Zakaz podejmowania działalności konkurencyjnej został uregulowany w wielu przepisach, w tym między innymi w Prawie spółdzielczym, Kodeksie spółek handlowych czy Prawie bankowym. Z punktu widzenia pracodawcy podpisanie takiej umowy z osobą zatrudnioną może być świetnym sposobem na ochronę swoich interesów. Podpisanie umowy następuje przy tym zawsze po uzgodnieniu tej kwestii z pracownikiem, zaś sam zakaz podejmowania działalności konkurencyjnej może obowiązywać:
- wyłącznie w trakcie trwania stosunku pracy,
- po rozwiązaniu stosunku pracy.
Z punktu widzenia pracodawcy ewentualne zastosowanie zakazu konkurencji już po ustaniu stosunku pracy jest kluczowe. Dzieje się tak dlatego, że jest on zobowiązany wypłacać pracownikowi odszkodowanie. Inaczej mówiąc, w tej sytuacji pracodawca powinien ocenić, czy jego podwładny ma dostęp do szczególnie istotnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić firmę na szkodę.
Umowa jest niezbędna
Zainteresowane strony ? aby wprowadzić zakaz konkurencji ? są zobowiązane podpisać umowę. Kodeks pracy wymaga ustanowienia odrębnej umowy, choć nie oznacza to, że stosowne zapisy nie mogą znaleźć się w jednym dokumencie z umową o pracę. Z drugiej strony, niezbędne jest, aby pamiętać, żeby umowa o zakazie konkurencji miała swój odrębny byt prawny. Inaczej mówiąc, nie może być ona zawarta w sposób dorozumiany ? zgodnie z art. 1013 Kodeksu pracy umowa taka wymaga ? pod rygorem nieważności ? formy pisemnej.
Odszkodowanie dla byłego pracownika
Istotną kwestią jest również odszkodowanie, jakie przysługuje byłemu pracownikowi z tytułu powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej. Wypłata środków może obywać się przy tym zarówno w formie świadczenia jednorazowego, jak i w ratach wypłacanych co miesiąc. To drugie rozwiązanie w praktyce stosowane jest najczęściej. Dzieje się tak z kilku powodów, ale przede wszystkim dlatego, że taki sposób wypłaty odszkodowania jest znacznie bardziej dyscyplinujący dla byłego pracownika i ? w razie złamania zakazu ? umożliwia podmiotowi zatrudniającemu wstrzymanie płatności rat.
Z punktu widzenia pracodawcy, który zdecydował się na podpisanie umowy o zakazie konkurencji istotne jest, że często uzyskanie przez niego informacji o tym, czym zajmuje się były już pracownik jest utrudnione. Z tego też względu specjaliści podkreślają, że kwestią istotną jest umieszczenie w umowie klauzuli, która zobowiązywać będzie byłego podwładnego do składania stosowanych oświadczeń na piśmie o miejscu swojego zatrudnienia i to zawsze przez datą płatności kolejnej raty odszkodowania. W ten sposób pracodawcy najłatwiej jest się zabezpieczyć.
Wysokość odszkodowania
Przy omawianiu zagadnienia wysokości odszkodowania, jakie przysługuje pracownikowi za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej trzeba wskazać na dwie sytuacje. W praktyce rzadko zdarza się, żeby pracodawca wypłacał podwładnemu świadczenie w trakcie trwania stosunku pracy. Najczęściej taka sytuacja ma miejsce wyłącznie wtedy, gdy zatrudniony jest już byłym pracownikiem.
Zgodnie z art. 1012 § 3 Kodeksu pracy odszkodowanie należne podwładnemu, z którym pracodawcę nie łączy już stosunek pracy, nie może być niższe ?niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji?.
Na jaki okres?
Zakaz konkurencji nie trwa wiecznie. Jeżeli umowa została podpisana w trakcie stosunku pracy, to dotyczy ona wyłącznie tego okresu. Inaczej jest w odniesieniu do zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Wówczas mowa tu o umowie terminowej, co oznacza, że nie może być ona zawarta na czas nieokreślony. Pracodawca jest zobowiązany do tego, aby zdecydować, na jak długi okres zasadne jest podpisanie umowy z pracownikiem. Jeżeli nie dopełni swojego obowiązku w tym zakresie, zaś w umowie nie znajdzie się konkretna data, to jest ona nieważna. Trzeba przy tym pamiętać, że przepisy w tym zakresie nie określają ani minimalnego, ani maksymalnego okresu, na jaki może zostać zawarta umowa. Oznacza to, że wypracowanie porozumienia w tej kwestii należy wyłącznie do zainteresowanych stron.
To może Cię również zainteresować