Pracownik - prawa i obowiązki

Polecenia służbowe - co trzeba o nich wiedzieć?

18 grudnia 2019

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 24 głosy

24 głosy

11 komentarzy

Polecenia służbowe - co trzeba o nich wiedzieć?
Jednym z podstawowych obowiązków każdego pracownika jest wykonywanie poleceń służbowych pracodawcy, niemniej jednak tylko wówczas, gdy mieszczą się one w nawiązanym stosunku pracy. Z drugiej jednak strony, o czym często zapominają zatrudnieni, istnieją sytuacje, w których można odmówić wykonania polecenie pracodawcy. O czym mowa?

Czym jest polecenie służbowe?

Zawarcie stosunku pracy wiąże się z tym, że pracownik godzi się na wykonywanie określonych zadań pod nadzorem pracodawcy. Inaczej mówiąc, podpisanie umowy jest równoznaczne z wprowadzeniem zasady podporządkowania pracownika podmiotowi zatrudniającemu. Z punktu widzenia tego pierwszego istotne jest, że nie musi on wykonywać wszystkich poleceń w sposób bezkrytyczny. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że odmówienie wykonania polecenia służbowego, które to nie jest uzasadnione obiektywnymi okolicznościami, może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje, w tym spowodować nawet rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia. Co zatem warto wiedzieć?

Polecenie służbowe a przepisy Kodeksu pracy

Obowiązkiem pracownika zatrudnionego na umowie o pracę, czyli takiego, którego obowiązuje stosunek pracy, jest zawsze wykonywanie określonych czynności związanych z pracą pod kierownictwem podmiotu zatrudniającego.

Najważniejsze obowiązki pracownika Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
art. 100 § 1 Kodeksu pracy

To właśnie pracodawca wydaje wiążące polecenia, jak również kontroluje pracę swojego podwładnego. Z drugiej jednak strony, z przywołanego przepisu jasno wynika, że są sytuacje, w których pracownik będzie mógł zanegować wykonanie polecenia służbowego. To, w jakich sytuacjach pracownik może odmówić wykonania polecenia swojego przełożonego, również regulują przepisy Kodeksu Pracy.

Jakie polecenie służbowe może wydać nam pracodawca?

Trzeba zacząć od tego, że pracownik może zanegować polecenie pracodawcy zawsze wówczas, gdy stoi ono w sprzeczności z zawartą umową. Należy pamiętać, że umowa o pracę jest dokumentem, który — w pewnych granicach — kształtować mogą same strony. I choć jednym z punktów, który musi zostać zawarty w każdej umowie o pracę, jest określenie rodzaju pracy, jaką pracownik powinien wykonywać, to w praktyce strony mogą dokładnie lub wręcz przeciwnie — ogólnikowo stwierdzić jedynie obowiązki zatrudnionego. W drugim przypadku pracownik powinien mieć świadomość, że zatrudniający będzie mógł wymagać od pracownika znacznie więcej.

Szukasz pracy?

Handlowiec IT

Incom Group S.A.

  • Bielsko-Biała
Dodana
Dodana
Polecana

Projektant - LEROY MERLIN - Olsztyn

Leroy Merlin Polska Sp. z o.o.

  • Olsztyn
Dodana
Polecana
Dodana
Polecana
Dodana
Polecana

Aby współpraca przebiegała płynnie, pracodawca powinien zadbać o rzetelne i jasne wyznaczenie obowiązków swoich pracowników. To może znacząco usprawnić komunikację w firmie zarówno między pracownikami, jak i na linii szef-pracownik. Delegowanie obowiązków i rozwiązywanie bieżących problemów to zagadnienia, z którymi zmaga się każdy szef czy manager kierujący zespołem. O tym, jak skutecznie zarządzać swoim personelem opowiada poniższy filmik:

Video

Odmowa wykonania polecenia służbowego — kiedy pracownik ma takie prawo?

W praktyce kadrowej spotkać można się z takimi umowami, w których znalazły się informacje nader skromne. Mowa tu przede wszystkim o ograniczeniu się do określenia w podpisanym przez strony dokumencie jedynie miejsca wykonywania pracy, jak i stanowiska, na którym będzie zatrudniony podmiot. Wówczas najczęściej pracownik i pracodawca w osobnych dokumentach (aneksach) umieszczają szczegółowe informacje na temat obowiązków stron. Choć w umowie nie muszą być szczegółowo wymienione obowiązki pracownika, to podmiot zatrudniający nie może zapomnieć o przepisach Kodeksu pracy:

Najważniejsze obowiązki pracodawcy Pracodawca jest obowiązany w szczególności zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz z ich podstawowymi uprawnieniami.

Warto przy tym wspomnieć, że sam ustawodawca nie doprecyzował, w jakiej formie obowiązek ten powinien być spełniony, dlatego też podmiot zatrudniający wytyczne pracownikowi może przekazać zarówno ustnie, jak i w formie pisemnej.

Takie rozwiązanie jest o tyle praktyczne, że w przypadku zmian w zakresie obowiązków, dopisuje się je w kolejnym aneksie i nie wymaga to zmiany całej umowy. Z drugiej zaś strony, niesprecyzowane lub zbyt ogólnie ujęte w umowie obowiązki pracownicze dają spore pole do nadużyć. Zakontraktowanie w umowie „telefonicznych kontaktów z klientami” nie oznacza przecież tego samego, co wykonywanie 20 handlowych telefonów dziennie. Warto więc, aby obie strony zadbały o precyzyjne zapisy w umowie pracę.

