Spis treści
Czym jest weksel i kiedy znajdzie swoje zastosowanie?
Weksel to forma pisemnego zobowiązania do zapłaty. Jest to forma papieru wartościowego, którego charakter i zasady posługiwania się reguluje prawo wekslowe.
- trasant (wystawca weksla), który zobowiązuje się do uregulowania określonej kwoty finansowej w wyznaczonym czasie,
- remitent (wierzyciel weksla), na rzecz którego zobowiązanie to ma być uregulowane.
Najczęściej weksel jako formę zabezpieczenia stosuje się przy kredytach, zwłaszcza hipotecznych, innych pożyczkach lub gdy nabywca towaru nie ma chwilowo środków na zapłatę za niego w całości lub w części.
Prawo wekslowe i czekowe
Tym co reguluje zasady posługiwania się wekslami jest właśnie prawo wekslowe i czekowe. Ciekawostką jest to, iż obejmująca to jednolita ustawa pt: „Prawo Wekslowe” obowiązuje nieprzerwanie z kilkoma poprawkami od 1936 r. Jest to ewenement w polskim porządku prawnym. Aktami wykonawczymi do tej ustawy są dwa rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, z 1936 r. i z 1965 r. Ustawa wraz z poprawkami określa formy weksli, zasady ich wystawiania, posługiwania się nimi oraz dochodzenia na ich podstawie należności.
Wszystkie rodzaje weksli i ich charakterystyka
Weksle w prawie polskim są dzielone ze względu na osobę dłużnika lub ze względu na osobę wierzyciela. Pod tym kątem możemy wyróżnić weksel własny lub weksel trasowany. Ponadto weksel może być wystawiony w specyficznej formie zwanej wekslem in blanco.
Własny weksel, inaczej zwany też jest suchym, prostym lub wekslem sola. Jako dokument zwiera on tzw. bezwarunkowe przyrzeczenie uregulowania określonej kwoty przez wystawcę weksla na rzecz remitenta w określonym czasie i miejscu. To co najważniejszy w tym rodzaju weksla, to wynikająca z niego dla obu stron bezwarunkowa odpowiedzialność za postanowienia weksla.
Weksel trasowany nosi też nazwy weksla ciągnionego, przekazywanego lub traty. Ten rodzaj weksla ma nieco inną konstrukcję. Wystawiany jest przez trasanta do określonej osoby, zwanej trasata. Również zawiera bezwarunkowe przyrzeczenie wpłaty określonej kwoty w danym czasie i miejscu ale na rzecz strony trzeciej określonej jako remitent.
Elementy weksla własnego - co to takiego
Wszystkie elementy jakie powinien zawierać weksel by być uznanym za ważny są ściśle określone przez prawo. Nie obowiązującego jeden tzw. weksel wzór.
- nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono,
- polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,
- nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata),
- oznaczenie terminu płatności,
- oznaczenie miejsca płatności,
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana,
- oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla,
- podpis wystawcy weksla.
Deklaracja wekslowa kiedy się ją stosuje?
Deklaracja wekslowa jest z kolei ważnym i nieodłącznym elementem weksla in blanco. Ponieważ weksel in blanco zawiera określone pola wymagane w wekslu nie uzupełnione; rodzi to właśnie konieczność powstania tzw. deklaracji wekslowej. Jest to rodzaj dodatkowego porozumienia stron, który określa w jakich okolicznościach odbiorca weksla może dokonać jego uzupełnienia o brakujące informacje. Deklaracja wekslowa wskazuje też maksymalną kwotę na jaką weksel może być uzupełniony a także termin płatności jakim może być opatrzony.
Jakie funkcje pełni weksel w obrocie gospodarczym?
