W zakresie zawierania umów pracodawca i pracownik mogą wybierać w szerokim wachlarzu dostępnych możliwości. Już tylko umowa o pracę może być zawarta na czas nieokreślony, określony, na czas zastępstwa nieobecnego pracownika, jak również na czas wykonywania określonej pracy. Paleta ta powiększa się też o umowy cywilnoprawne, z czego najpopularniejszymi są umowa zlecenie i umowa o dzieło. W niektórych jednak przypadkach podmiot zatrudniający będzie musiał zatrudnić kandydata od razu na umowę o pracę, gdyż w przeciwnym przypadku narazi się na poważne konsekwencje.
Umowa o pracę, czyli co?
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy umowa o pracę zawarta zostaje wówczas, gdy ?Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca ? do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem?. Inaczej mówiąc, aby zatrudnienie miało charakter stosunku pracy muszą być spełnione poniższe cechy:
- podporządkowanie pracownika przełożonemu,
- odpłatność wykonywanej przez pracownika pracy,
- świadczenie pracy przez zatrudnionego osobiście,
- powtarzanie pracy w codziennych lub też dłuższych odstępach czasu,
- świadczona praca jest wykonywana na ryzyko pracodawcy, co oznacza tyle, że to podmiot zatrudniający ponosi ewentualne konsekwencje błędów, jakie popełnił przez niego zatrudniony,
- wykonywana praca świadczona jest w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
Spełnienie powyższych przesłanek jest równoznaczne z tym, że strony zawarły umowę o pracę. Dodatkowo trzeba też pamiętać, że nazwanie jej umową cywilnoprawną ? zgodnie z Kodeksem pracy ? jest niedopuszczalne.
Kiedy umowy cywilnoprawne?
Zasadą jest, że to zainteresowane strony ustalają, jaki charakter prawny będzie miała umowa o zatrudnienie. Z drugiej jednak strony zarówno pracownik, jak i zatrudniony muszą pamiętać, że rodzaj zawieranej umowy o pracę musi być zgodny z charakterem wykonywanej pracy. Aktualnie, wśród umów cywilnoprawnych (które w odróżnieniu od umowy o pracę uregulowane zostały przez ustawodawcę w Kodeksie cywilnym), wyróżnić można dwie najpopularniejsze. Mowa tu o umowie o dzieło oraz umowie zlecenia. Bardzo często stosowana jest też tak zwana umowa agencji.
Umowa o dzieło
Umowa o dzieło jest czasem nazywana umową rezultatu. Świetnym przykładem sytuacji, w której powinna być ona zastosowana, jest zlecenie namalowania obrazu lub też wymienienia określonej części w samochodzie. Wówczas zlecający nie ponosi praktycznie żadnego ryzyka, które związane jest z wykonaniem dzieła. W każdym przypadku strony umawiają się tu na wykonanie przez zleceniobiorcę określonej pracy, której efektem ma być właśnie dzieło. W takim przypadku za jego wykonanie zleceniodawca ma też obowiązek uiścić określoną, ustaloną kwotę.
Umowa zlecenie
Zdarza się często, że pracodawcy, którzy chcą zoptymalizować koszty w firmie, podsuwają pracownikom do podpisania właśnie umowy zlecenie w zamian za umowę o pracę. Różnica pomiędzy nimi sprowadza się do kwestii podporządkowania się pracownika. W przypadku umowy zlecenie zatrudniony nie musi być kontrolowany przez podmiot zatrudniający. Dodatkowo zleceniodawca nie musi wykonywać czynności osobiście. Inaczej mówiąc, zleceniodawca może zlecić zleceniobiorcy ? dla przykładu ? napisanie książki, która to powstawać będzie nie w zakładzie pracy, ale w zaciszu domowym wykonawcy.
Umowa agencyjna
To jeszcze inny rodzaj umowy cywilnoprawnej. Jest ona zawierana z agentami, którzy pośredniczą przy zawieraniu umów oznaczonego rodzaju na rzecz swojego zleceniodawcy. W tym przypadku, co ważne, nie występuje podporządkowanie agenta przełożonemu. W związku z powyższym, umowa ta nie może zostać uznana za umowę o pracę. Warto zauważyć, że umowa agencyjna jest wykorzystywana między innymi przez towarzystwa ubezpieczeniowe. W takim przypadku agent jest zobowiązany do zdobywania klientów i zawierania z nimi umów na rzecz towarzystwa, które reprezentuje.
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem o podobnej tematyce: Umowa o pracę czy umowa o zatrudnienie cywilnoprawne?
To może Cię również zainteresować
