Spis treści
Fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych – zadania
Od niemalże dwudziestu lat Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych asekuruje prawidłowe funkcjonowanie zobowiązań finansowych na linii przełożony-pracodawca. Spełnia on dwa podstawowe zadania. Po pierwsze pomaga zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy w przypadku niewypłacalności przedsiębiorstwa.Realizuje wypłaty należnych świadczeń, ze względu na brak takiej możliwości ze strony pracodawcy oraz na podstawie przepisów szczególnych. Drugim zadaniem Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest dochodzenie zwrotu świadczeń wypłaconych na rzecz osób i podmiotów.
Fundusz działa na zasadzie odprowadzania przez przedsiębiorców składek na rzecz zatrudnionych. Zasadniczo składki opłacane są przez osoby prowadzące działalność gospodarczą w kraju oraz na terenie państw Unii Europejskiej, przez oddziały banków zagranicznych, instytucji udzielających kredytów, zagranicznych zakładów ubezpieczeń oraz oddziały reprezentujące zagranicznych przedsiębiorców, jeśli zatrudniają chociaż jednego pracownika, związanego z działalnością prowadzoną w Polsce.
Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – różnice
Podstawową różnicą pomiędzy Funduszem Pracy a Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest cel ich powstania i rola jaką spełniają. Fundusz Pracy to przede wszystkim promocja zatrudnienia i poprawa kondycji rynku pracy, poprzez przeciwdziałanie bezrobociu i wspieranie efektywności narzędzi aktywizacji zawodowej ludności. Składki na Fundusz Pracy również opłaca się w czasie trwania odprowadzania składek emerytalno-rentowych, jednak jej wysokość jest wyższa niż w przypadku FGŚP i obecnie wynosi 2,45 % wymiaru podstawy składki emerytalno-rentowej. Fundusz Pracy wspomaga działalność klubów pracy, wypłatę zasiłków dla bezrobotnych i stypendiów naukowych. Działa również na rzecz promocji zatrudnienia i szeroko pojętej poprawy sytuacji na rynku pracy.
Z kolei Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odnosi się do działań konkretnego przedsiębiorcy, jednak dotyczy nie tylko obecnie zatrudnionych pracowników. Fundusz działa w celu ochrony praw pracowniczych do otrzymywania należności, dlatego mogą się o niego starać także byli pracownicy, członkowie rodziny zmarłego zatrudnionego bądź byłego pracownika uprawnieni do renty rodzinnej, sam pracodawca, likwidator syndyk oraz każda inna osoba reprezentująca zarząd majątkiem pracodawcy.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – kiedy możemy liczyć na wypłatę?
Niewypłacalność pracodawcy lub upadłość przedsiębiorstwa to moment, w którym uruchamia się procedury FGŚP. Podstawowym zadaniem Funduszu jest zapewnienie należnych środków, z tytułu niewywiązania się pracodawcy ze swoich obowiązków względem zatrudnionego. Zazwyczaj wypłata zasobów dotyczy wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (w tym chorobę), wynagrodzenia za okres urlopu, a także niespowodowanego przez pracownika przestoju w wykonywaniu obowiązków lub usprawiedliwionej nieobecności.
Manager Gastronomii
Hotel Crystal Mountain*****
- Wisła
OPERATOR MASZYN
Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
PRACA NA PRODUKCJI**TYGODNIÓWKI**GRAŻYŃSKIEGO 141
TWG Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pokojowa - Hotel Crystal Mountain Wisła
Hotel Crystal Mountain*****
- Wisła
Elektronik w Dziale Utrzymania Ruchu
Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Ponadto beneficjent może liczyć na odprawę pieniężną za niezawinione z jego strony rozwiązanie umowy o pracę, ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop w roku kalendarzowym, dodatek wyrównawczy, odszkodowanie (między innymi za skrócenie przysługującego okresu wypowiedzenia) oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Procedurę ubiegania się o przyznanie wypłaty należności można rozpocząć po upływie 1 miesiąca od ogłoszenia niewypłacalności pracodawcy, przy czym decyzja ta musi być wydana przez odpowiedni organ prawomocnym wyrokiem.
Niewypłacalny pracodawca a Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych został powołany ustawą z dnia 29 grudnia 1993 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, zaś aktualnie te regulacje znajdują się w ustawie z dnia 13 lipca 2006 roku. Ochrona, jaką gwarantuje fundusz, polega przede wszystkim na zastępczym zaspokajaniu potrzeb pracowników w związku z sytuacją niewypłacalności pracodawcy. Warto przy tym wiedzieć, że Fundusz, spełniając poszczególne roszczenia pracowników, nabywa wierzytelność od niewypłacalnego podmiotu.
Niewypłacalny pracodawca - kiedy uprawnienia z Funduszu?
Z punktu widzenia pracowników istotne jest, kiedy mogą oni korzystać ze środków Funduszu. Otóż, taka sytuacja ma miejsce przy:
- niewypłacalności pracodawcy,
- braku realizacji zasadnych roszczeń pracowników przez pracodawcę.
