |
| PRZYDATNE | - | - |
Oprócz przygotowania merytorycznego ważne jest także zdrowie przyszłego dziekana. Jest to bowiem niezwykle wymagający i stresujący zawód związany z podejmowaniem decyzji oraz ponoszeniem ich konsekwencji. Dziekan musi liczyć się z koniecznością prowadzenia trudnych rozmów zarówno z nauczycielami akademickimi, jak i studentami. Wymaga to opanowania oraz pewnej dozy empatii, aby sprawnie kierować wydziałem i rozwiązywać z sukcesem konflikty.
Predyspozycje zdrowotne na stanowisku dziekana:
- odporność na stres;
- brak zaburzeń psychicznych oraz zaburzeń zachowania (chyba, że lekarz prowadzący dopuszcza możliwość pracy na takim stanowisku);
- dobra kondycja fizyczna - czas pracy często może nie być normowany i wymagać zaangażowania także po godzinach urzędowania.
Ponieważ zawód dziekana wiąże się z dość sporym stresem, warto poszukać odskoczni i pasji poza środowiskiem zawodowym. Z uwagi na fakt, że praca dziekana często ma charakter siedzący, wszelkie sporty wzmacniające gorset mięśniowy zdecydowanie poprawią komfort psychiczny i fizyczny osoby piastującej to stanowisko. Praca ta wiąże się też z wielogodzinnym korzystaniem z monitora komputerowego, dlatego warto zadbać o wzrok oraz odpowiednią korektę w razie problemów.
Jakie są możliwości zatrudnienia w zawodzie dziekana?
Jeżeli chodzi o miejsce pracy dziekana, to nie ma tu zbyt dużego pola manewru. Jest to zawód związany ze szkolnictwem wyższym, dlatego dziekan może być zatrudniony jedynie w strukturach takiej właśnie organizacji. Jest to zatem zawód dla osób, które swoją karierę zawodową wiążą właśnie z pozostaniem na uczelni. W przypadku uczelni publicznych zarówno dziekan, jak i prodziekan, pochodzą z wyboru albo są wyłaniani w drodze konkursu. Uczelnie prywatne mogą odmiennie uregulować tę kwestię. Do października 2018 roku kadencja dziekana trwała 4 lata, a stanowisko mógł on zajmować jedynie przez dwie kadencje pod rząd. Z tego względu większość dziekanów jest jednocześnie wykładowcami lub decyduje się na zawalczenie o to stanowisko tuż przed odejściem na emeryturę. Co więcej, doświadczenie zebrane podczas lat pracy jako wykładowca procentuje na stanowisku dziekana. Osoba taka ma świadomość problemów, z jakimi borykają się na co dzień zarówno pracownicy, jak i studenci. Wówczas jest w stanie optymalnie organizować pracę oraz tok studiów z uwzględnieniem tych bolączek. Oczywiście dziekan nie może działać ponad prawem - wszelkie działania muszą mieścić się w ramach statutu uczelni, a także nie mogą naruszać ustawy "Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce".
Czy zawód dziekana jest przyszłościowy?
Dziekan jest to zawód ściśle związany z funkcjonowaniem uczelni wyższych. Dlatego przyszłość tego zawodu jest uzależniona od trendów, jakie będą obowiązywać na przestrzeni lat. Na ten moment można stwierdzić, że jest to zawód potrzebny, aczkolwiek wszystko zależy od konkretnego wydziału, jakim dany dziekan zarządza. Niesłabnącą popularnością cieszą się kierunki techniczne i informatyczne - tu często nie wystarczą same kursy, aby zdobyć wymarzony zawód. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku zawodów prawniczych oraz medycznych. Dziekan wydziału, gdzie grupy studentów są raczej kameralne, musi liczyć się z tym, że w razie braku opłacalności i bardzo małej liczby studentów, wydział może zostać zlikwidowany albo połączony z innym. Zawód ten będzie jednak istniał tak długo, jak długo w Polsce będzie istniało szkolnictwo wyższe, ponieważ dziekan to kierownik merytoryczny konkretnego wydziału.
