Spis treści
Renta z KRUS
Świadczenia KRUS to nie tylko emerytura, ale również renta z KRUS. Ta przyznawana jest dożywotnio, jeśli uzna się na podstawie stanu zdrowia i oceny komisji, że rolnik jest niezdolny do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Aby rolnik (a także współmałżonek czy domownik) otrzymał rentę z KRUS, musi spełnić łącznie następujące warunki:
- być trwale bądź okresowo całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym;
- całkowita niezdolność do pracy powstała w czasie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990 albo prowadził gospodarstwo rolne (lub pracował w nim po ukończeniu 16 roku życia) przed dniem 1 stycznia 1983 r. lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;
- podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres.
- 1 rok – gdy całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym nastąpiła w wieku do 20 lat;
- 2 lata – gdy niezdolność ta nastąpiła w wieku od 20 do 22 lat;
- 3 lata – gdy niezdolność ta nastąpiła w wieku od 22 do 25 lat;
- 4 lata – gdy niezdolność ta nastąpiła w wieku od 25 do 30 lat,
- 5 lat – gdy niezdolność ta nastąpiła w wieku od 30 lat. Tutaj warto zaznaczyć, iż wymaganych 5 lat musi przypadać w okresie ostatnich 10 lat przed chwilą złożenia wniosku o przyznanie renty z KRUS.
Nieco inaczej wygląda sytuacja z rentą, jeśli niezdolność do pracy nastąpiła wskutek wypadku przy pracy rolniczej bądź też rolniczej choroby zawodowej. Wówczas wymagany jest jakikolwiek okres ubezpieczenia, obejmujący dzień wypadku albo dzień zachorowania na chorobę zawodową. Co więcej, niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym musi zaistnieć w okresie podlegania rolniczemu ubezpieczeniu albo maksymalnie w ciągu 18 miesięcy od ustania tego ubezpieczenia.
Warto wyjaśnić, kogo uważa się za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z definicją, jest to ubezpieczony, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego świadczenia pracy w rolnym gospodarstwie. Okres na jaki przyznawana jest renta, zależy od tego, czy stan zdrowotny ubezpieczonego rokuje do odzyskania przez niego zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym czy też nie. Jeśli nie – renta jest trwała, jeśli tak - całkowitą niezdolność do pracy uznaje się za okresową.
- lekarz rzeczoznawca KRUS (I instancja) bądź
- komisja lekarska KRUS (II instancja). Ta podejmuje działania, gdy rolnik odwoła się od orzeczenia I instancji bądź gdy wniesiony zostanie zarzut wadliwości orzecznictwa przez regionalnego inspektora ds. orzecznictwa lekarskiego.
Renta rodzinna KRUS
Renta rodzinna KRUS to renta rolnicza, którą przewiduje się dla uprawnionych członków rodziny zmarłego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury bądź renty rolniczej lub też miał przyznaną emeryturę lub rentę z KRUS.
- dzieci własne, dzieci małżonka i dzieci przysposobione;
- przyjęte na wychowanie i do okresu pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci (nie dotyczy to dzieci przyjętych w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka);
- małżonek (wdowa, wdowiec);
- rodzice, w tym również ojczym i macocha oraz osoby przysposabiające.
Okresy na jakie przyznawana jest renta rodzinna KRUS są następujące:
- Dzieci własne, dzieci małżonka i dzieci przysposobione będą otrzymywać ją do ukończenia 16 roku życia, a w przypadku kontynuacji nauki maksymalnie do 25 roku życia;
- Bez względu na wiek renta rodzinna KRUS przysługują dzieciom zmarłego, całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym (niezdolność musi nastąpić do 16 roku życia lub do 25, jeśli kontynuowana jest nauka);
- Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie do osiągnięcia pełnoletności;
- Wdowa ma prawo do renty rodzinnej wówczas, gdy w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat bądź też była całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. Może ją też otrzymać, kiedy wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa, uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyło 16 lat (w przypadku kontynuacji nauki 18 lat), a także wtedy, kiedy sprawuje opiekę nad dzieckiem uznanym za całkowicie niezdolne do pracy, które jest uprawnione do renty rodzinnej KRUS;
- Rodzice, aby otrzymać rentę rodzinną po zmarłym dziecku ubezpieczonym uprawnionym (rencista, emeryt), jeżeli bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania, a także w sytuacji, gdy spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca.
