Spis treści
Zwłaszcza współcześnie zjawisko porzucania pracy przez zatrudnionego jest spotykane coraz częściej. Na ten krok decydują się najczęściej ci, którzy otrzymali intratny kontakt poza granicami kraju. W takim przypadku część pracowników nie chce lub nie może czekać, czyli rozwiązać umowy w klasycznym trybie –za wypowiedzeniem.
Trzeba przy tym podkreślić, że nie każdy pracodawca godzi się też na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i to ze skutkiem natychmiastowym. I wtedy też najczęściej dochodzi do porzucenia pracy – pracownik po prostu nie pojawia się w firmie, nie wypełnia zadań, do których jest zobowiązany na podstawie umowy, jak również nie przekłada dokumentu, który usprawiedliwiałby jego nieobecność. Co w takiej sytuacji może zrobić pracodawca?
Porzucenie pracy przez pracownika
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, tylko pewne okoliczności umożliwiają pracownikowi rozwiązanie umowy z pracodawcą bez wypowiedzenia. Mowa tu dokładnie o dwóch sytuacjach, które uregulowane zostały w Kodeksie pracy.
- gdy wydane zostało orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniósł zatrudnionego w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe (art. 55 § 1),
- wówczas, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni (art. 55 § 11).
Należy pamiętać, że w również w tych dwóch przypadkach pracownik jest zobowiązany rozwiązać umowę na piśmie i to z podaniem przyczyny, która uzasadnia taki tryb rozwiązania umowy. Jeśli nie zaistnieją wspomniane okoliczności albo pracownik nie rozwiąże umowy pisemnie, trzeba już mówić o porzuceniu pracy. Może to mieć swoje poważne konsekwencje, dlatego warto dopilnować, aby takie rozwiązanie umowy nastąpiło zgodnie z prawem.
Porzucenie pracy – świadectwo pracy i konsekwencje
Pracownik, który nie ma zamiaru więcej stawić się w pracy i tym samym nie dotrzyma warunków umowy, musi liczyć się z tym, że z pewnością za swój postępek odpowie. Konsekwencje porzucenia pracy bywają różne, jednak najczęściej kończą się dyscyplinarką. Takie zachowanie jest bowiem dostatecznym argumentem, aby pracodawca mógł dokonać rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Kiedy dojdzie do zwolnienia dyscyplinarnego, pewne jest, że w świadectwie pracy zostanie odnotowany ten fakt.
Porzucenie pracy a świadectwo pracy – jest to więc ważna kwestia, nad którą zastanawiają się ci, którzy już zrezygnowali ze swoich służbowych obowiązków lub dopiero to planują. Obecnie porzucenie pracy oznacza nagłe, nieprzewidziane i stałe zaprzestanie przez pracownika pracy, bez usprawiedliwienia. W związku z tym, że nieusprawiedliwiona absencja bez wątpienia jest ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych, pracodawca zyskuje możliwość rozwiązania umowy z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia, czego konsekwencją jest wspomniane już umieszczenie tej informacji w świadectwie pracy.
Dyscyplinarka niesie za sobą jeszcze jedną istotną konsekwencję. Oprócz stosownego zapisu w świadectwie osoba zwolniona dyscyplinarnie nie może przez pół roku od zwolnienia otrzymywać zasiłku dla bezrobotnych.
Niemniej, nie wszyscy pracodawcy decydują się na krok zwolnienia dyscyplinarnego. Część z nich, szczególnie gdy pracownik przedstawia solidną argumentację, wyraża zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Wówczas porzucenie pracy w świadectwie pracy nie jest odnotowywane.
