Z punktu widzenia przepisów prawa pracy, pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacania pracownikowi premii. To, czy taką jego podwładny od niego otrzyma zależy między innymi od aktów wewnątrzzakładowych i tego, co się w nich znalazło. Co do zasady warto jednak wskazać, że premia jest takim elementem wynagrodzenia, który powinien nagradzać ponadprzeciętny wkład pracownika w rozwój firmy czy jej osiągnięcia. Niezależnie od jej wysokości, uznawana jest ona zawsze za wyraz partycypacji osób zatrudnionych w zyskach wypracowanych przez zakład pracy. Ponieważ jednak pracodawcy różnie do niej podchodzą, współcześnie wyróżnić można dwa rodzaje premii. Mowa o tak zwanej premii regulaminowej i uznaniowej. Czym się one różnią?
Premia dla wszystkich
W praktyce dodatkowe pieniądze, które wypłacane są każdemu zatrudnionemu zwą się premią regulaminową. Jej wypłata jest najczęściej uregulowana w wewnątrzzakładowych aktach prawa. Pracownicy mogą liczyć na nią wówczas, gdy spełnią określone warunki, w tym choćby wyrobią wskazaną normę. Zasadniczo taka premia motywuje, ale nie zawsze ? pracownik wie, że gdy uda mu się osiągnąć cel, wraz z pensją otrzyma dodatkowe pieniądze. Co więcej, ustawodawca przewiduje, że zatrudniony będzie mógł on dochodzić jej wypłaty nawet na drodze sądowej.
Nieco inaczej jest w przypadku premii uznaniowej, która uzależniona jest od decyzji szefa lub osoby decyzyjnej. Ta nie musi być wypłacana każdemu ? to, kto ją otrzyma zależy właśnie od uznania, na przykład, kierownika działu. Specjaliści wskazują przy tym, że i taka premia nie zawsze motywuje ? w tym przypadku brakuje nie tylko przejrzystych zasad jej przyznawania, ale również prostego systemu, który umożliwiałby pracownikom samodzielne wyliczenie, ile pieniędzy więcej mogą się spodziewać w danym miesiącu.
Nie każdy zadowolony
Z badań, które przeprowadziła firma Aon Hewitt wynika, że ponad połowa badanych przedsiębiorstw nie jest usatysfakcjonowana działaniem premii. Z tego też względu wielu specjalistów zastanawia się, w jakiej sytuacji dodatkowe wynagrodzenie może być zadowalające zarówno z punktu widzenia pracodawcy, jak i pracownika. Znalezienie dobrej recepty nie jest jednak łatwe. Większość podmiotów zatrudniających zwraca uwagę na to, że system premiowania pracowników powinien być tak opracowany, aby wspierał strategię firmy. Pracownicy chcą być jednocześnie wyróżniani za swoje osiągnięcia lub dodatkowe nakłady pracy. Oznacza to, że niezbędne jest opracowanie jasnych zasad przyznawania nagród. Inaczej mówiąc, niezbędne jest, aby premia rzeczywiście była dla tych, którzy się starają. Nierzadko zdarza się, że pracodawcy nie chcą przez wynagrodzenie wyróżniać swoich podwładnych i w takiej sytuacji motywacyjny element premii jest po prostu pomijany.
System idealny
Do każdej firmy, niezależnie od tego, czym się ona zajmuje, możliwe jest wdrożenie systemu, który rzeczywiście będzie motywował pracowników i finansowo nagradzał tych najlepszych. Pracownicy muszą zatem wiedzieć, za jakie wysiłki otrzymają premię. Ponadto, niezbędne jest wytężone działanie szefa lub bezpośredniego przełożonego. Dodatkowe pieniądze, choć mogą kusić, nie zawsze są wystarczającą zachętą do wytężonej pracy. Trzymanie ?ręki na pulsie? polega tu na rozmawianiu z podwładnymi i poznawaniu ich aktualnych potrzeb. Może niezbędne będzie urozmaicenie premie i wprowadzenie innych ?nagród? dla pracowników? Warto zauważyć, że takie rozwiązanie ma swoje zalety. Nie każda firma zawsze jest w stanie wypracować wysokie zyski. Czasem na premii może w danym miesiącu nie starczyć i to nawet w sytuacji, gdy pracownicy przyłożyli się do swoich zadań. W takiej sytuacji pozapłacowe elementy motywacyjne są tym bardziej potrzebne i doceniane przez szefów.
To może Cię również zainteresować