Sanatorium KRUS
Osoby podlegające ubezpieczeniom KRUS mogą skorzystać z bezpłatnej rehabilitacji leczniczej. Niezbędne jest spełnienie wymagań, które warunkują rozpatrzenie wniosku o skierowanie na turnus rehabilitacyjny.
- Po pierwsze, osoby, które chcą skorzystać z sanatorium KRUS, muszą spełniać jeden z trzech warunków:
- podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie;
- podlegać ubezpieczeniu powypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu na wniosek w pełnym zakresie, a ponadto nieprzerwanie przez czas minimum 18 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku;
- posiadać ustalone prawo do okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, ale jednocześnie zachowywać możliwość samodzielnej egzystencji;
- prawo do skorzystania z sanatorium KRUS mają również osoby, które są zagrożone utratą całkowitej zdolności do pracy w gospodarstwie albo zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy okresowo i istnieje duża szansa, iż zrealizowana rehabilitacja mogłaby przyczynić się do odzyskania zdolności do pracy.
- Po drugie, niezbędne jest uzyskanie wniosku o skierowanie na rehabilitację leczniczą. Takowe wystawia lekarz prowadzący leczenie pacjenta, jeśli istnieją takie wskazania. Do wniosku załączone powinny zostać niezbędne badania zlecone pacjentowi.
- Prawidłowo wypełniony wniosek składa się we właściwym, ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego, oddziale regionalnym lub placówce terenowej KRUS.
Jeśli wszystkie formalności zostaną dopełnione, następuje weryfikacja pod względem merytorycznym i formalnym przez lekarza inspektora orzecznictwa lekarskiego KRUS. Gdy zostanie on rozpatrzony pozytywnie, przyszły kuracjusz otrzyma propozycję wyjazdu z podanym terminem oraz miejscem docelowym. Jeśli wyrazi zgodę, otrzyma skierowanie do sanatorium KRUS.
KRUS zasiłek pogrzebowy
Na mocy art. 35 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, zasiłek pogrzebowy KRUS przysługuje osobie, która poniosła koszty pogrzebu po śmierci:
- ubezpieczonego;
- uprawnionego do emerytury lub renty z ubezpieczenia;
- członka rodziny osoby ubezpieczonej lub uprawnionej do emerytury lub renty z KRUS. Dotyczy to następujących osób: małżonek, rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej, rodzeństwo, dziadkowie, wnuki, a także osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Zasiłek pogrzebowy KRUS otrzymuje członek rodziny, który poniósł koszty pogrzebu, ale mogą to być również osoby inne, niebędące spokrewnione ze zmarłym oraz instytucje, np. dom pomocy społecznej, gmina, powiat czy osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego.
Dodatek pielęgnacyjny KRUS
Na mocy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.), dodatek pielęgnacyjny KRUS przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, w sytuacji, gdy została ona uznana za całkowicie niezdolną do pracy, a ponadto niezdolną do samodzielnej egzystencji bądź też, gdy osoba ta ukończyła 75 rok życia.
Dodatek pielęgnacyjny KRUS nie jest przyznawany osobie uprawnionej do emerytury lub renty, która przebywa w ponadgminnym domu pomocy społecznej na podstawie skierowania wydanego przed dniem 1 stycznia 2004 r., w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy osoba ta przebywa poza placówką ponad 2 tygodnie w miesiącu. Przysługuje on natomiast osobom, które zostały skierowane do takiego ośrodka po 31 grudnia 2003 r.