Porzucenie pracy w okresie wypowiedzenia
W życiu bywa różnie. Nie każda osoba, która decyduje się na porzucenie pracy, jest skrajnie nieodpowiedzialna. Czasem to życie zmusza do tego, aby podjąć decyzję o porzuceniu pracy, choć wcale nie jest ona łatwa. Powodów może być wiele – sytuacja rodzinna, nowa praca na horyzoncie, wyprowadzka. W związku z tym niektórzy decydują się na tradycyjne rozwiązanie umowy o pracę, ale z czasem okazuje się, że okres wypowiedzenia bywa zbyt długi i dochodzi do porzucenia pracy w okresie wypowiedzenia. Co wtedy?
Otóż w takiej sytuacji, jeśli nie zostały spełnione warunki omówione powyżej, czyli pracodawca nie naruszył poważnie swoich obowiązków albo lekarz nie wydał decyzji o szkodliwym wpływie środowiska pracy na zdrowie pracownika, to taka rezygnacja z pracy ponownie jest traktowana jako porzucenie pracy. Konsekwencje mogą być identyczne, bez względu na to, czy zachowany został okres wypowiedzenia czy też nie. Każdorazowo więc warto starać się o dojście do porozumienia z szefem. Istnieje bowiem możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia albo w ogóle rezygnacji z niego. Wszystko jednak zależy od dobrej woli obu ze stron.
Roszczenie odszkodowawcze dla pracodawcy
Jeżeli pracownik, który będzie chciał rozwiązać umowę bez wypowiedzenia nie będzie miał ku temu solidnych podstaw, to należy pamiętać, że podmiotowi zatrudniającemu przysługuje roszczenie o odszkodowanie. Zgodnie z art. 611 Kodeksu pracy: W razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 11, pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie. O odszkodowaniu orzeka sąd pracy.
Wysokość odszkodowania, jaka przysługuje podmiotowi zatrudniającemu, jest równa wysokości wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia, zaś w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. W praktyce w niektórych przypadkach może to oznaczać odszkodowanie dla pracodawcy w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika.
Odszkodowanie bez szkody
Istotną informacją dla pracodawców powinna być wiadomość, że roszczenie odszkodowawcze nie musi wiązać się ze szkodą podniesioną przez pracodawcę. Takie stanowisko podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 kwietnia 2005 roku (sygn. akt III PK 2/05). Stwierdził on, że nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika zawartej umowy o pracę, bez wypowiedzenia, uzasadnia w każdym przypadku dochodzenie roszczenia.
Inaczej mówiąc, nie może ono być wiązane ze szkodą, jaką mógł ponieść pracodawca. Podmiot zatrudniający nie jest zobowiązany do wskazania, że w związku z tym, że pracownik zaprzestał świadczenia pracy na jego rzecz z dnia na dzień, poniósł on realną szkodę w ściśle określonej wysokości. W praktyce o tej kwestii pamiętać powinien każdy pracownik, który decyduje się na rozwiązanie stosunku pracy przez jej porzucenie.
Porzucenie pracy a urlop i wynagrodzenie
Kwestia wynagrodzenia, jak i urlopu w przypadku porzucenia pracy jest ściśle zależna od okoliczności i trybu, w jakim doszło do rozwiązania umowy. Według Kodeksu Pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za przepracowany okres do momentu zwolnienia oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop, również w przypadku, gdy został zwolniony dyscyplinarnie. Natomiast jeśli mamy do czynienia z jednym z dwóch przypadków, gdy porzucenie pracy i rozwiązanie umowy odbywa się z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków, ale przez pracodawcę, może nam przysługiwać również wspomniane odszkodowanie, a niekiedy nawet odprawa pieniężna.
Mając ochotę na porzucenie pracy, każdorazowo jest ją dobrze rozważyć. Nie trzeba dać się ponieść chwili, nerwom czy lenistwu – zawsze warto szukać innych rozwiązań, gdyż niewypełnienie pracowniczych obowiązków może mieć gorzkie konsekwencje – np. odnotowane w świadectwie pracy zwolnienie dyscyplinarne. Szansy na brak takiej plamy w dokumencie można upatrywać w polubownym porozumieniu stron i dobrej woli pracodawcy.
