Pracodawca - prawa i obowiązki

Rozumienie kary porządkowej w kodeksie pracy

20 lipca 2023

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 15 głosów

15 głosów

3 komentarze
Rozumienie kary porządkowej w kodeksie pracy
Artykuł omawia kary porządkowe w polskim prawie pracy, ich rodzaje, zasady nałożenia i możliwość odwołania się. Poznaj swoje pracownicze prawa!

Zdarzają się sytuacje, w których pracodawca decyduje się na zastosowanie elementu dyscyplinującego, którym jest kara porządkowa. Jak może wyglądać? W jakich sytuacjach może to zrobić? Odpowiadamy.

Art. 108 § 1 i 2 Kodeksu pracy:

§ 1. Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:

  1. karę upomnienia,
  2. karę nagany.

§ 2. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy  bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy - pracodawca może również stosować karę pieniężną.

Kiedy pracodawca może zastosować karę porządkową?

Pracodawca, aby nałożyć karę porządkową na swojego podwładnego, musi mieć ku temu podstawę. Zgodnie z art. 108 § 1 Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzenia przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować kary niefinansowe, czyli:

  • upomnienie,
  • naganę

Dodatkowo pracodawca może też w określonych przypadkach zastosować karę pieniężną. Niezależnie od rodzaju kary, zatrudniony ma możliwość odwołania się.

Kary inne niż w kodeksie pracy – czy są dopuszczalne?

W przypadku niesubordynacji pracownika pracodawca jest uprawniony do nałożenia kary porządkowej. Ta może być nałożona wyłącznie w trybie przewidzianym przez przepisy prawa pracy. Niedozwolone jest stosowanie innych kar niż te, które zostały wymienione w art. 108 Kodeksu Pracy.

Szukasz pracy?
Dodana

Doradca Klienta- umowa zlecenie

PeoplePro

  • Starogard Gdański
Dodana
Dodana
Dodana
Dodana

Wysokość kary pieniężnej

Wysokość nałożonej kary pieniężnej jest regulowana i nie może przekraczać określonych limitów.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami:

  • Maksymalna wysokość jednorazowej kary pieniężnej nie może przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na dany rok.
  • W ciągu jednego miesiąca kalendarzowego suma kar pieniężnych nałożonych na pracownika nie może przekroczyć jednej dziesiątej wynagrodzenia przysługującego pracownikowi za ten miesiąc.

Należy pamiętać, że procedura nakładania kar porządkowych musi być zgodna z przepisami kodeksu pracy, w tym z zasadami dotyczącymi informowania pracownika o możliwości nałożenia kary, prawem do obrony oraz ewentualnym odwołaniu się. Karę pieniężną można nałożyć tylko za wyraźnie określone naruszenia dyscypliny pracy, a sama możliwość stosowania takich kar musi być przewidziana w regulaminie pracy lub w umowie o pracę.

 

Video

Prawo do obrony pracownika

Warto zauważyć, że wśród środków obrony, jakie otrzymuje pracownik od ustawodawcy, jest zarówno sprzeciw, jak i powództwo sądowe. To drugie nie może być jednak wykorzystane tylko wtedy, gdy wyczerpane zostaną wszystkie inne środki. Innymi słowy, pracownik nie może założyć sprawy w sądzie, jeżeli odpowiednio wcześniej nie odwołał się od kary porządkowej.

Zatrudnieni muszą pamiętać, że mogą odwołać się w dwóch przypadkach. W pierwszym mogą zakwestionować zasadność nałożonej kary w zakresie:

  • ustalonego porządku,
  • regulaminu pracy,
  • przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
  • przepisów przeciwpożarowych.

W drugim przypadku pracownik ma prawo negować zawartość formalną pisma, które otrzymał. Dokument ten musi być opatrzony kompletem odpowiednich informacji. W przypadku braków formalnych, czyli nieumieszczenia następujących danych:

  • rodzaju naruszenia obowiązków pracowniczych,
  • daty dopuszczenia się tego naruszenia,
  • pouczenia o prawie wniesienia sprzeciwu od nałożonej kary porządkowej.

