Urlop ojcowski
Spis treści
Wielu świeżo upieczonych ojców zastanawia się, czy w związku z narodzinami potomstwa mogą oni liczyć na dodatkowe dni wolne, poza należnym urlopem wychowawczym. Prawodawca dał im taką możliwość. Urlop ojcowski, zgodnie z art. 1823 § 1 Kodeksu pracy przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu w oparciu o umowę o pracę, na zasadzie powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie mogą na niego liczyć natomiast panowie, którzy wykonują umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Sprawdź inne istotne informacje odnośnie urlopu ojcowskiego!
Urlop ojcowski ile dni
Warto zacząć od wskazania tego, kto może ubiegać się o urlop ojcowski. Otóż zgodnie z regulacjami prawnymi, taką możliwość ma zarówno ojciec biologiczny, jak i przysposabiający. W obu przypadkach niezbędne jest przedłożenie wniosku o urlop ojcowski. Prawa takiego nie mają natomiast ojcowie pozbawieni władzy rodzicielskiej, bez względu na okoliczności.
Jeśli już wiesz, czy należy Ci się ten specyficzny urlop, z pewnością zastanawiasz się, jaki będzie miał on wymiar. Otóż kwestia „urlop ojcowski ile dni”, została zawarta w zapisach kodeksu. Zgodnie z nim, panom przysługują maksymalnie dwa tygodnie. Wyznaczone zostały również ramy czasowe, w obrębie których przysługujące wolne należy wykorzystać.
To, ile dni urlopu ojcowskiego mężczyzna wykorzysta, zależy od jego wyłącznej decyzji. Maksymalnie wymiar ten wynosi 2 tygodnie, jednak nie ma obowiązku wykorzystania go w pełni. Warto jednak pamiętać, że niewykorzystany w ustawowym terminie urlop ojcowski nie przechodzi na kolejne miesiące ani nie należy się za niego żaden ekwiwalent pieniężny. Pamiętaj też, że wymiar ten wynosi 14 dni kalendarzowych, a zatem w ich skład wchodzą także dni wolne, soboty, niedziele i święta.
Kiedy pracodawca może odmówić?
Choć pracodawca jest związany wnioskiem pracownika, to należy pamiętać, że podmiot zatrudniający może ? w uzasadnionych przypadkach ? odmówić udzielenia podwładnemu takich dni wolnych.
- złożenie wniosku z uchybieniem terminu ? w takiej sytuacji pracodawca może jednak uwzględnić wniosek swojego podwładnego, choć nie jest do tego zobowiązany,
- dziecko pracownika, który wnioskuje o urlop ojcowski przekroczyło lub przekroczy przed dniem zakończenia urlopu wskazany powyżej wiek,
- pracownik, choć jest ojcem, to faktycznie nie wychowuje swojego potomka.
Ostatnia z wymienionych przesłanek budzi pewne kontrowersje. Po pierwsze rodzi się tu problem gromadzenia informacji o życiu prywatnym pracownika, po drugie zaś pracodawca nie jest upoważniony do tego, aby kwestionować pełnienie funkcji ojca przez pracownika. Oznacza to, że w praktyce podmiot zatrudniający nie ma możliwości powołania się na ostatni punkt. W literaturze, która omawia powyższe zagadnienie podnosi się jeszcze kwestię ewentualnych alimentów i ich egzekwowania z wynagrodzenia pracownika. Zdania jednak na temat tego, czy może być to czynnik pozwalający na oddalenie wniosku pracownika są podzielone.
Pracownik - ojciec pod ochroną
Warto wiedzieć, że aktualnie obowiązujące przepisy nie uzależniają prawa do urlopu ojcowskiego od uprzedniego korzystania przez matkę z urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego. Ponadto pracownik, który zdecydował się na skorzystanie z takiego urlopu korzysta z ochrony, jaka wynika z art. 177 § 1 Kodeksu pracy: ?Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy?.
