Prace szczególnie niebezpieczne to takie, w których istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia człowieka podczas ich wykonywania. Jest to przede wszystkim zależne od miejsca i rodzaju wykonywanej pracy. Jeżeli dany zawód zalicza się do niebezpiecznego, pracodawca ma dodatkowe obowiązki, które musi spełnić, aby zapewnić pracownikom możliwie najlepszą ochronę w czasie pracy. Minister Pracy i Polityki Socjalnej we wrześniu 1997 roku wydał specjalne rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozdział 6- tego rozporządzenia poświęcony jest w całości pracom szczególnie niebezpiecznym – sprawdźmy czego dotyczy i co reguluje.
Prace szczególnie niebezpieczne - obowiązki pracodawcy
Jeżeli w firmie wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne, to na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność za jego podwładnych. Niezbędne jest więc, aby określił on wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczące wykonywania prac, które są niebezpieczne.
Zatrudniający powinien sporządzić regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy w danych warunkach, zapewnić odpowiednią ochronę pracownikom (np. odzież ochronną, środki do higieny osobistej, środki służące do udzielenia pierwszej pomocy czy dostęp do wody pitnej). Najważniejsza rzecz, którą pracodawca musi zrobić, to poinformować pracowników o wszystkich zagrożeniach wynikających ze specyfiki pracy. Ponadto musi on przeszkolić pracowników z wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownicy muszą wiedzieć, jakie jest postępowanie w sytuacjach awaryjnych.
Do prac szczególnie niebezpiecznych, konieczne jest wyznaczenie osób odpowiedzialnych za nadzór nad nimi. Nadzór ten musi być wykonywany w sposób ciągły, pracownicy nie mogą podejmować pracy bez pracownika z nadzoru. Pracodawca musi stworzyć harmonogram prac, który będzie zawierał informacje, m.in. na temat tego, kto i za co jest odpowiedzialny oraz jaka jest kolejność wykonywanych zadań. Bardzo ważne jest, by pracodawca zapewnił dostęp do prac szczególnie niebezpiecznych tylko tym osobom, które są do tego upoważnione i zostały wcześniej przeszkolone do ich wykonywania.
Innymi ważnymi kwestiami, o które pracodawca musi zadbać, jest dokładne oznaczenie miejsc, które stwarzają ryzyko wypadków. Powinny one jasno informować pracowników o zagrożeniu, jakie może ich spotkać w danym miejscu. Jeżeli jest to teren budowy, pracodawca musi zapewnić niezbędne ogrodzenie terenu siatkami lub barierkami. Przy pracach związanych z materiałami niebezpiecznymi, musi on zapewnić ich bezpieczny transport oraz miejsce do składowania. W przypadku prac przy substancjach chemicznych, pracodawca powinien zapewnić dostęp do czystego powietrza, np. stosując wentylatory.
To pracodawca dba o pracowników, których zatrudnia. Zobowiązany jest więc podjąć wszystkie możliwe środki ostrożności – po to, aby zapobiegać potencjalnym wypadkom. Wszystkie wyżej opisane działania mają na celu zmniejszeniu ryzyka, które wiąże się z wykonywaniem prac tych szczególnie niebezpiecznych.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych
Do prac, które określa się mianem szczególnie niebezpiecznych, wg Rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zaliczają się:
- roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe, które są prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,
- prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych oraz w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
- prace na wysokości m.in. prace na rusztowaniach, masztach, kominach,
- prace w zamkniętych pomieszczeniach,
- prace z użyciem materiałów niebezpiecznych,
- prace określone jako szczególnie niebezpieczne, które zawierają odrębne przepisy BHP albo prace uznane przez pracodawcę za szczególnie niebezpieczne.
Prace szczególnie niebezpieczne dla karmiących i ciężarnych
Ciąża, a także okres wczesnego macierzyństwa (kiedy kobieta karmi swoje dziecko piersią), są czasem dla kobiet szczególnie ważnym, ze względu na aspekty zdrowotne. Oczywiste jest, że nie powinny one zbytnio się przemęczać i nie powinny wykonywać prac, które mogłyby w jakimkolwiek stopniu im zaszkodzić. Dlatego też powstało szczególne rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017, dotyczące wykazu niebezpiecznych lub szkodliwych prac dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią. Do tych prac zalicza się następujące obowiązki:
- związane z nadmiernym wysiłkiem – mówią one o tym, że kobieta w ciąży nie może dźwigać przedmiotów, których masa przekracza 3 kg. Kobiety, które karmią piersią, nie mogą podnosić przedmiotów o masie 6 kg (dotyczy to pracy stałej) lub 10 kg (praca dorywcza). Praca w pozycji stojącej nie może wynosić dłużej niż 3 godziny na zmianę, a jednorazowo kobieta w ciąży nie może stać dłużej niż 15 minut. Pod hasłem nadmierny wysiłek kryje się również praca przy komputerze, tutaj przepisy mówią o tym, że czas pracy przy monitorze nie może przekraczać 8 godzin. Ponadto po przepracowaniu 50 minut przy komputerze kobieta w ciąży ma prawo do 10-minutowej przerwy,
- w klimacie zimnym, gorącym i zmiennym,
- w warunkach, gdzie narażone są na hałas lub drgania,
- przy polu elektromagnetycznym lub promieniowaniu jonizującym,
- w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
- w których dochodzi do kontaktu ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi,
- w których jest styczność ze szkodliwymi substancjami chemicznymi,
- które mogą powodować urazy fizyczne lub psychiczne – należą do nich m.in. prace w wykopach, prace pod ziemią, prace przy taśmie, prace na wysokości.
Podejmując pracę w warunkach szczególnie niebezpiecznych obowiązkowo należy zapoznać się z zasadami BHP oraz stosować wymagane środki ostrożności. Na barkach pracodawców spoczywa dbanie o pracowników wykonujących pracę w warunkach niebezpiecznych, ale zawsze roztropność pracowników jest pożądana. Wszystko po to, aby nie dopuścić do potencjalnych wypadków podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
To może Cię również zainteresować
