Badania profilaktyczne - kiedy skierować na nie pracownika?

Mają pozwolić na wykrycie choroby, w tym zawodowej, we wczesnym stadium. O badaniach profilaktycznych, gdyż o nich mowa, powinien pamiętać każdy pracodawca. Może zdarzyć się, że z takich badań pracownik będzie musiał korzystać częściej niż wynika to z przepisów prawa pracy.

Zgodnie z art. 15 Kodeksu pracy: „Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy”. Aby spełnić swój obowiązek, podmioty zatrudniające są zobowiązane m.in. kierowania swoich podwładnych na badania. Przeprowadzenie pierwszych takich (wstępnych) wiąże się z faktem zatrudnienia pracownika w zakładzie pracy. Zgodnie bowiem z przepisami, pracodawca nie może dopuścić do stanowiska pracy osoby, która nie posiada aktualnych badań lekarskich potwierdzających, że może ona wykonywać określoną pracę.

Poza badaniami wstępnymi, pracodawca ma obowiązek kierować swoich podwładnych również na badania okresowe i kontrolne. Przeprowadzenie tych ostatnich jest niezbędne wówczas, gdy pracownik był niezdolny do wykonywania pracy przez okres dłuższy niż 30 dni.

Badania profilaktyczne

Pracodawca może, np. na prośbę swojego pracownika, wydawać skierowanie na badania profilaktyczne częściej niż wynika to z przepisów prawa pracy i innych ustaw. Jest to możliwe dlatego, że pracodawca powinien dbać o bezpieczeństwo swoich podwładnych.
Częstotliwość wykonywania badań profilaktycznych została określona we właściwych rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Warto przy tym wskazać, że ustawodawca wskazał terminy przeprowadzania badań profilaktycznych, choć ostateczna decyzja w tym względzie należy do lekarza. Jeżeli specjalista stwierdzi, że konieczne jest częstsze wykonywanie badań profilaktycznych niż wskazano we wskazówkach metodycznych, pracodawca powinien dostosować się do tych zaleceń.

Gdy zachodzi podejrzenie choroby zawodowej

Przeprowadzanie częstszych badań profilaktycznych może być uzasadnione podejrzeniem u pracownika rozwoju choroby zawodowej. Wówczas pracodawca ma obowiązek wystawić skierowanie, by lekarz rozwiał wątpliwości. W takiej sytuacji zastosowanie mają przede wszystkim przepisy zamieszczone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.

Jak jeszcze zapobiegać chorobom zawodowym?

Zapobieganie chorobom zawodowym jest obowiązkiem pracodawcy. Poza regularnym kierowaniem swoich podwładnych na badania lekarskie, pracodawca powinien również pamiętać o wytycznych zawartych w art. 227 Kodeksu pracy. Zgodnie z nimi ma on obowiązek:

• utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników,
• przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.

Takie działania powinny pomóc w uchronieniu pracowników przez chorobami zawodowymi.

Podsumowanie

Pracodawca nie zawsze powinien kierować się wyłącznie terminami badań profilaktycznych, okresowych czy kontrolnych ustalonymi przez ustawodawcę. Jeżeli zachodzi konieczność częstszego wystawiania skierowań na badania podwładnym, podmiot zatrudniający powinien mieć na uwadze przede wszystkim przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.