Warto pamiętać, iż dodatek pielęgnacyjny KRUS z tytułu ukończenia 75 roku życia nie jest wypłacany emerytom i rencistom KRUS, którzy kontynuują prowadzenie działalności rolniczej w rozumieniu przepisów ustawy.
KRUS urodzenie dziecka
KRUS urodzenie dziecka to przede wszystkim kwestia zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje osobie uprawnionej od dnia porodu. Wynika to z art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, ubezpieczonemu przysługuje jednorazowy zasiłek macierzyński w wysokości 3,5- krotnej emerytury podstawowej, ustalonej na dany okres. W sytuacji, gdy ubezpieczeniu podlega oboje rodziców, zasiłek ten przysługuje im łącznie. Warto także wiedzieć, iż w przepisach dotyczących ubezpieczenia społecznego rolników nie zostały przewidziane żadne uprawnienia związane z urlopem czy też zwolnieniem od pracy z tytułu urodzenia dziecka. Co więcej, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Od 1 stycznia 2016 r. zasiłek macierzyński to 1.000 zł miesięcznie. Jeśli prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje za niepełny miesiąc, to wówczas kwota zasiłku ustalana jest poprzez podzielenie 1000 zł przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w danym miesiącu, a następnie mnoży się ją przez liczbę dni kalendarzowych, za które przysługuje zasiłek.
Zasiłek macierzyński KRUS
Zasiłek macierzyński przysługuje osobom ubezpieczonym w KRUS, które opłacają składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe z mocy ustawy bądź na wniosek. Nie otrzymają go natomiast osoby, które podlegają wyłącznie ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu.
Zasiłek macierzyński może otrzymywać również ojciec dziecka, jednak wyłącznie w sytuacji, gdy dojdzie do skrócenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego na wniosek matki dziecka. Ta może takowy złożyć po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres minimum 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka, a także w przypadku śmierci matki dziecka czy też porzucenia dziecka przez matkę.
W razie śmierci ubezpieczonej bądź porzucenia, zasiłek macierzyński KRUS może też zostać udzielony innej osobie, która zalicza się do członków najbliższej rodziny (małżonek, rodzice, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo), pod warunkiem, że to oni będą sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem.
Odszkodowanie z KRUS
Odszkodowanie z KRUS to jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy rolniczej, które przysługuje ubezpieczonemu (rolnikowi, domownikowi, pomocnikowi rolnika), który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku przy pracy rolniczej albo rolniczej choroby zawodowej. Mogą je także otrzymać członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy wykonywaniu pracy na roli lub rolniczej choroby zawodowej.
Istnieją jednak pewne wyłączenia. Odszkodowanie z KRUS nie należy się ubezpieczonemu, jeżeli spowodował wypadek umyślnie albo wydarzył się on na skutek rażącego niedbalstwa lub będąc w stanie nietrzeźwości ubezpieczonego (np. pod wpływem alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych czy też innych środków o podobnym działaniu).
Aby otrzymać odszkodowanie z KRUS, wypadek musiał mieć charakter wypadku przy pracy rolniczej. Jest to inaczej nagłe zdarzenie, spowodowane zewnętrznymi czynnikami, które wystąpiły podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.
- wydarzyć się na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje;
- mieć miejsce na terenie gospodarstwa domowego, związanego bezpośrednio z tym gospodarstwem rolnym;
- nastąpić w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego lub w drodze powrotnej;
- wystąpił podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego czynności mających ścisły związek z prowadzeniem działalności rolniczej.
Podsumowując, KRUS świadczenia to bardzo rozległa kwestia, która wymaga zagłębienia się w każde zagadnienie. Obejmują one m.in. zasiłek pogrzebowy KRUS, zasiłek macierzyński KRUS, a także odszkodowania z KRUS czy dodatek pielęgnacyjny i renty KRUS. Jeśli ubezpieczasz się w Kasie bądź rozważasz przejście z ZUS na KRUS – koniecznie poznaj wszelkie informacje na ten temat!
To może Cię również zainteresować
