L4 i choroby zawodowe

Choroba zawodowa - czym jest i jak wygląda zgłoszenie?

26 lutego 2020

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 18 głosów

18 głosów

15 komentarzy
Choroba zawodowa - czym jest i jak wygląda zgłoszenie?
Przez chorobę zawodową rozumie się chorobę spowodowaną działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, które występują w środowisku pracy. W jaki sposób rozpoznać chorobę zawodową? Sprawdź czy pracownik może w dalszym ciągu świadczyć pracę oraz ile wynosi renta z tytułu choroby zawodowej.

Rozpoznanie choroby zawodowej może nastąpić zarówno w trakcie świadczenia pracy przez pracownika (w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zdrowia), jak również po rozwiązaniu stosunku pracy (w takim narażeniu). W drugim przypadku istotne jest, aby choroba ujawniła się w okresie, który został wskazany w wykazie chorób zawodowych. Warunkiem uznania schorzenia właśnie za chorobę zawodową jest jego ujęcie we wspomnianym wykazie chorób zawodowych. Ponadto, pracownik musi udowodnić, że jest ona skutkiem narażenia zawodowego. Co więcej, trzeba pamiętać, że chorobę zawodową rozpoznaje się na podstawie objawów. Zgłoszenia może dokonać zarówno pracownik, pracodawca jak i lekarz.

Choroba zawodowa – definicja

Definicję choroby zawodowej znaleźć można w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 2351 za chorobę zawodową uważa się taką chorobę, która wymieniona została w wykazie chorób zawodowych. Warto przy tym zauważyć, że zgodnie z dosłownym brzmieniem przepisu niezbędne jest dokonanie oceny warunków pracy, na podstawie czego można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.

Zgłoszenie choroby zawodowej

Z punktu widzenia pracownika ważne jest, że nie tylko on sam musi zaobserwować objawy, które wskazywałyby na chorobę zawodową. Poza nim, jak wspomniano powyżej, chorobę zawodową powinien zgłosić pracodawca zatrudniający pracownika, jak również lekarz czy lekarz dentysta. W każdym przypadku zawiadomić należy właściwego państwowego inspektora sanitarnego czy właściwego inspektora pracy. Co do zasady zgłoszenia takiego dokonuje się na formularzu określonym w przepisach o sposobie dokumentowania chorób zawodowych. Jeżeli jednak istnieje podejrzenie, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika, to zgłoszenie powinno nastąpić w formie telefonicznej.

Jeżeli w zakładzie pracy dochodzi do podejrzenia choroby zawodowej, to pracodawca jest zobowiązany do zgłoszenia tego faktu zarówno państwowemu inspektorowi sanitarnemu, jak również okręgowemu inspektorowi pracy. Co więcej, taki sam obowiązek spoczywa na lekarzu, który ma możliwość rozpoznania choroby zawodowej. Mowa tu zarówno o lekarzu, który ma kontakt z pacjentem, jak i lekarzu dentyście, który podczas wykonywania zabiegów powziął takie podejrzenie u pacjenta. To właśnie oni powinni skierować pracownika na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej lub też braku podstaw do jej rozpoznania.

Warto wiedzieć, że osobą uprawnioną do zgłoszenia choroby zawodowej jest również sam pracownik lub były zatrudniony w zakładzie pracy. W takim przypadku jednak zgłoszenia dokonuje się za pośrednictwem lekarza, który sprawuje nad pracownikiem profilaktyczną opiekę zdrowotną. Podejrzenie choroby zawodowej należy zgłosić dwóm podmiotom:

  • właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy,
  • właściwemu inspektorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Dopełniając tego obowiązku, trzeba pamiętać, że zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonać należy niezwłocznie. Co więcej, konieczne będzie także wypełnienie formularza. Ten określony został w rozporządzeniu w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dochodzi do podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika. W takim przypadku zgłoszenia należy dokonać telefonicznie.

Szukasz pracy?
Dodana

Płatny staż w dziale Supply Chain

DAWN FOODS POLAND sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana

Szwacz/ka - Krawiec/Krawcowa

SW Mateusz Dietrych

  • Bielsko-Biała
  • 3 600-4 200 zł / mc
Dodana

Praca Mechanik / Elektryk / Utrzymanie Ruchu / Sep /

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Belsk Duży
Dodana

Psychoterapeuta

Opoka. Ośrodek psychoterapii.

