Spis treści
Zobacz też: O ubezpieczeniu i emeryturze w trosce o przyszłość?
Czym jest IKE?
Osoby, które planują swoją jesień życia, niejednokrotnie myślą o ubezpieczeniach społecznych. Mimo iż młodym ludziom emerytura wydaje się bardzo odległa, to w rzeczywistości lata pracy upływają bardzo szybko. Z tego względu im szybciej zadbamy o swoją przyszłość, tym lepiej. W Polsce w kontekście odkładania na emeryturę najczęściej mówi się o IKE oraz IKZE. Czym wyróżniają się te dwa systemy?
IKE, czyli Indywidualne Konta Emerytalne, to rozwiązanie, które zostało wprowadzone w 2004 roku. Prawo do założenia IKE ma każda osoba po ukończeniu 16 roku życia - również emeryci, o ile w przeszłości nie wydawał dyspozycji wypłaty z posiadanego wcześniej takiego konta.
Na jednym koncie IKE oszczędności może przechowywać wyłącznie jedna osoba. Nie ma możliwości gromadzenia oszczędności wspólnie, np. z dzieckiem bądź małżonkiem. Każda osoba musi posiadać indywidualne, oddzielne IKE.
Gdzie można założyć IKE? Indywidualne Konto Emerytalne można założyć w następujących instytucjach:
- banki,
- dobrowolne fundusze emerytalne,
- podmioty zajmujące się prowadzeniem działalności maklerskiej, (domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską),
- zakłady ubezpieczeń na życie,
- fundusze inwestycyjne (otwarte fundusze inwestycyjne i specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte).
Wpłaty na IKE mogą być realizowane wyłącznie w formie pieniężnej. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy utworzymy konto w podmiocie prowadzącym działalność maklerską, w umowie o prowadzenie IKE z taką instytucją można zawrzeć zapis mówiący o tym, że wpłaty będą dokonywanie w formie papierów wartościowych.
Środki zgromadzone w IKE mogą odziedziczyć po nas bliskie nam osoby. Warto dodać, że nie będą one musiały płacić podatku dochodowego ani podatku od spadków i darowizn.
Doradca Handlowy w Dziale Hydrauliki
SMART-HR
- Gdańsk
Pracownik kontroli jakości
ROSINSKI PACKAGING Spółka z o.o.
- Bielsko-Biała
Senior Konsultant ESG
SMART-HR
- Warszawa
Technik Farmacji
SMART-HR
- Ruda Śląska
Specjalista ds. inwestycji
DD7 Sp. zo.o.
- Czechowice-Dziedzice
- 7 000-10 000 zł / mc
Czym jest IKZE?
IKZE - Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego powstały w ramach reformy systemy emerytalnego w 2012 roku. Prawo do założenia IKZE również mają wszystkie osoby powyżej 16 roku życia.
Jest to produkt emerytalny pozwalający na samodzielne gromadzenie oszczędności na emeryturę. IKE wraz IKZE i PPE (Pracownicze Plany Kapitałowe) składa się na III filar systemu emerytalnego. IKZE podobnie jak IKE wyróżniają się tym, że można do nich dołączyć w dowolnie wybranym momencie.
Osoby oszczędzające na IKZE mają możliwość skorzystania z ważnego przywileju. Mowa tutaj o tym, że dokonywane wpłaty na rzecz IKZE zmniejszają podstawę opodatkowania, dzięki czemu wysokość podatków płaconych do urzędu skarbowego jest mniejsza.
Środki z IKZE mogą odziedziczyć nasi bliscy. Będą jednak musieli również uiścić podatek zryczałtowany w wysokości 10%.
Jaka jest różnica pomiędzy IKE, a IKZE?
W poniższej tabeli zawarliśmy najważniejsze różnice pomiędzy IKE a IKZE.
IKE i IKZE – limity wpłat
Wysokość wpłat, którą można zrealizować na IKE, jest jasno określona przez ustawodawcę poprzez limit. Jest to to 300% przeciętnego prognozowanego na dany rok miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce. Wskaźnik ten prognozuje cyklicznie zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto limit ten w kolejnym roku nie może być niższy aniżeli limit wpłat na IKE, który obowiązywał w roku poprzednim. Oznacza to, że kwota maksymalnego limitu, który można będzie wpłacić na IKE, zależy przede wszystkim od dynamiki wzrostu wynagrodzeń w Polsce.
W odniesieniu do osób małoletnich wysokość wpłat ograniczona jest również wysokością dochodu uzyskanego z tytułu pracy. Wpłata na IKE realizowana przez te osoby nie może przekroczyć zarówno ogólnego limitu wpłat na IKE oraz wysokości osiągniętych przez nich dochodów z tytułu umowy o pracę.