Polecenie służbowe w interpretacji Sądu Najwyższego

Kwestia zaznajomienia pracowników z ich obowiązkami, jak i podstawowymi uprawnieniami była również obiektem rozważań Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 7 stycznia 1998 roku (sygn akt. I PKN 457/97) Sąd Najwyższy ocenił, że zapoznanie pracowników z ich obowiązkami może nastąpić w ramach informacji ustnej. W takim jednak przypadku trzeba pod uwagę wziąć specyfikę czy złożoność pracy. Trzeba jednak pamiętać, że – zarówno z punktu widzenia pracownika, jak i pracodawcy – zakres czynności powinien być określony w formie pisemnej. Dzięki temu uniknąć można nieporozumień, w każdym też przypadku zatrudniony ma możliwość powrócić do lektury i sprawdzić, czy określone polecenie służbowe jest zgodne z otrzymanymi wcześniej wytycznymi.

Polecenie służbowe pisemne czy ustne?

Choć mogłoby się wydawać, że większe znaczenie mają pisemne polecenia służbowe, to nie jest to do końca prawdą. Ustne polecenie służbowe jest tak samo ważne, choć często pracodawcy szczególnie w przypadku bardzo ważnych zleceń, decydują się wydać swoje polecenia pracownikowi w formie pisemnej. Taką formę stosuje się także wtedy, gdy pracownik nie chce wykonać polecenia przełożonego, choć jest ono zgodne z prawem. Jest to związane przede wszystkim z tym, że taki dokument może w przyszłości posłużyć jako np. dowód w sądzie czy podstawa do niewypłacenia premii uznaniowej lub nieawansowania pracownika na wyższe stanowisko.

Ważne!
Pracownicy, którzy odmawiają wykonania polecenia służbowego zgodnego z przepisami i rodzajem ich umowy muszą liczyć się z tym, że jest to uzasadniony powód do rozwiązania z nimi umowy o pracę, nawet bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Wykonywanie poleceń służbowych jest podstawowym obowiązkiem pracownika, ale muszą to być polecenia dotyczące pracy, które nie są sprzeczne z rodzajem pracy określonym w umowie i jest zgodne z obowiązującym prawem pracy, cywilnym, administracyjnym oraz karnym. Pracownicy mają więc prawo do odmówienia wykonania polecenia służbowego, jeśli jest ono niezgodne z obowiązującym prawem, przepisami BHP lub może zagrażać jego zdrowiu czy życiu.

Co zrobić, jeśli pracownik nie chce wykonać polecenia? Najlepszym rozwiązaniem jest wydanie takiego polecenia przy świadkach i w formie pisemnej. Warto na dokumencie zawrzeć oświadczenie, że pracownik otrzymał dane polecenie i poprosić go o złożenie podpisu, który będzie to potwierdzał. Jest to bardzo ważny dowód na wypadek ewentualnego sporu pracownika z pracodawcą, który w efekcie może toczyć się w sądzie.

Kto może wydać polecenie służbowe?

Polecenie służbowe pracownikom może wydać nie tylko sam właściciel firmy, czyli pracodawca. Do wydawania poleceń służbowych uprawiony jest także każdy inny pracownik, który zajmuje wyższe stanowisko i można wskazać go, jako zwierzchnika. Będzie to zatem kierownik, manager, dyrektor, czy każda inna osobą, którą właściciel wskaże, jako uprawnioną do wydawania poleceń służbowych pozostałym pracownikom.

To może Cię również zainteresować

Prawa pracownika - nawet nie wiesz, ile Ci się należy

Najczęściej zadawane pytania

Czy można odmówić wykonania polecenia służbowego?

Jeśli polecenie służbowe łamie przepisy prawa pracy, przepisy BHP, lub zagraża potencjalnie życiu czy zdrowiu pracownika, wówczas pracownik ma prawo odmówić wykonania takiego polecenia.

Czy polecenie służbowe musi być na piśmie?

Polecenie służbowe może być wypowiedziane słownie i ma taką samą rangę jak polecenie otrzymane w piśmie.

Kto może wydać polecenie służbowe?

Polecenie służbowe może wydać szef firmy, ale również każdy inny pracownik do tego uprawniony, np. kierownik zmiany.

Podziel się

11 komentarzy

haerowiec

haerowiec

czy pracodawca może wydać polecenie dzwoniąc na prywatny numer telefonu w czasie wolnym od pracy tego pracownika?
Kazik

Kazik

A czy polecenie służbowe może wydać kierownik innej firmy, która mieści się w siedzibie pracodawcy, w którym owy pracownik niższego szczebla jest zatrudniony.
Limbo

Limbo

Ciekawe zagadnienie niczym rozkaz wojskowy;) Dobrze to wszystko zrozumieć na konkretnym stanowisku.
cwk

cwk

Czy polecenie służbowe należy wykonać, gdy nie jest one związane z zakresem obowiązków?
Anna

Anna

Czy polecenie służbowe kierownik prawo przekazać telefonicznie w weekend kiedy pracownik nie pracuje?
Adamg11

Adamg11

Czy pracownik musi wykonywać polecenia kierownika z innego działu niż swój?
123

123

Czy pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika kogo wskazał do wydawania poleceń służbowych?
Rysiek

Rysiek

Czy wolontariusz moze wydawac polecenia pracownikom a jest nim żona dyrektora?
kałucha

kałucha

Definicja dobrze rozwinięta. Nazewnictwo jest i warto rozróżnić co nim jest a co nie jest. Dość ciekawe rozwinięty temat i warto poznać go bardziej szczegółowo.
Sikora

Sikora

Zazwyczaj polecenie służbowe należy wykonać. Przeczytajcie sobie ten artykuł...
Germania

Germania

Na początku określone jasne i czytelne zasady ze strony pracodawcy pozwalają na konkretne zapoznanie się z całą sytuacją. Jest to bardzo dobra opcja, by nie powodowała bałaganu.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka