Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy: ?Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca ? do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem?. Oznacza to, że każdemu zatrudnionemu za wykonane zadania należy się wynagrodzenie. Jego wysokość powinna zostać ustalona jeszcze przed zawarciem umowy o pracę. W niektórych sytuacjach pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi pisemnej informacji również odnośnie wynagrodzenia za pracę i to w terminie 7 dni od momentu zawarcia stosunku pracy.
Co w Kodeksie pracy?
O ochronie wynagrodzenia za pracę można mówić zarówno w sensie largo, jak i sensie stricto. W pierwszym, czyli szerokim znaczeniu, mowa o ogóle środków prawnych, które są gwarantem tego, że pracownik otrzyma godziwą zapłatę za wykonaną pracę. Środki te to zarówno środki materialnoprawne, jak proceduralne. Nieco inaczej jest wówczas, gdy mowa o ochronie wynagrodzenia w wąskim rozumieniu. Tu przede wszystkim liczy się to, co znaleźć można w Kodeksie pracy, czyli takie przepisy, jak:
- zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia i ewentualnego przeniesienia go na inną osobę (art. 84),
- konieczność określenia miejsca, terminu i formy wypłaty wynagrodzenia (art. 85 i 86),
- ograniczenia w dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia (art. 87-91).
Tak szeroka ochrona wynagrodzenia jest zrozumiała. Co więcej, ustawodawca ustanowił również sankcje dla pracodawców, którzy nagminnie łamią prawo.
Zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia za pracę
Żaden pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia lub też przenieść swojego prawa na inną osobę. Oznacza to, że nawet pisemne złożenie oświadczenia o tej treści będzie nieważne. Podstawę nieważności stanowi przy tym art. 58 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Pracodawca nie powinien przyjąć takiego oświadczenia lub po prostu zignorować je.
Kiedy i jak otrzymasz wynagrodzenie?
Zgodnie z Kodeksem pracy, wynagrodzenie za pracę powinno być wypłacane przynajmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Jeżeli pracodawca przyjmie, że pensję będzie wypłacał raz w miesiącu z dołu, to niezbędne jest jej wręczenie osobom zatrudnionym nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Dodatkowo trzeba pamiętać, że ustawodawca nakłada na pracodawcę obowiązek wypłacenia wynagrodzenia w miejscu, terminie i czasie, które określone zostały w regulaminie pracy lub w innych przepisach.
Potrącenia? Tak, ale nie w dowolnej kwocie
Istotną kwestią jest również dokonywanie przez pracodawcę ewentualnych potrąceń z wynagrodzenia należnego pracownikowi. Warto pamiętać, że z pensji ? po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych ? potrąceniu podlegają tylko następujące należności:
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
- kary pieniężne przewidziane w art. 108 Kodeksu pracy.
Szczególnym uprawnieniem, które przysługuje pracownikowi jest przy tym wgląd do dokumentów, które stanowią podstawę obliczania jego wynagrodzenia za pracę. Taką możliwość każdemu zatrudnionemu zapewnia treść art. 94 pkt 9a Kodeksu pracy. Co więcej, informacje o wynagrodzeniu za pracę mogą być też uznane za dobra osobiste pracownika i chronione. Oznacza to, że udostępnianie takich dokumentów osobom trzecim bez zgody pracownika nie powinno mieć miejsca.
To może Cię również zainteresować