W przypadku IKZE limit wpłat uzależniony jest od źródła dochodów. Osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę, umowy zlecenie lub umowy o dzieło mogą wpłacić do IKZE w ciągu roku 1,2 miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego wówczas w gospodarce krajowej
Z kolei osoby prowadzące działalność gospodarczą (oprócz przedsiębiorców rozliczających się za pośrednictwem karty podatkowej) limit ten wynosi 1,8 miesięcznego wynagrodzenia.
IKE i IKZE, a podatek dochodowy
Jak wygląda kwestia opodatkowania Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE)? Aby uniknąć popularnego podatku od zysków kapitałowych z tytułu wpłat na IKE, czyli tzw. podatku Belki, trzeba spełnić określone wymagania wskazane przez polskiego ustawodawcę. Chodzi tutaj o:
- wypłatę środków po ukończeniu 60-tego roku życia (osoby nabywające prawa emerytalne wcześniej po udokumentowaniu tego faktu mogą wypłacić środki w wieku 55 lat),
- zrealizowanie minimum jednej wpłaty na IKE w ciągu ostatnich 5 lat lub,
- wpłacenie więcej niż 50% oszczędności nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę zgromadzonych środków.
Jeśli nie spełniamy powyższych warunków, musimy liczyć się z tym, że od wypłaconych środków zostanie potrącony podatek od uzyskanego zysku w wysokości 19%. Dzieje się tak, gdy zechcemy wypłacić pieniądze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
W przypadku IKZE zasady są diametralnie inne. W zależności od tego, kiedy wypłacimy środki z IKZE, od naszych oszczędności zostanie potrącony inny podatek. Możliwości są następujące:
- Wypłata środków po ukończeniu 65-tego roku życia. W tym przypadku wypłacone środki są objęte zryczałtowanym podatkiem dochodowym, którego stawka wynosi 10%. Aby móc skorzystać z tego rozwiązania, należy także wpłacać środki na konto przez minimum pięć dowolnych lat.
- Wypłata środków przed ukończeniem 65-tego roku życia. Środki z IKZE można wypłacić także wcześniej w dowolnie wybranym momencie, jednakże będzie to niosło za sobą określone konsekwencje. Od wypłaconych środków odliczony zostanie podatek dochodowy na zasadach ogólnych. W zależności od wysokości wypłaconych oszczędności stawka podatku wyniesie 17 lub 32%.
Kiedy może wystąpić wypłata z IKE i IKZE?
Zarówno z IKE jak i z IKZE środki możemy wypłacić w dowolnie wybranym momencie. Należy jednak pamiętać o tym, że najkorzystniejsze pod względem podatkowym będą wypłaty po ukończeniu 65-tego roku życia. W przeciwnym razie będziemy zobowiązani do poniesienia dodatkowych danin na rzecz państwa. Środki zgromadzone w IKE oraz IKZE mogą także odziedziczyć wskazane przez nas osoby.
Kiedy opłaca się wybrać IKE, a kiedy IKZE?
Co jest lepsze: IKE czy IKZE? Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie nie jest możliwe. Ogromne znaczenie ma tutaj nasza sytuacja materialna i zawodowa, wiek czy stan cywilny. W przypadku, gdy nasze dochody są odpowiednio wysokie, warto postawić na IKZE - dzięki temu będziemy mogli obniżyć podstawę opodatkowania, zatem wysokość miesięcznych danin na rzecz fiskusa zostanie zmniejszona.
Z kolei, gdy nasze zarobki nie kwalifikują nas do drugiego progu podatkowego, wówczas lepiej jest kierować większość środków do IKE. Kolejną ważną kwestią jest to, że IKE oferuje większą elastyczność w zakresie wypłaty środków - możemy w dowolnym momencie wypłacić określoną kwotę. Z kolei w IKZE trzeba jednorazowo wypłacić wszystkie zgromadzone pieniądze.
IKE oraz IKZE to tak naprawdę produkty, które są do siebie bardzo podobne i zdecydowana większość osób korzysta zarówno z IKE jak i z IKZE. Dzięki IKZE można zmniejszyć opodatkowanie uzyskiwanych dochodów, zaś IKE dzięki wyższemu limitowi wpłat pozwala na zgromadzenie większego kapitału.
- IKE oraz IKZE to dwa produkty emerytalne pozwalające na samodzielne gromadzenie oszczędności na emeryturę w Polsce.
- IKE umożliwia założenie indywidualnego konta emerytalnego w różnych instytucjach finansowych i prawo do niego ma każda osoba powyżej 16 roku życia. Limit wpłat jest ustalany przez ustawodawcę w zależności od prognozowanego wynagrodzenia brutto w danym roku.
- IKZE pozwala na zmniejszenie podstawy opodatkowania dzięki dokonywanym wpłatom i limit wpłat jest określony w zależności od źródła dochodu (umowa o pracę, działalność gospodarcza).
- Oba produkty umożliwiają przeniesienie zgromadzonych środków na bliskie osoby po śmierci, jednak w przypadku IKZE należy zapłacić podatek zryczałtowany w wysokości 10%.