Ze środków zgromadzonych przez Fundusz nie mogą jednak skorzystać wszyscy. Mowa tu wyłącznie o pracownikach niewypłacalnego podmiotu. O wypłatę mogą starać się również członkowie rodziny zmarłego pracownika lub byłego pracownika uprawnieni do renty rodzinnej. Oznacza to, że wykluczeni są między innymi małżonek pracodawcy, jego krewni czy też powinowaci.
Niewypłacalny pracodawca, czyli jaki?
O niewypłacalności można mówić w kilku przypadkach. Pojęcie to odnosi się między innymi do pracodawców, w stosunku do których:
- wszczęta została procedura upadłościowa lub naprawcza,
- oddalona została powyższa procedura z uwagi na niewystarczalność aktywów na zaspokojenie kosztów postępowania,
- ustalono definitywne zamknięcie zakładu pracy.
Pracownicy takich podmiotów liczyć mogą na to, że otrzymają wynagrodzenie czy inne świadczenia właśnie z Funduszu. Trzeba przy tym wiedzieć, że zasadniczym źródłem finansowania samego Funduszu są obowiązkowe składki, które odprowadzają pracodawcy. Te ustalane są w ustawie budżetowej i pobierane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Niewypłacalność pracodawcy a Kodeks Pracy
Niewypłacalny pracodawca to taki, który ze względu na swoją aktualną sytuację finansową nie jest wstanie spełnić swoich podstawowych obowiązków, jakimi są wypłaty pensji dla pracowników. Najczęściej niewypłacalność pracodawcy prowadzi do upadłości firmy, jeśli w miarę szybko nie uda się znaleźć rozwiązania pozwalającego na wypłatę pensji i dalsze funkcjonowanie firmy.
Niewypłacalny pracodawca to ogromny stres dla każdego pracownika, który najczęściej poza utrzymaniem samego siebie musi również utrzymać rodzinę oraz spłacać w terminie swoje zobowiązania finansowej, jak np. kredyty. W wielu przypadkach niewypłacalność pracodawcy doprowadziła do tego, że pracownicy wpadli w spiralę zadłużenia i zaczęli się zastanawiać nad tym, czy dobrym, a może nawet jedynym rozwiązaniem dla nich nie byłaby upadłość konsumencka.
Niestety bardzo często pracodawcy od razu nie informują swoich pracowników o tym, w jak bardzo trudnej sytuacji jest ich zakład pracy, dlatego pracownicy potrafią przez kilka miesięcy mieć nadzieję, że otrzymają zaległe pensje do czego oczywiście w efekcie nie dochodzi. Kilkumiesięczny brak środków na zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb doprowadza do tego, że pracownicy zaczynają brać kolejne kredyty i sami też wpadają w poważne problemy finansowe.
Każdy pracownik powinien wiedzieć, że jeśli pracodawca spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia lub wypłaca pensję tylko w niewielkiej części, to może on z tego powodu rozwiązać umowę o pracę i od razu zacząć szukać nowego zatrudnienia.
A do czego jeszcze ma prawo pracownik zgodnie z Kodeksem Pracy, jeśli pracodawca będzie niewypłacalny? Przede wszystkim do wnioskowania o wypłacenie zaległych pieniędzy z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W związku z tym, niewypłacalność pracodawcy wcale nie musi oznaczać, że pracownik ma się pożegnać z zaległymi wypłatami.
Podsumowując, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ma na celu ochronę interesów osoby zatrudnionej, ale także pracodawców. Zapewnia poczucie bezpieczeństwa dla obu stron i utrzymanie należytej równowagi na rynku pracy. Warto znać swoje prawa, a w razie wątpliwej sytuacji zwrócić się do FGŚP z zapytaniem.
Nie wszystkie roszczenia podlegają pod Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Fundusz wypłaca środki, ale zaspokojeniu nie podlegają wszystkie roszczenia pracownicze. Warto wskazać, że ograniczenia są tu zarówno podmiotowe, jak i czasowe. Zgodnie z przepisami, ze środków zgromadzonych przez Fundusz zaspokojeniu podlegają wyłącznie:
- wynagrodzenie za pracę,
- wynagrodzenie, które przysługuje pracownikowi za czas niezawinionego przez niego przestoju,
- wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby,
- wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego,
- odszkodowania zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu pracy (Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia),
- odprawy pieniężnej, która pracownikowi przysługuje na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn, które ich nie dotyczą.
Trzeba też wiedzieć, że nie każdy pracodawca może skorzystać z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Definicja przywołana w ustawie jest niejasna, najłatwiej zatem powiedzieć, że ze środków mogą korzystać ci pracodawcy, którzy odprowadzali składki właśnie na ten Fundusz.
3 ciekawostki i dodatkowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- W Polsce Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych został utworzony w 1993 roku, a jego celem jest zabezpieczenie praw pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy.
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych finansowany jest z obowiązkowych składek, które odprowadzają pracodawcy na rzecz tego funduszu.
- Jednym z głównych świadczeń, które może wypłacić Fundusz, jest wypłata wynagrodzenia za pracę, którego pracownik nie otrzymał z powodu niewypłacalności pracodawcy.
