Spis treści
Zobacz też: Co można odliczyć od podatku w firmie? 10 pomysłów na koszty firmowe
Kiedy firma musi być podatnikiem VAT?
Definicja pojęcia płatnika oraz podatnika VAT znajduje się w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Płatnikiem VAT jest każda osoba fizyczna, osoba prawna bądź jednostka organizacyjna pozbawiona osobowości prawnej, która musi obliczać oraz pobierać zaliczki na podatek, a później wpłacać je do urzędu skarbowego.
Z kolei art. 7 tego aktu prawnego mówi, że podatnikiem VAT jest osoba fizyczna, osoba prawna bądź jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej, która ma obowiązek podatkowy.
Kiedy firma musi być podatnikiem VAT? Obowiązek zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT już na starcie dotyczy firm sprzedających określone towary czy świadczących wybrane usługi, np.:
- sprzedają towary wskazane w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (na przykład metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie)
- sprzedają towary opodatkowane podatkiem akcyzowym (nie dotyczy energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych innych niż nowe),
- sprzedaż komputerów, części samochodowych i motocyklowych,
- oferują usługi prawnicze,
- oferują usługi doradcze (za wyjątkiem doradztwa rolniczego),
- oferują usługi jubilerskie,
- oferują usługi w zakresie ściągania długów.
Obowiązek bycia podatnikiem VAT dotyczy także firm, które nie posiadają siedziby na terytorium Rzeczpospolitej polskiej. Szczegółowe informacje na temat tego, jakiego rodzaju sprzedaż kwalifikuje przedsiębiorcę do obowiązku rejestracji jako podatnik VAT są wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku VAT.
Obowiązek rejestracji jako podatnik VAT powstaje także, gdy roczne przychody firmy (wartość sprzedaży bez odjęcia kosztów) będą wyższe niż 200 000 złotych. W przypadku, gdy firma rozpoczyna działalność w trakcie roku kalendarzowego, kwotę oblicza się w sposób proporcjonalny do pozostałej części roku.
Kiedy można, ale nie trzeba rejestrować się jako podatnik VAT?
Brak obowiązku rejestracji jako podatnik VAT dotyczy:
- przedsiębiorców rozpoczynających działalność, którzy wiedzą, że nie przekroczą progu 200 000 zł,
- przedsiębiorców, którzy w poprzednim roku wykazali przychody z tytułu sprzedaży nie przekraczające limitu 200 000 zł,
- przedsiębiorców wykonujących wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo z VAT (są wymienione w art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT).
Czy warto być płatnikiem podatku VAT - kiedy się to opłaca?
W jakich sytuacjach bycie płatnikiem podatku VAT jest dobrym rozwiązaniem - nawet jeżeli prawo nie nakłada na nas takiego obowiązku? Przede wszystkim wtedy, gdy klientami naszej firmy są przedsiębiorcy będący płatnikami VAT. Dzięki temu będą mogli zmniejszyć płacony przez siebie VAT o kwotę podatku na fakturze wystawionej przez naszą firmę.
Płatnikiem podatku VAT warto być także wtedy, gdy zakładamy, że nasza firma osiągnie w najbliższych latach rynkowy sukces, a co za tym idzie - jej przychody będą znacznie wyższe niż wspomniane wcześniej 200 000 złotych. Dzięki takiej decyzji będziemy mieli możliwość odliczenia z VAT-u kosztów, które ponieśliśmy na początku istnienia firmy. W przeciwnym razie, wszystkie koszty będziemy ponosić w kwocie brutto. Przypomnijmy: najwyższa stawka podatku VAT wynosi aż 23%, dlatego taka oszczędność - zwłaszcza przy wielotysięcznych transakcjach może być dla firmy sporym zastrzykiem gotówki.
Należy jednak pamiętać że przedsiębiorcy będący płatnikami VAT mają obowiązek wypełniania wielu formalności, takich jak jednolity plik kontrolny.
Jak zarejestrować się w urzędzie jako płatnik VAT?
Aby zarejestrować się jako płatnik VAT, należy złożyć wypełniony wniosek na formularzu VAT-R. Zgodnie z art. 96 ustawy o VAT, zgłoszenie może zostać przesłane:
- "przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
- przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
- przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
- przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności".
Na formularzu mamy do wyboru jeden z dwóch wariantów:
- rejestracja jako podatnik czynny,
- rejestracja jako podatnik zwolniony - taki, który może, ale nie musi składać formularza VAT-R.
Zgłoszenie VAT-R można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym, wysłać drogą korespondencyjną bądź elektronicznie za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl.
Ile kosztuje rejestracja jako podatnik VAT? Co do zasady jest ona bezpłatna, jednak jeżeli przedsiębiorca zaznaczy w zgłoszeniu, że chce uzyskać potwierdzenie rejestracji, będzie musiał zapłacić opłatę skarbową w wysokości 170 zł.
Lista obszarów działalności, które są objęte podatkiem VAT
Pełna lista obszarów działalności, które są obowiązkowo objęte podatkiem VAT, znajduje się w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku VAT. Czytamy tam, że obowiązek rejestracji jako podatnicy VAT dotyczy przedsiębiorców:
"1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT, tj. wyrobów (złomu) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej,
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. e), zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b),
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej w Polsce".