Weksel, bez względu na jego formę i rodzaj spełniać może pięć podstawowych funkcji w obrocie gospodarczym. Funkcja kredytowa rozumiana jest jako odroczenie terminu płatności za towaru lub usługę do daty i w kwocie określonej na wekslu. Sam weksel może też służyć jako środek do zapłaty za określone towaru i usługi i mamy wtedy do czynienia z jego funkcją płatniczą. Przy kredytach i pożyczkach mówimy najczęściej o funkcji gwarancyjnej weksla. Gdy zabezpiecza on powstałe zobowiązanie. Ponieważ prawa z weksla można w drodze tzw. indosu przenosić na inne osoby, możemy wyróżnić więc obiegową funkcję weksla. Ostatnia to funkcja refinansowe. Pozwala ona posiadaczowi weksla na uzyskanie sumy wekslowej pomniejszonej o dyskonto i prowizję banku przed terminem jego płatności.
Weksel trasowany – co powinien zawierać?
Weksel trasowany oprócz wspomnianych powyżej elementów niezbędnych dla każdego weksla, ze względu na swoją formę powinien ponadto dokładnie określać trzy podmiotu lub trzy strony będące związanymi danym wekslem.
- trasant – czyli osoba wystawiająca weksel i to jej podpis widnieje na nim,
- trasat – osoba wskazana w wekslu jako zobowiązana do uiszczenia określonej kwoty,
- remitent – lub inaczej odbiorca weksla, a więc osoba na koto, której zobowiązanie wekslowe powinno być uregulowane.
Przypomnijmy w tym miejscu, iż do ważności i obowiązywania weksla trasowanego niezbędny jest pod nim trasata, czyli akceptanta weksla.
Weksle inwestycyjne – szansa czy zagrożenie?
Weksel inwestycyjny jest połączeniem weksla i pożyczki. W procesie tym występują trzy strony: Inwestor, Spółka i Przedsiębiorca. Inwestor wpłaca pieniądze, na rzecz spółki i nabywa od niej tzw. weksel inwestycyjny. Spółka z kolei korzystając z pozyskanych środków udziela pożyczki Przedsiębiorcy. Zabezpieczeniem jest tutaj zazwyczaj hipoteka na nieruchomości Przedsiębiorcy.
Weksle inwestycyjne to skomplikowany i obarczony dużym ryzykiem instrument. Przed ich stosowaniem i wynikającymi z nich zagrożeniami przestrzega na swoich stronach Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Zakup takiego weksla powinien być poprzedzony dokładnym zbadaniem podmiotów jakie są jego stronami i charakteru inwestycji.
Co to jest weksel in blanco?
Weksel in blanco posiada zazwyczaj jeden istotny element weksla nie uzupełniony. Z tego też względu jego nieodłącznym dodatkiem jest tzw. deklaracja wekslowa. Zazwyczaj nieuzupełnionym elementem w wekslu in blanco jest suma wekslowa.
Weksel in blanco - jak wypełnić żeby nie ryzykować?
Do ważności weksla in blanco wymagane są dwa elementy. Musi być na nim podpis jakiegokolwiek z wymienionych w nim dłużników wekslowych. Podpis ten powinien być złożony z zamiarem wywiązania się z zobowiązania wekslowego. Ponadto nieuzupełnienie treści weksla musi być zamierzone i wynikać z określonych okoliczności.
Elementem zabezpieczającym obie strony weksla in blanco przez nadmiernym ryzykiem jest złożenie w formie pisemnej i opatrzenie podpisami tzw. deklaracji wekslowe.
Przedawnienie weksla - terminy przedawnienia roszczeń
Terminy roszczeń wynikających z weksla nie trwają w nieskończoność. Najczęściej przedawnienie roszczeń z weksla in blanco upłynie po trzech lat, licząc od daty wymagalności weksla. Inaczej mówiąc, ważność weksla od daty wystawieni wynosi 3 lata. Przedawnienie z weksla in blanco 2018 r, upłynie w 2021 r. Data wystawienia weksla a przedawnienie jego zobowiązania są ścisłe związane.
