Spis treści
Każda osoba zatrudniona na umowę o pracę ma możliwość złożenia wypowiedzenia rozwiązującego umowę ze skutkiem natychmiastowym. Ustawodawca wskazuje przy tym na dwie sytuacje:
- Pierwsza z nich ma miejsce wówczas, gdy zostaje wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim na stanowisko, które będzie odpowiednie z uwagi na jego stan zdrowia, jak i kwalifikacje zawodowe.
- Drugą możliwość stosuje się wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Wówczas też pracownikowi przysługuje odszkodowanie, ale musi on udowodnić, że takie naruszenie obowiązków rzeczywiście miało miejsce.
Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę
Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę to prawo każdego pracownika. Jest to ostateczne rozwiązanie, gdy zatrudniony czuje, że jego podstawowe prawa zostały naruszone przez pracodawcę. Należy jednak podkreślić, że decyzja o natychmiastowym rozwiązaniu umowy o pracę powinna być dobrze przemyślana. Pracownik musi bowiem udowodnić, że jego decyzja była podyktowana ciężkim naruszeniem obowiązków. Bez takiego dowodu, pracodawca może kwestionować podstawy rozwiązania umowy i uniknąć wypłaty odszkodowania.
W jaki sposób złożyć wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym?
Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Ważne, aby zatrudniony wskazał przyczynę, która uzasadnia jego decyzję. Zgodnie z art. 52 § 2 Kodeksu pracy, rozwiązanie takie nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od dowiedzenia się o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Niezależnie od tego, czy wskazane przez pracownika przyczyny rzeczywiście wystąpiły, rozwiązanie umowy będzie skuteczne. Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższym w wyroku z dnia 4 marca 1999 roku (sygn. akt I PKN 614/98). Inaczej mówiąc, nawet jeżeli zatrudniony nie miał racji i pracodawca nie naruszył swoich podstawowych obowiązków, to rozwiązanie umowy i tak jest skuteczne, zaś stosunek wiążący go z pracodawcą ulega zakończeniu.
Co w przypadku, w którym pracodawca nie zgadza się z pracownikiem?
Dla skuteczności rozwiązania umowy bez wypowiedzenia nie jest istotne to, czy pracodawca zgadza się ze stanowiskiem przestawionym przez pracownika. Nie może on stwierdzić, że nie uznaje podstawy rozwiązania umowy. W każdym przypadku rozwiązanie umowy nastąpi z takim dniem, w którym z oświadczeniem pracownika mógł zapoznać się pracodawca.
To w jaki sposób umowa została rozwiązana, powinno zostać odnotowane w świadectwie pracy odchodzącego pracownika. Inaczej mówiąc, jeśli zatrudniający nie zgadza się ze swoim podwładnym w kwestii przyczyny rozwiązania zawartej umowy, nie ma to wpływu na jej rozwiązanie. W przypadku ewentualnego procesu o odszkodowanie pracodawca może dowodzić, że były już pracownik nie miał racji.
Odszkodowanie przysługuje, ale nie w każdym przypadku
O ile rozwiązanie umowy o pracę jest w opisywanym przypadku bezsporne, o tyle pracownik musi pamiętać, że samo odszkodowanie nie ma charakteru absolutnego.
Zgodnie z art. 55 § 1 Kodeksu pracy zatrudnionemu przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni, ale tylko wówczas, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Ważne jest zatem obiektywne stwierdzenie zaniedbania, nie zaś subiektywne odczucia samego zatrudnionego, które zostały przez niego wypunktowane w uzasadnieniu rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Takie jest też stanowisko Sądu Najwyższego w wyroku, który przywołany został powyżej.
Pracodawca może nie zgodzić się z pracownikiem – co wtedy?
Podczas procesu były pracodawca może bronić się i dowodzić, że nie naruszył swoich podstawowych obowiązków w sposób ciężki. Zgodnie z art. 61 Kodeksu pracy, w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie.
Przedstawienie dowodów i zeznań świadków zapewnia, że wyrok uwzględnia wszystkie aspekty i jest obiektywną oceną.
Podsumowanie
Decyzja o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia jest poważnym krokiem, który pracownik powinien podjąć tylko po dogłębnym zastanowieniu i konsultacji z prawnikiem lub doradcą związkowym. Jeśli jednak pracownik jest przekonany, że jego prawa zostały poważnie naruszone, takie działanie jest nie tylko uprawnione, ale może być również konieczne dla ochrony jego praw.
Odszkodowanie jest prawem pracowników w sytuacji, gdy pracodawca nie przestrzega swoich podstawowych obowiązków. Ale zawsze zaleca się skonsultowanie takiej decyzji z prawnikiem lub doradcą zawodowym, aby zapewnić sobie najlepszą możliwą ochronę.
To może Cię również zainteresować