Spis treści
Przeczytaj też: Jak Nowy Ład wpłynie na podatki?
Rezydencja podatkowa – czym jest?
Rezydencja podatkowa określa miejsce, w którym podatnik zobowiązuje się do wypełniania zobowiązania podatkowego i opłacania podatków od uzyskiwanych dochodów. Z rezydencją podatkową w Polsce, czyli obowiązkiem rozliczania się w polskim urzędzie skarbowym, mamy do czynienia, gdy zostaje spełniony co najmniej jeden z poniższych warunków:
- na terenie Polski przebywamy dłużej niż 183 dni w roku kalendarzowym (nie muszą to być dni następujące po sobie),
- w Polsce posiadamy centrum interesów osobistych lub gospodarczych.
Jak dokładnie należy interpretować wskazane kryteria? Pierwsze z nich, czyli fakt przebywania 183 dni w roku kalendarzowym na terytorium Polski, dotyczy fizycznej obecności w kraju. Za czas spędzony w Polsce uznaje się dni zarówno pełne, jak i niepełne oraz dni przyjazdu i wyjazdu, nawet jeśli dotyczy to bardzo krótkiej części doby.
Drugie kryterium mówi o posiadaniu w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Jako centrum interesów osobistych należy rozumieć powiązania osobiste, czyli przede wszystkim więzi rodzinne i towarzyskie oraz aktywność społeczną, polityczną, kulturalną i sportową. Z kolei pod pojęciem centrum interesów gospodarczych kryją się wszelkie powiązania ekonomiczne, na przykład:
- prowadzenie działalności gospodarczej (faktyczne wykonywanie działalności, nie jedynie rejestracja w danym kraju),
- działalność zarobkowa,
- posiadanie nieruchomości czy inwestycji,
- posiadanie kont bankowych,
- posiadanie polis ubezpieczeniowych,
- posiadanie zaciągniętych kredytów.
Jak zmienić rezydencję podatkową?
Zmiana rezydencji podatkowej oznacza przeniesienie do drugiego państwa swojego ośrodka interesów życiowych. Co ważne, powiązanie osobiste lub gospodarcze z drugim państwem musi być realnie silniejsze niż z krajem macierzystym. Nie wystarczy więc przeniesienie firmy do Czech i zarejestrowanie jej za granicą, podczas gdy działalność w jej ramach wciąż jest wykonywana w Polsce.
Przeniesienie rezydencji podatkowej jest możliwe w przypadku utraty centrum interesów osobistych oraz gospodarczych, czyli zerwania lub ograniczenia więzi z krajem macierzystym. Z perspektywy fiskusa o zmianie centrum interesów osobistych przesądza przede wszystkim przeprowadzka wraz z najbliższą rodziną do innego państwa w celu zamieszkania w nim na stałe, a ponadto wynajęcie lub kupno domu w drugim kraju oraz likwidacja bądź zawieszenie dotychczas prowadzonej działalności. O zerwaniu lub osłabieniu więzi z krajem macierzystym mogą świadczyć także:
- wyrejestrowanie się z organizacji społecznych, kulturalnych, politycznych,
- wymeldowanie się,
- brak swobodnego dostępu do własnej nieruchomości (nie jest konieczna sprzedaż),
- rezygnacja z opieki zdrowotnej,
- ograniczenie polskich rachunków bankowych,
- podawanie adresu zagranicznego w sprawach urzędowych,
- niegromadzenie w Polsce majątku,
- wyrejestrowanie samochodu.
Przy zmianie rezydencji podatkowej nie muszą zostać spełnione wszystkie powyższe warunki. Jednak im więcej przesłanek potwierdzających zerwanie lub ograniczenie więzi z krajem, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że urząd skarbowy zakwestionuje zmianę rezydencji.
W przypadku zmiany rezydencji podatkowej informacja o tym powinna zostać przekazana fiskusowi. Z urzędem można skontaktować się telefonicznie lub poprzez e-mail. Dokumenty poświadczające rezydencję podatkową w innym kraju również mogą zostać dostarczone elektronicznie – przez e-mail lub platformę ePUAP. Mogą to być między innymi:
- certyfikat rezydencji wydany przez inne państwo,
- zeznania podatkowe złożone w państwie rezydencji,
- dokumenty poświadczające zameldowanie lub zamieszkanie w państwie rezydencji,
- zgłoszenia aktualizacyjne adresu zamieszkania.