  • Rybnik
Dodana

Choroba zawodowa – obowiązki pracodawcy

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika to również obowiązki pracodawcy. Przede wszystkim powinien on ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej, jej charakter czy też wymiar zagrożenia tą chorobą. Ponadto, konieczne jest niezwłoczne usunięcie czynników, które powodują powstanie chorób zawodowych lub zastosowanie właściwych środków zapobiegawczych. Podmiot zatrudniający jest też zobowiązany do realizowania zaleceń lekarskich i prowadzenia rejestru. W nim powinny być wpisywane przypadki stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby.

Jakie obowiązki ma pracodawca po rozpoznaniu choroby zawodowej u pracownika?

  • Rozpoznanie przyczyny powstania choroby zawodowej
  • Ustalenie charakteru choroby oraz zagrożenia zarażenia
  • Niezwłoczne usunięcie czynników, które powodują powstanie choroby
  • Realizacja wszystkich zaleceń lekarskich
  • Prowadzenie rejestru, który obejmuje wcześniejsze zachorowania

Choroba zawodowa a praca

Rozpoznanie choroby zawodowej powinno być potwierdzone stosownym orzeczeniem wydanym przez lekarza. W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany przenieść pracownika do innej pracy, w której nie będzie on narażony na działanie szkodliwego czynnika. Warto przy tym wiedzieć, że przeniesienie powinno odbyć się na czas wskazany w orzeczeniu lekarskim. Dodatkowo, jeżeli wykonywanie obowiązków służbowych na innym stanowisku wiąże się z obniżeniem wynagrodzenia, to podmiot zatrudniający jest zobowiązany wypłacić podwładnemu dodatek wyrównawczy. Taki przysługuje pracownikowi przez okres, który nie przekracza 6 miesięcy.

Ile wynosi renta z tytułu choroby zawodowej?

Każdy pracownik, u którego stwierdzono choroby zawodowe liczyć może na wypłatę określonych świadczeń finansowych. Ich wysokość zależy nie tylko od rodzaju schorzenia, ale również od stopnia uszkodzenia organizmu. Osobom aktywnym zawodowo, które poniosły szkodę na zdrowiu w wyniku choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Na dodatkowe świadczenia mogą liczyć osoby, które straciły zdolność do pracy; poza pokryciem kosztów leczenia należy im się również zaopatrzenie w niezbędny sprzęt ortopedyczny. Poza świadczeniami krótkoterminowymi (na przykład zasiłek rehabilitacyjny), wypłacane są również zasiłki długotrwałe. O przyznaniu tych drugich zawsze decyduje lekarz orzecznik ZUS.

Video

Stwierdzenie choroby zawodowej – i co dalej?

Z punktu widzenia pracodawcy, u podwładnego, którego stwierdzono chorobę zawodową, konieczne jest to, aby zadbał on o jego stanowisko pracy. Zgodnie z art. 230 § 1 Kodeksu pracy, w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany na podstawie orzeczenia lekarskiego przenieść pracownika do innej pracy. Powinno się to odbyć w terminie określonym przez specjalistę. Przydzielając pracownikowi nowe stanowisko, pracodawca powinien mieć na uwadze również to, aby wykonywanie pracy na nim nie narażało zatrudnionego na działanie czynników, które wywołały objawy choroby zawodowej. Podobne wytyczne ustawodawca ustanowił w razie stwierdzenia niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy.

Obowiązek przeniesienia pracownika na inne stanowisko

Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 231 Kodeksu Pracy, podmiot zatrudniający powinien przenieść na inne stanowisko pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wykaz chorób zawodowych

Istnieje wykaz chorób zawodowych, który opisuje objawy chorób i wskazuje, które zawody są obciążone ryzykiem zachorowania. W wykazie chorób zawodowych pojawiają się takie dolegliwości, jak na przykład zatrucia substancjami chemicznymi, zapalenia alergiczne, choroby narządu głosu, nowotwory, choroby skóry czy układu wzrokowego. Niektórzy pracownicy są narażeni na szczególne ryzyko, dlatego objawy mogą być przyporządkowane do stanowiska. Przykładowo, choroby zawodowe nauczycieli to zaburzenia narządu głosu wywołane nadmiernym wysiłkiem głosowym, który trwa co najmniej 15 lat. Wykaz chorób zawodowych znajduje się w rozporządzeniu z 2009 roku i to on określa między innymi choroby zawodowe nauczycieli. 