Urlop ojcowski kto płaci
Pracownik, który decyduje się skorzystać z urlopu ojcowskiego, ma prawo do wynagrodzenia. Jest to zasiłek macierzyński w wysokości 100% wymiaru podstawy, który jest zupełnie niezależny od tego, który przysługuje matce dziecka. Ojciec może zatem otrzymać zasiłek nawet wówczas, gdy matka dziecka też go pobiera przebywając na urlopie macierzyńskim.
W takim razie, co z kwestią „urlop ojcowski kto płaci?”. Otóż zasiłek dla taty dziecka przebywającego na urlopie ojcowskim jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub przez pracodawcę. Uzależnione jest to od liczby osób, jaką ten zatrudnia. W firmach liczących maksymalnie 20 osób, obowiązek wypłacania zasiłku macierzyńskiego leży po stronie ZUS, a kolei w większych, świadczenie wypłaca pracodawca. Czy to oznacza, że ponosi on koszt? Nie. W takiej sytuacji fizycznie wypłata na konto pracownika pochodzi od pracodawcy, jednak faktycznie środki wciąż pochodzą z funduszu NFZ, który rozlicza się z pracodawcą.
Urlop ojcowski dokumenty
Chcąc skorzystać z urlopu ojcowskiego, należy złożyć odpowiednie dokumenty, a także dopełnić kilku formalności. Na początku niezbędne jest przedłożenie pracodawcy odpowiedniego wniosku o udzielenie takiego urlopu. Pracodawca powinien takiego urlopu udzielić we wskazanym przez pracownika terminie. Wyjątek stanowi poważne naruszenie interesu firmy – np. problemy organizacyjne. W takiej sytuacji możliwe jest nawet odwołanie pracownika z urlopu – te dni będzie mógł wykorzystać wówczas w innym terminie.
W związku z urlopem ojcowskim dokumenty powinny także być dostarczone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. To umożliwi otrzymanie zasiłku macierzyńskiego.
- Po pierwsze – skrócony odpis aktu urodzenia dziecka bądź w przypadku rodzica adopcyjnego, postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka.
- Po drugie – zaświadczenie od pracodawcy, stanowiące o udzieleniu pracownikowi urlopu ojcowskiego. Powinno ono zawierać także termin urlopu.
- Po trzecie – oświadczenie, iż zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został dotychczas pobrany.
- Po czwarte – zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3.
Wniosek o urlop ojcowski
Udzielenie urlopu ojcowskiego odbywa się na podstawie przedłożenia odpowiedniego wniosku. W związku z tym, że jest to dokument formalny składany w ręce pracodawcy, powinien on zawierać niezbędne elementy:
- Data i miejscowość sporządzenia wniosku;
- Dane pracownika;
- Dane pracodawcy;
- Nagłówek: wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego;
- Wymiar w jakim urlop ma zostać udzielony;
- Data, kiedy chce się skorzystać z urlopu;
- Dane dziecka i jego data urodzenia;
- Odręczny podpis.
Wniosek o urlop ojcowski – wzór
……………………………………..
(miejscowość, data)
……………………………………..
(dane pracownika)
……………………………………..
(dane pracodawcy)
WNIOSEK O UDZIELENIE URLOPU OJCOWSKIEGO
Na podstawie art. 1823 § 3 Kodeksu pracy, zwracam się z prośbą o udzielenie mi urlopu ojcowskiego w wymiarze ……………………….…… tygodni, od ……………………….…… do dnia ……………………….…… r. z powodu narodzin mojego dziecka ……………………….……, urodzonego dnia ……………………….……. r.. Dotychczas nie korzystałem / korzystałem z urlopu ojcowskiego na to dziecko (jeśli korzystałem, należy dodać: w wymiarze ……………………….…… tygodni.).
Do wniosku załączam stosowne dokumenty.
……………………………………..
(podpis pracownika)
