Aktualne przepisy prawa pracy przewidują ogólny zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych czy szkodliwych. Wynika to z art. 176 Kodeksu pracy: ?Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla ich zdrowia. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz tych prac?. Zamieszczenie takiego przepisu w Kodeksie pracy oznacza, że ma on charakter powszechny i bezwzględnie obowiązujący. Pracodawca nie może ? przykładowo ? tłumaczyć się tym, że zatrudniona przez niego pracownica wyraziła zgodę na świadczenie takiej pracy na piśmie. Co więcej, w przypadku kobiet w ciąży wykaz prac wzbronionych jest jeszcze bardziej rygorystyczny.
Wykaz prac wzbronionych
Aktualnie wykaz prac wzbronionych kobietom znaleźć można w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 roku w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Wynika z niego, że na pracodawców nakłada się ograniczenia związane z zatrudnianiem kobiet przy pracach:
- związanych z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała,
- w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym,
- w hałasie i drganiach,
- narażających na działanie pól elektromagnetycznych, promieniowania jonizującego i nadfioletowego oraz pracach przy monitorach ekranowych,
- pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości,
- w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
- w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi,
- w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych,
- grożących ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi.
Warto przy tym pamiętać, że część wymienionych powyżej prac zabroniona jest wyłącznie kobietom w ciąży i/lub karmiącym piersią.
Obowiązki pracodawcy
W przypadku, gdy pracodawca zatrudnia pracownicę w ciąży, to musi pamiętać o wszelkich ograniczeniach, które nałożył na niego ustawodawca. Zgodnie z art. 179 § 1 Kodeksu pracy, gdy zatrudnia on pracownicę w ciąży lub karmiącą piersią przy pracach jej wzbronionych, powinien ją przenieść do innej pracy. Jeżeli nie jest to możliwe, to niezbędne będzie zwolnienie pracownicy z obowiązku świadczenia przez nią pracy na nieodzowny okres. Gdy mowa zaś o pozostałych pracach, to będzie on zobowiązany do tego, aby dostosować warunki stanowiskowe do wymagań określonych w przepisach lub ograniczyć czas pracy swojej podwładnej. W drugim przypadku ma to na celu wyeliminowanie zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownicy.
Planowane są zmiany
Aktualnie ograniczenia związane z wykonywaniem określonych prac dotyczą zarówno kobiet, jak i kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Szykują się jednak zmiany w prawie, które związane są z faktem, że nasz kraj należy do Unii Europejskiej. Komisja Europejska zwróciła uwagę naszemu państwu, że aktualne brzmienie art. 176 Kodeksu pracy jest niezgodne z dyrektywą równościową (Dz.U. UE L 204/23). Rządowy projekt nowelizacji w tym zakresie przewiduje między innymi możliwość zatrudniania kobiet w kopalniach. Wynika to z faktu, że obowiązujące przepisy prawa pracy stoją w sprzeczności z równouprawnieniem płci. Po planowanych zmianach sytuacja będzie wyglądać w taki sposób, że:
- kobiet pracodawcy nie będą mogli zatrudniać przy pracach związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym (takich, które stwarzają zagrożenie dla ich zdrowia),
- kobiet w ciąży lub karmiących piersią nie będzie można delegować do prac uciążliwych, niebezpiecznych czy szkodliwych dla zdrowia.
Oznacza to, że nowelizacja Kodeksu pracy w tym zakresie będzie zmierzać do dostosowania prawa do wymogów Unii Europejskiej.
To może Cię również zainteresować