Więcej informacji dotyczących wykazu chorób zawodowych możesz znaleźć w artykule: Wykaz chorób zawodowych.

Kiedy można mówić o chorobie zawodowej? Zgodnie z przepisami, mówi się o grupie chorób spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i występujących w zakładzie pracy. Dokładną definicję choroby zawodowej można znaleźć w Kodeksie pracy: „Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym" (art. 2351).

W praktyce rozróżnia się choroby zawodowe mogące dotyczyć wszystkich pracowników (niezależnie od tego, jaką pracę wykonują), jak i takie, które występują wyłącznie w wybranych grupach zawodowych. Do chorób zawodowych zalicza się m.in. ołowicę, pylicę, zespół cieśni nadgarstka czy gorączkę metaliczną. Ponieważ leczenie takich chorób jest najczęściej długotrwałe, tak ważne jest, by szybko zareagować przy podejrzeniu jej wystąpienia u pracownika.

Jak zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?

W Kodeksie pracy pracodawcy mogą znaleźć szczegółowe informacje na temat tego, w jaki sposób należy zgłaszać podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej. Podstawową kwestią jest dokonanie stosownego zgłoszenia do państwowego inspektora sanitarnego i okręgowego inspektora pracy.

Podejrzenie choroby zawodowej ma obowiązek zgłosić nie tylko pracodawca. Zobowiązany jest do tego również lekarz czy lekarz dentysta, który rozpoznał chorobę zawodową u pacjenta. W takim przypadku konieczne jest też skierowanie pracownika na odpowiednie badania. Przeprowadzenie takich pozwala na jednoznaczne rozpoznanie choroby zawodowej.

To nie zawsze wina pracodawcy

Pracodawca nie zawsze musi być winien tego, że u jego podwładnego rozpoznano chorobę zawodową. Przyjmuje się, że nawet rygorystyczne przestrzeganie przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie gwarantuje uchronienia pracownika przed rozpoznaniem u niego choroby zawodowej.

Jeżeli choroba zawodowa u pracownika zostanie rozpoznana, pracodawca powinien pamiętać o konieczności ustalenia przyczyn jej powstania wraz z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym. Jeżeli jest to możliwe, niezbędne jest także usunięcie czynników powodujących powstanie i rozwój choroby zawodowej. Ważne, by sprawdzić, czy możliwe jest podjęcie środków zapobiegawczych. Pracodawca jest też zobowiązany do zapewnienia realizacji zaleceń lekarskich.

Konieczne jest prowadzenie rejestru

Jednym z obowiązków pracodawcy, po rozpoznaniu choroby zawodowej u pracownika, jest prowadzenie rejestru obejmującego zarówno stwierdzone choroby zawodowe, jak i podejrzenia takich chorób u wszystkich osób zatrudnionych dotychczas w firmie. Taki rejestr jest nie tylko formalnością, lecz także pozwala – na przestrzeni lat – stwierdzić, jaki wpływ na organizm człowieka ma wykonywanie określonej pracy.

Pracownika trzeba przenieść do innej pracy

Jeżeli u pracownika została rozpoznana i potwierdzona choroba zawodowa, to nie może on w dalszym ciągu świadczyć pracy na dotychczasowym stanowisku. W takiej sytuacji konieczne jest jego przeniesienie do innej pracy, przy wykonywaniu której nie będzie narażał się na działanie tego czynnika, który wywołał rozwój choroby zawodowej. Takie przeniesienie jest możliwe przez wydanie przez przełożonego stosownego polecenia służbowego. Z punktu widzenia pracodawcy istotne powinno być to, że podwładnego należy przenieść na stanowisko pracy, na którym pensja nie jest niższa od tej, którą dotychczas otrzymywał lub wypłacać mu dodatek wyrównawczy. Te wypłaca się maksymalnie przez okres 6 miesięcy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Patrycja Kosek

Dziennikarz

Marketing specialist w WhitePress. Copywriter w Aplikuj.pl Dziennikarz w bielsko.biala.pl. Ponad 10 lat doświadczeń.
Moja praca kręci się wokół treści. Tworzę, przerabiam, sprawdzam, poprawiam, zlecam i weryfikuję. Planowanie i budowanie contentu sprawia mi przyjemność, tak samo jak poznawanie rozmaitych metod komunikacji i efektywne ich wykorzystanie. 

