Spis treści
Przeczytaj też: Działalność gospodarcza – wybierz odpowiednią formę prawną
Czym jest odpowiedzialność solidarna?
Odpowiedzialność solidarna oznacza ustawowe pociągnięcie do odpowiedzialności osób, które uczestniczą w realizacji części lub całości umowy. W umowach zawieranych między osobami lub podmiotami występują strona dłużnika (dłużników) oraz wierzyciela (wierzycieli). Zgodnie z zapisami art. 366 oraz 367 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może żądać spłaty należności w części lub całości:
- od wszystkich dłużników łącznie,
- od kilku z nich,
- od każdego dłużnika z osobna.
W myśl przepisów wszyscy dłużnicy solidarnie odpowiadają za istniejące zobowiązania, aż do całkowitego zaspokojenia wierzyciela. Zgodnie z zasadą solidarności dłużników, spełnienie świadczenia przez któregokolwiek z nich zwalnia pozostałych ze spłaty długu. W takim przypadku wierzyciel nie ma już prawa żądać od pozostałych dłużników uregulowania należności.
Czym jest odpowiedzialność subsydiarna?
Odpowiedzialność subsydiarna określa zasady dochodzenia wierzytelności z majątku wspólnika w sytuacji, w której egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna. Zasada odpowiedzialności subsydiarnej dotyczy wszystkich zobowiązań spółki – zarówno cywilnoprawnych, wynikających przykładowo z zawartych umów, jak i publicznoprawnych, obejmujących składki ZUS.
Z odpowiedzialnością subsydiarną mamy do czynienia przede wszystkim w spółkach osobowych, gdzie wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki. Nieco inaczej wygląda to w przypadku spółek kapitałowych. Przykładem może być odpowiedzialność w spółce z o.o. – choć ustawodawca przewidział w tym zakresie pewne wyjątki, co do zasady cechuje ją brak zasady subsydiarności odpowiedzialności wspólników za zobowiązania. Ograniczona odpowiedzialność może występować także w spółkach z o.o. spółkach komandytowych, w których komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – przy takiej konstrukcji potencjalni wierzyciele nie mają praw do prywatnego majątku jej właścicieli.
Co oznacza odpowiedzialność solidarna, a co subsydiarna wspólnika w spółce?
Zapisy regulujące funkcjonowanie odpowiedzialności solidarnej znajdują się w Kodeksie cywilnym, a ponadto w Ordynacji podatkowej oraz ustawie o VAT.
- za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie,
- osoby, które wyrządziły szkodę czynem niedozwolonym, ponoszą za to odpowiedzialność solidarną,
- osoby, które dały lub przyjęły zlecenie wspólnie, odpowiadają solidarnie względem drugiej strony,
- inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy za wykonane przez niego roboty budowlane,
- przedstawiciel podatkowy ponosi odpowiedzialność solidarną z podatnikiem za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu i na rzecz tego podatnika.
Natomiast odpowiedzialność subsydiarna w spółce oznacza możliwość dochodzenia wierzytelności za zobowiązania względem podmiotów trzecich z majątku wspólnika spółki osobowej, jednak tylko w sytuacji, w której zaspokojenie świadczeń będzie niemożliwe z majątku samej spółki. Wierzyciel spółki musi więc najpierw skierować egzekucję do majątku spółki, a gdy ta okaże się bezskuteczna, może dochodzić spłaty długu od wybranego wspólnika, kilku z nich albo wszystkich. W ostatnim z wymienionych przykładów zachodzi zatem odpowiedzialność solidarna, która jest regulowana przepisami kodeksu spółek handlowych.
Odpowiedzialność solidarna i subsydiarna – kiedy zachodzi?
W przepisach przewidziano szereg sytuacji, w których zachodzi odpowiedzialność solidarna.
- przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie z podatnikiem za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu i na rzecz tego podatnika,
- pełnomocnik, który złożył zgłoszenie rejestracyjne podatnika, odpowiada solidarnie wraz z nim do kwoty 500 000 zł za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych (w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego),
- podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wrażliwych, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika (pod określonymi warunkami).
Z kolei odpowiedzialność subsydiarna zachodzi, gdy egzekucja należności z majątku spółki okazuje się bezskuteczna. Jeśli wierzyciel będzie dochodził spłaty długu z majątku spółki, ale nie pozwoli on na zaspokojenie zgłaszanych świadczeń, wówczas może skierować egzekucję do majątku wspólników – jednego, kilku lub wszystkich.
Odpowiedzialność solidarna oznacza, że dłużnicy solidarnie odpowiadają za długi i zobowiązania, aż do całkowitego zaspokojenia świadczenia wierzyciela. O odpowiedzialności subsydiarnej natomiast mówimy w przypadkach, w których egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna – wówczas wierzyciel może dochodzić spłaty zaległych należności z majątku wspólnika lub wspólników.
#BBD0E0 »