Stołówka pracownicza a prawo?
Wytyczne związane z wyodrębnianiem pomieszczeń w zakładzie pracy pracodawcy znaleźć mogą w załączniku nr 3 oraz w dziale V rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z tym aktem podmioty zatrudniające są zobowiązane do stworzenia w zakładzie pracy między innymi jadalni. Ta jednak nie musi znaleźć się we wszystkich zakładach pracy. Fakt jej otwarcia uzależniony jest od charakteru pracy i ilości zatrudnianych pracowników.
Kto ma obowiązek utworzenia jadalni?
Obowiązek zapewnienia pracownikom jadalni dotyczy pracodawców, którzy:
- zatrudniają powyżej dwudziestu pracowników na jednej zmianie roboczej,
- zatrudniają mniej niż dwudziestu pracowników, jeżeli świadczą oni prace szczególnie brudzące (pracownicy produkcyjni).
Jadalnia stworzona dla pracowników musi być wyposażona w szereg urządzeń. Ponadto, podmiot zatrudniający musi zapewnić swoim podwładnym wodę zdatną do picia lub inne napoje. Konieczne jest przy tym, aby pracodawca pamiętał, że napoje - zarówno ich ilość, rodzaj, jak i temperatura - powinny zostać dostosowane do warunków wykonywania pracy. Najczęściej w zakładach pracownicy liczyć mogą na herbatę, kawę i wodę z dystrybutorów, choć bywa, że pracodawcy dostarczają również innych napojów.
Rodzaje jadalni
Pracownik do obsługi brykieciarki do styropianu
Zakład Gospodarki Odpadami S.A. w Bielsku-Białej
- Bielsko-Biała
Wyodrębnienie w zakładach pracy jadalni jest uzasadnione. Przede wszystkim każdy pracodawca spełnia dzięki temu wszelkie wymogi z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto, osoby zatrudnione ? korzystając z tego pomieszczenia ? są w znacznie mniejszym stopniu narażone na choroby, niż gdyby spożywali te posiłki na swoich stanowiskach pracy. Taki stan rzeczy przyczynia się również do ograniczenia liczby wypadków przy pracy. Jednocześnie warto wskazać, że zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy wyróżnić można kilka typów jadalni:
- typ I - jadalnia przeznaczona do spożywania posiłków własnych,
- typ II - jadalnia przeznaczona do spożywania posiłków własnych i wydawania napojów,
- typ III - jadalnia z zapleczem, która przeznaczona jest do spożywania posiłków profilaktycznych.
W praktyce istnieje możliwość łączenia jadalni typu II i III. Z punktu widzenia pracodawcy, konieczność stworzenia jadalni typu III wymaga tego, aby składała się ona z dwóch części, czyli jadalni właściwej i zaplecza, na którym przygotowywane będą posiłki. Ten fakt wymusza, aby jadalnia taka posiadała nie tylko węzeł sanitarny, ale również szatnię.
Powierzchnia jadalni pracowniczej
Przepisy dotyczące jadalni są bardzo szczegółowe. Ustawodawca ustalił, że jej powierzchnia nie powinna być mniejsza niż 8 m2. Jest to związane z faktem, że pracodawca powinien zapewnić każdemu pracownikowi ? który spożywać będzie posiłek w jadalni ? miejsce siedzące przy stole. Trzeba też zwrócić uwagę na przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej. Każde pomieszczenie, w którym pracownicy będą spożywali posiłki powinno być wyposażone wyłącznie w takie urządzenia, których użytkowanie nie może spowodować pożaru czy jego rozprzestrzeniania się. Oznacza to, że w praktyce pracownicy nie mogą użytkować elektrycznych urządzeń grzewczych, w tym między innymi czajników elektrycznych.
Bezpieczeństwo ponad wszystko
Jadalnie pracownicze spełniają określone role. Jeżeli taka istnieje w zakładzie pracy, to pracodawca może - nawet w wewnętrznych wytycznych związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy - zakazać zarówno przygotowywania, jak i spożywania posiłków poza miejscami do tego wyznaczonymi. Pracownicy, którzy nie dostosują się do poleceń przełożonych muszą liczyć się z ewentualną karą porządkową. Warto też pamiętać, że wszystkie powyższe obowiązki nie dotyczą podmiotów zatrudniających, dla których pracownicy wykonują wyłącznie prace biurowe.
Jakie wymogi powinna spełniać stołówka pracownicza?
Jadalnia pracownicza powinna być przede wszystkim dostosowana do danego zakładu pracy. Inaczej będzie wyglądać np. jadalnia dla pracowników biurowych zatrudnionych w dużej korporacji, a inaczej jadalnia w zakładzie pracy produkującym np. meble.
Projektując jadalnię pracowniczą należy wziąć pod uwagę to, że zgodnie z zasadami BHP, w większości przypadków nie jest zalecane spożywanie posiłków na stanowisku pracy, dlatego stworzenie oddzielnej przestrzeni do tego przeznaczonej nie zawsze stanowi tylko dobrą wolę pracodawcy. Czasem jest jego podstawowym obowiązkiem. Dotyczy to na przykład pracowników wykonujących pracę przed komputerem.
Dodatkowo należy podkreślić, że spożywanie posiłków w miejscu pracy jest uprawnieniem każdego pracownika i nie można mu tego zabronić. Najczęściej pracownicy posilają się w trakcie przysługującej im przerwy. W niektórych zakładach pracy czas niewykonywania pracy nie jest ewidencjonowany, dzięki czemu pracownik może przeznaczyć przerwę na cokolwiek innego, a dodatkowo w razie potrzeby oddalić się od stanowiska pracy w celu spożycia posiłku.
Pracodawca musi zapewnić oddzielne stanowisko do spożywania posiłków, jeśli jego pracownicy wykonują pracę brudzącą lub mają oni kontakt ze środkami chemicznymi i promieniotwórczymi lub materiałami biologicznie zakaźnymi. Obowiązek ten występuje także wtedy, gdy w firmie jest zatrudnionych więcej niż 20 pracowników na jednej zmianie roboczej.
Dokładne regulacje o tym, jak powinna wyglądać jadalnia pracownicza, znajdują się w przepisach BHP. Dodatkowo warto wiedzieć, że przepisy rozróżniają różne rodzaje jadalni pracowniczych, np. typu I, II i III. Na przykład jadalnia typu I przeznaczona jest do spożywania posiłków przynoszonych przez pracowników (tzw. własnych). W przypadku takiej jadalni pomieszczenie powinno mieć konkretną wielkość – w przeliczeniu dającą minimum 1,1 m2 powierzchni na każdego pracownika, licząc pracowników spożywających równocześnie posiłki. Powierzchnia musi też ogólnie być większa niż 8 m2.
To może Cię również zainteresować