15 komentarzy

Donatello

Donatello

Nie było mi wiadomo, że mam taki obowiązek, ale teraz już wiem. Wypłacenie podwładnemu dodatku wyrównawczego, jeśli praca związana z chorobą zawodową obniża wynagrodzenie, to czynnik motywujący, by zaopiekować się zdrowiem pracowników.
Ala

Ala

Bardzo cenna wiedza, zwłaszcza dla osób, które dopiero szukają zatrudnienia. Teraz wiadomo, że pracodawca ma obowiązek rejestrować przypadki chorób zawodowych, o których pracownik mówiłby mu w trakcie zatrudnienia.
Jaga

Jaga

Nie jest łatwo o pracę, zwłaszcza w okresie pandemii. A jeszcze trzeba zwracać uwagę na to, czy warunki w pracy nie zaszkodzą zdrowiu.
madziar

madziar

Ciekawy tekst, warto wiedzieć jakie są moje prawa, kiedy podejrzewam, że moja choroba wiąże się z warunkami w pracy.
Chory

Chory

Mnie leczą od 2 lat praca jako spachlarz ślusarz 8 lat reszta zawodu jako spawacz teraz renta i uważają że to wszystko covid spowodował i jak tu zacząć procedurę jeżeli pulmonolog co mnie prowadzi twierdzi że to jest po covidzie a nie choroba zawodowa i faszeruje mnie garsią lekarstw a wyniki od 2 lat bez zmian może ktoś mnie naprowadzić gdzie zacząć bo wszędzie jest spychanie bo nikomu się nie chce zająć tą sprawą i każdy mnie odsyła z kwitem
Remiza

Remiza

Bardzo ciekawie opisany temat. Warto czytać takie konkretne informacje jak są napisane w sposób przystępny.
Tuja

Tuja

Choroba zawodowa to poważna rzecz. Dotyczy to nie tylko spraw związanych z fizycznymi aspektami.
Enty32

Enty32

Czasami takie choroby mogą zostać niezauważone dlatego warto jest robić regularne badania. W końcu praca to nie całe życie.
Damian

Damian

Wszystko jest różne. Zależy od danego zawodu i ile się w nim jest. Wiadomo, że warunki szkodliwe mają wpływ na chorobę zawodową. Praca siedząca niby umysłowa a przecież także ma chorobowe skutki.
Kosek

Kosek

Jako nauczyciel starałem się, bo głos miałem inny. Zostałem skierowany na badania m.in. krtani, ale już w pierwszym etapie badania lekarz w szpitalu stwierdził, że nie otrzymam to, o co się staram. Chciał kartotekę moją widzieć, niestety nigdy u laryngologa nie byłem. Chyba nie jest tak łatwo, aby była stwierdzona choroba zawodowa.
Dina

Dina

Udaj się do działu kadr i poinformuj ich, że chcesz podjąć decyzję o nieobecności z powodu danej sytuacji chorobowej. W ten sposób mozna załatwić całą resztę spraw.
Genio

Genio

Wysokość zasiłku chorobowego jest obliczana zgodnie z zasadami stosowanymi do obliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Choroby zawodowe niestety w wielu zawodach są.
Anna Targosz

Anna Targosz

Jeśli istnieje kilka powodów do wydłużenia czasu trwania głównego urlopu, czas na podwyższenie jest sumowany i ustalany z uwzględnieniem całkowitego czasu urlopu?
Guru

Guru

Każdy zawód ma swoje predyspozycje do powstania przypadłości. Nie jest zatem to tak dobre, że idzie się do pracy i dobrze zarabia i wszystko jest takie piękne i ładne zawsze.
Wali2

Wali2

Oj dużo z tego co wiem jest konkretnych chorób zawodowych. Wiele z nich po latach może skutkować uszczerbkiem dużego kalibru na zdrowiu. Niestety takie jest życie.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.