Spis treści
W ustroju socjalistycznym wyraźnie rozróżniano dwa pojęcia staż pracy i wysługa lat. O ile pierwsze pojęcie było traktowane jako neutralne (oznaczało po prostu czas, przez który pracownik świadczył pracę), o tyle wysługa lat była definiowana jako wypełnianie obowiązków zawodowych, od którego zależało powstanie określonych uprawnień pracowniczych. Podział ten stał się mało precyzyjny i przede wszystkim nieadekwatny wówczas, gdy dokonane zostały zmiany w Kodeksie pracy polegające m.in. na wprowadzeniu przepisów o niedyskryminacji. Dodatkowo, uwagę warto zwrócić na art. 78 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym wynagrodzenie za pracę powinno być ustalone w taki sposób, aby odpowiadało nie tylko rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom niezbędnym do jej wykonywania, ale także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Problem komplikuje się tym bardziej, że współcześnie wielu pracodawców poza dodatkami pieniężnymi (np. premie) przyznaje swoim podwładnym również pozafinansowe elementy motywacyjne.
Rodzaje staży
Problem uzależniania wysokości wynagrodzenia od długości stażu pracy dotyczy również tego, że w prawie istnieje wiele definicji tego pojęcia. W literaturze spotkać można się z następującym podziałem staży:
- Ogólny - uwzględnia nie tylko okresy zatrudnienia pracownika w poszczególnych zakładach pracy, ale również inne okresy, które są do niego zaliczane na podstawie odrębnych przepisów.
- Branżowy - niegdyś odgrywał istotne znaczenie. Jego długość wpływała na uprawnienia, jakie były przyznawane poszczególnym pracownikom i to na podstawie ponadzakładowych układów zbiorowych (na ich podstawie zatrudnieni mogli liczyć np. na dodatkowe wynagrodzenie, którego wysokość była uzależniona od długości zatrudnienia).
- Staż zakładowy - ten rodzaj stażu ma olbrzymie znaczenie współcześnie i ma również odzwierciedlenie w przepisach. Od długości stażu zakładowego (czyli tego, ile czasu pracownik świadczy pracę w danej firmie) zależy np. wysokość odprawy pośmiertnej (art. 93 Kodeksu pracy).
Z punktu widzenia zarówno pracodawców, jak i pracowników, ostatni wymieniony rodzaj stażu pozwala na różnicowanie wynagrodzenia, choć nie zasadniczego. Nagroda jubileuszowa czy dodatek stażowy (wprowadzony w połowie lat 70. ubiegłego wieku) obowiązuje jednak w nielicznych zakładach, najczęściej na podstawie zwyczaju, a coraz częściej dochodzi do sytuacji, w której te elementy są zastępowane innymi.
(PS) Młodszy Drukarz
SGP GROUP
- 5 000-6 000 zł brutto / mc
- Suchy Las
Programista - operator tokarki CNC (Fanuc) - Szwecja
Baltix.se sp. z o.o.
- Szwecja
Technik budowy sieci światłowodowej
Fiberlink
- Kraków
Spawacz 136, 111 - Szwecja
Baltix.se sp. z o.o.
- Szwecja
Magazynier > Praca od zaraz > bez nocek
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bieruń
Na tle zakazu dyskryminacji
W obowiązujących w Polsce przepisach prawa pracy brak jest podstaw do różnicowania wynagrodzenia zasadniczego z uwagi na staż pracy poszczególnych pracowników. Jednocześnie warto wskazać na art. 183b § 2 pkt 4 Kodeksu pracy zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie naruszają działania, proporcjonalne do osiągnięcia zgodne z prawem celu różnicowania sytuacji pracownika, polegające na stosowaniu kryterium stażu pracy przy ustalaniu warunków zatrudnienia i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, co uzasadnia odmienne traktowanie pracowników ze względu na wiek.
W przypadku ustalania wynagrodzenia zasadniczego osoby zatrudnionej wydaje się konieczne i uzasadnione odwoływanie do jej stażu zawodowego. Ten świadczy nie tylko o doświadczeniu, ale również wiedzy. Z drugiej strony, wcale nie musi tak być nie zawsze długość okresu zatrudnienia zwiększa doświadczenie. Z tego też względu przyjmuje się, że pracodawca, który różnicuje wynagrodzenie zasadnicze swoich podwładnych z uwagi na doświadczenie, powinien szczegółowo uzasadnić swoje stanowisko, aby nie było niedomówień, zaś on sam nie naraził się na zarzut dyskryminacji.
Dodatek stażowy
Dodatek stażowy to istotny element systemu wynagrodzeń, który wielu pracodawców stosuje, aby motywować pracowników do długotrwałego zatrudnienia. Jest to forma rekompensaty za lojalność i doświadczenie, które pracownik nabywa wraz z dłuższym stażem pracy. Wartość dodatku stażowego jest często zależna od lat przepracowanych w danym miejscu pracy, co sprawia, że dłuższy staż pracy oznacza wyższy dodatek stażowy. Zrozumienie tego mechanizmu jest istotne dla pracodawcy, który chce stosować takie rozwiązanie.
Zasady przyznawania dodatku stażowego
Przyznanie dodatku stażowego jest zwykle związane z określonymi kryteriami. Kluczowe jest kryterium stażu pracy, które jest głównym czynnikiem wpływającym na decyzję o przyznaniu dodatku. Często zasady przyznawania dodatku są zapisane w regulaminie pracy, a ich przestrzeganie ma kluczowe znaczenie dla utrzymania dobrych relacji z pracownikami. Dodatkowo, pracodawcy powinni pamiętać, że w przypadku niektórych kategorii pracowników, np. z umową o pracę, dodatek stażowy przysługuje im z mocy prawa i nie można go im odmówić.
Okresy uprawniające do dodatku stażowego
Przy obliczaniu stażu pracy, który uprawnia do otrzymania dodatku stażowego, pracodawca powinien uwzględnić nie tylko czas pracy w danym zakładzie, ale także inne okresy, które są zaliczane do stażu. Mogą to być na przykład okresy szkolenia, urlopów, a nawet niektóre okresy bezrobocia. Wszystko to jest istotne, gdyż pracownik otrzymujący wyższy dodatek stażowy zwykle odczuwa większe zadowolenie z pracy i jest bardziej zmotywowany do dalszego rozwoju.
Opodatkowanie dodatku za staż pracy
Dodatek stażowy, podobnie jak inne elementy wynagrodzenia, jest podległy opodatkowaniu. Zgodnie z prawem podatkowym, dodatek stażowy wlicza się do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Pracodawcy powinni zatem pamiętać o prawidłowym wyliczaniu i odliczaniu podatków od dodatków stażowych.
Wyliczanie dodatku za staż pracy
Wysokość dodatku stażowego wynosi zazwyczaj określony procent od podstawowego wynagrodzenia pracownika. W praktyce często przyjmuje się, że dodatek ten wzrasta wraz z każdym rokiem pracy. Pracodawcy, którzy chcą obliczyć wysokość tego dodatku, powinni wziąć pod uwagę nie tylko staż pracy pracownika, ale także inne czynniki, takie jak na przykład jego umiejętności czy efektywność. Przy obliczaniu dodatku stażowego, warto jest zwrócić uwagę na to, jakie korzyści przynosi pracownik firmie, co pozwoli na sprawiedliwe wyliczanie dodatku.
To może Cię również zainteresować
