Zgodnie z art. 23711 § 1 Kodeksu pracy: ?Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej ?służbą bhp?, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy?. Oznacza to, że w każdym przypadku podmiot zatrudniający powyżej 100 pracowników jest zobowiązany do utworzenia takiej służby w zakładzie pracy. Jednocześnie, o czym należy pamiętać, nie ma znacznia fakt, czy pracodawca utworzył filie, zaś w samej siedzibie pracuje mniejsza liczba osób. Jeżeli poszczególne oddziały przedsiębiorstwa nie posiadają statusu odrębności, to zawsze konieczne jest zsumowanie wszystkich zatrudnionych pracowników.
Specjaliści spoza zakładu
Przy omawianiu konieczności powołania służby bhp w zakładzie pracy należy wskazać na art. 23711 § 2 Kodeksu pracy. Otóż, zgodnie z jego brzmieniem pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy. Muszą oni jednak spełniać wymagania kwalifikacyjne i ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników służby bhp. Część pracodawców odnosi ten artykuł do całego § 1 omawianej normy i wówczas twierdzi, że istnieje możliwość zatrudnienia wyłącznie specjalistów spoza zakładu pracy. Z takim poglądem nie zgadzają się osoby zajmujące się tematyką prawa pracy, które jednoznacznie wskazują, że art. 23711 § 1 Kodeksu pracy obliguje do utworzenia służby bhp każdego pracodawcę, który zatrudnia powyżej 100 pracowników.
Stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy
Rozbieżności na temat tego, czy podmiot zatrudniający ponad 100 osób może korzystać z usług specjalisty spoza zakładu pracy, czy też jest zobowiązany do utworzenia służby bhp, mogą być linią obrony pracodawcy, który zdecydował się na drugie rozwiązanie. Trzeba przy tym wskazać na stanowisko Komisji Prawnej Głównego Inspektora Pracy z dnia 21 maja 2009 roku. Zgodnie z zaprezentowanym poglądem, pracodawca zatrudniający ponad 100 osób ma obowiązek zatrudnić pracownika, który posiada niezbędne kwalifikacje i to w oparciu o umowę o pracę. Z drugiej strony, rozbieżności w orzecznictwie pozwalają pracodawcy na bronienie swojego stanowiska, że korzysta on z usług firmy zewnętrznej, gdyż nie ma możliwości zatrudnienia pracownika służby bhp lub nie istnieje możliwość przesunięcia kompetentnego pracownika do niej.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
Pogląd, że pracodawca ? nawet, gdy zatrudnia powyżej 100 pracowników ? może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom, którzy nie są pracownikami zakładu pracy przedstawił choćby Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 października 2011 roku. Stwierdził on, że podmiot zatrudniający może uwolnić się od obowiązku tworzenia służby bhp, ale wypełnić musi określone przesłanki. Przede wszystkim mowa tu o konieczności wykazania, że dokonał on takiego wyboru, gdyż nie miał możliwości zatrudnienia kompetentnego pracownika. Ważny jest przy tym fakt, że pracodawca podjął próbę zatrudnienia takiego, ale z przyczyn niezależnych od niego, nie udało się wśród kandydatów wyłonić osoby, która posiadałaby odpowiednie kwalifikacje.
Pracodawca jest specjalistą
Warto też zauważyć, że zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, w niektórych przypadkach to sam pracodawca może wykonywać zadania służby bhp. Aby było to możliwe, konieczne jest spełnienie kilku przesłanek. Pierwszą kwestią jest to, aby podmiot zatrudniający posiadał ukończone szkolenie, które będzie go upoważniać do wykonywania takiej służby. Ponadto, w zakładzie pracy musi pracować do 10 lub 20 pracowników. W drugim wypadku zakład pracy ? zgodnie z art. 23711 § 2 pkt. 2 Kodeksu pracy ? ?jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych?.
To może Cię również zainteresować