![](https://www.aplikuj.pl/userfiles/_CMS_/jak-zmienic-rezydencje-podatkowa.jpg)
Mieszkanie w Polsce a rezydencja podatkowa za granicą – czy to możliwe?
Zgodnie z polskim prawem, wszystkie osoby fizyczne, które mają miejsce zamieszkania na terenie RP, podlegają pod nieograniczony obowiązek podatkowy. W praktyce oznacza to tyle, że przed polskim urzędem skarbowym powinny rozliczyć dochody zarówno uzyskane w kraju, jak i za granicą. Nierezydenci natomiast, czyli osoby, które nie mają miejsca zamieszkania na terytorium RP, podlegają opodatkowaniu jedynie w zakresie dochodów uzyskanych na terenie Polski.
Co bardzo istotne, przesłanki decydujące o ustaleniu rezydencji podatkowej mają charakter rozłączny. Oznacza to, że w przypadku spełnienia choćby jednego ze wskazanych wcześniej warunków – przebywania na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym bądź posiadania w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych – w świetle przepisów osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w Polsce i może zostać uznana za polskiego rezydenta podatkowego.
Wyjazd za granicę a rezydencja podatkowa
Za polskich rezydentów podatkowych mogą zostać też uznane osoby, które pracują za granicą ponad 183 dni w roku, ale w Polsce mają najbliższą rodzinę i majątek osobisty – w takiej sytuacji bowiem ich ośrodek interesów życiowych znajduje się na terytorium RP. Co warto jednak zaznaczyć, wszystkie zasady stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli u danej osoby występuje podwójna rezydencja podatkowa – polska oraz zagraniczna – właściwy kraj rezydencji podatkowej ustala się na bazie tak zwanych reguł kolizyjnych. Są one brane pod uwagę w ściśle określonej kolejności – jeżeli pierwsza nie rozstrzyga miejsca rezydencji podatnika, stosuje się kolejne kryterium.
Na podstawie reguł kolizyjnych uznaje się, że podatnik ma rezydencję podatkową w państwie, w którym:
- ma stałe miejsce zamieszkania, czyli tak zwane ognisko domowe. Jeśli istnieje ono w dwóch państwach, należy ustalić:
- w którym kraju występują silniejsze powiązanie osobiste i gospodarcze. Jeśli to niemożliwe, rezydencję ustala się na podstawie:
- kraju, w którym dana osoba zwykle przebywa. Jeśli tak samo w obydwu państwach, wtedy rozstrzygnięcia dokonuje się w oparciu o:
- kraj, którego jest obywatelem – jeśli to kryterium nie daje ostatecznej odpowiedzi, organy podatkowe wyjaśniają tę kwestię na drodze wzajemnego porozumienia.
![Video](https://img.youtube.com/vi/AYU3p5ThEIQ/sddefault.jpg)
Czym jest CRS (Common Reporting Standard)?
CRS, czyli Common Reporting Standard, to standard automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania. Celem CRS jest ochrona integralności systemów podatkowych oraz walka z unikaniem opodatkowania. Common Reporting Standard pozwala na ustalenie rezydencji podatkowej klientów instytucji finansowanej. Zgodnie z wymogami CRS, mają one obowiązek wskazania klientów będących rezydentami podatkowymi w kraju innym niż ten, w którym prowadzony jest ich rachunek bankowy. Na podstawie CRS instytucje finansowe są zobowiązane do przekazania takich informacji lokalnym organom podatkowym.
Polska rezydencja podatkowa nakłada na osobę fizyczną obowiązek rozliczania dochodów w Polsce. O posiadaniu rezydencji podatkowej w Polsce decydują dwa czynniki: przebywanie na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym bądź posiadanie w kraju centrum interesów osobistych lub gospodarczych.
- Rezydencja podatkowa to określenie miejsca, w którym podatnik jest zobowiązany do rozliczania dochodów i opłacania podatków.
- W Polsce rezydentem podatkowym jest osoba, która przebywa tu dłużej niż 183 dni w roku lub posiada w kraju centrum interesów osobistych lub gospodarczych.
- Zmiana rezydencji podatkowej jest możliwa w przypadku przeniesienia ośrodka interesów życiowych do innego kraju, przy czym powiązania z nim muszą być silniejsze niż z krajem macierzystym.
- Nierezydenci podlegają opodatkowaniu jedynie w zakresie dochodów uzyskanych na terenie Polski, podczas gdy rezydenci w kraju powinni rozliczać dochody zarówno z Polski, jak i ze świata.