Choroba zawodowa - czym jest i jak wygląda zgłoszenie?

Przez chorobę zawodową rozumie się chorobę spowodowaną działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, które występują w środowisku pracy. W jaki sposób rozpoznać chorobę zawodową? Czy pracownik może w dalszym ciągu świadczyć pracę?

Rozpoznanie choroby zawodowej może nastąpić zarówno w trakcie świadczenia pracy przez pracownika (w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zdrowia), jak również po rozwiązaniu stosunku pracy (w takim narażeniu). W drugim przypadku istotne jest, aby choroba ujawniła się w okresie, który został wskazany w wykazie chorób zawodowych. Warunkiem uznania schorzenia właśnie za chorobę zawodową jest jego ujęcie we wspomnianym wykazie. Ponadto, pracownik musi udowodnić, że jest ona skutkiem narażenia zawodowego. Co więcej, trzeba pamiętać, że chorobę zawodową rozpoznaje się na podstawie objawów. Zgłoszenia może dokonać zarówno pracownik, pracodawca jak i lekarz.

Choroba zawodowa
 

Definicję choroby zawodowej znaleźć można w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 235¹ za chorobę zawodową uważa się taką chorobę, która wymieniona została w wykazie chorób zawodowych. Warto przy tym zauważyć, że zgodnie z dosłownym brzmieniem przepisu niezbędne jest dokonanie oceny warunków pracy, na podstawie czego można ?stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.

Zgłoszenie choroby zawodowej
 

Z punktu widzenia pracownika ważne jest, że nie tylko on sam musi zaobserwować objawy, które wskazywałyby na chorobę zawodową. Poza nim, jak wspomniano powyżej, chorobę zawodową może zgłosić pracodawca zatrudniający pracownika, jak również lekarz czy lekarz dentysta. W każdym przypadku zawiadomić należy właściwego państwowego inspektora sanitarnego czy właściwego inspektora pracy. Co do zasady zgłoszenia takiego dokonuje się na formularzu określonym w przepisach o sposobie dokumentowania chorób zawodowych. Jeżeli jednak istnieje podejrzenie, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika, to zgłoszenie powinno nastąpić w formie telefonicznej.

Choroba zawodowa a praca
 

Rozpoznanie choroby zawodowej powinno być potwierdzone stosownym orzeczeniem wydanym przez lekarza. W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany przenieść pracownika do innej pracy, w której nie będzie on narażony na działanie szkodliwego czynnika. Warto przy tym wiedzieć, że przeniesienie powinno odbyć się na czas wskazany w orzeczeniu lekarskim. Dodatkowo, jeżeli wykonywanie obowiązków służbowych na innym stanowisku wiąże się z obniżeniem wynagrodzenia, to podmiot zatrudniający jest zobowiązany wypłacić podwładnemu dodatek wyrównawczy. Taki przysługuje pracownikowi przez okres, który nie przekracza 6 miesięcy.

Stwierdzenie choroby zawodowej - świadczenia finansowe
 

Każdy pracownik, u którego stwierdzono choroby zawodowe liczyć może na wypłatę określonych świadczeń finansowych. Ich wysokość zależy nie tylko od rodzaju schorzenia, ale również od stopnia uszkodzenia organizmu. Osobom aktywnym zawodowo, które poniosły szkodę na zdrowiu w wyniku choroby zawodowej przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Na dodatkowe świadczenia mogą liczyć osoby, które straciły zdolność do pracy ? poza pokryciem kosztów leczenia należy im się również zaopatrzenie w niezbędny sprzęt ortopedyczny. Poza świadczeniami krótkoterminowymi (na przykład zasiłek rehabilitacyjny), wypłacane są również zasiłki długotrwałe. O przyznaniu tych drugich zawsze decyduje lekarz orzecznik ZUS.

Choroba zawodowa - obowiązki pracodawcy
 

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika to również obowiązki pracodawcy. Przede wszystkim powinien on ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej, jej charakter czy też wymiar zagrożenia tą chorobą. Ponadto, konieczne jest niezwłoczne usunięcie czynników, które powodują powstanie chorób zawodowych lub zastosowanie właściwych środków zapobiegawczych. Podmiot zatrudniający jest też zobowiązany do realizowania zaleceń lekarskich i prowadzenia rejestru. W nim powinny być wpisywane przypadki stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby.

Więcej informacji na temat obowiązków pracodawcy w artykule: Choroba zawodowa a obowiązki pracodawcy.