Uwaga: pracodawcę obowiązuje określony czas na nałożenie kary! Za brak formalny uznaje się również zastosowanie kary po upływie 2 tygodni od momentu powzięcia wiadomości o naruszeniu przez pracownika obowiązku pracowniczego oraz po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się przez niego tego naruszenia.

W jakim terminie pracownik może się odwołać?

Choć nałożenie kary porządkowej nie ma charakteru ostatecznego, trzeba pamiętać, że istotne są terminy. Ich przekroczenie uniemożliwi bronienie się. Pierwszym, najistotniejszym, jest termin 7 dni, od momentu otrzymania informacji o nałożeniu kary porządkowej. Właśnie w tym okresie pracownik, który chce skorzystać z odwołania, powinien złożyć sprzeciw.

W przypadku, gdy otrzymany dokument nie posiada odpowiedniego pouczenia właśnie o możliwości wniesienia odwołania, przyjmuje się, że pracownik sprzeciw może wnieść w każdy czasie, nawet po upływie wspomnianego powyżej terminu 7-dniowego.

Odwołanie i odpowiedź pracodawcy

Wpływ sprzeciwu nadaje sprawie dalszego biegu. W takim przypadku pracodawca musi się ustosunkować do otrzymanego pisma. Zanim to nastąpi, powinien zapoznać się ze stanowiskiem pracownika, który powinien być reprezentowany przez zakładową organizację związkową. W przypadku, gdy w zakładzie nie działają związki zawodowe, pracodawca podejmuje decyzję samodzielnie.

Przyjmuje się, że pracodawca może albo uwzględnić sprzeciw zatrudnionego w całości, albo w pewnej jego części. Może zrobić to w sposób wyraźny, decydując się na pisemne poinformowanie pracownika, może również wykorzystać tak zwany sposób dorozumiany. Wówczas jego działanie polega na zaniechaniu wymierzenia kary.

W przypadku, gdy pracodawca nie chce uwzględnić sprzeciwu i nie zgadza się ze stanowiskiem pracownika, ma on obowiązek poinformowania o tym swojego podwładnego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, powinien tego dokonać w terminie 14 dni. W innym przypadku przyjmuje się, że sprzeciw został uwzględniony.

Kara porządkowa a sąd

Każdy pracownik, którego sprzeciw został odrzucony i wyczerpał możliwe wewnątrzzakładowe środki przewidziane przez ustawodawcę, ma prawo skierować sprawę do sądu. I w tym przypadku warto zwrócić uwagę na termin. Zatrudniony, na którego została nałożona kara porządkowa, ma na to 14 dni. W postępowaniu sądowym badana jest jedynie legalność nałożonej kary. Sąd nie może zmienić jej rodzaju.

Jeżeli zainteresowany przeoczy termin wniesienia pozwu, to nie będzie możliwe jego przywrócenie. W taki przypadku sprawa zostaje definitywnie zakończona.

Podsumowanie

Do zdyscyplinowania pracownika nie zawsze jest potrzebna kara. Większość pracodawców stara się polubownie rozwiązać zaistniały problem, czasem jednak bezskutecznie. Jeśli zatrudniony nie zgadza się z decyzją pracodawcy, ma prawo do odwołania się. Oczywiście, jak każde odwołanie, powinno być poparte odpowiednimi argumentami.

To może Cię również zainteresować

Kara porządkowa - szef karze podwładnego

Najczęściej zadawane pytania

Jakie są rodzaje kar porządkowych w prawie pracy?

W prawie pracy wyróżniamy upomnienie, nagana, oraz kara pieniężna.

Czy mogę odwołać się od kary porządkowej?

Tak, jako pracownik masz prawo odwołać się od kary porządkowej.

W jakim terminie mogę odwołać się od kary porządkowej?

Termin odwołania wynosi 7 dni od momentu otrzymania informacji o nałożeniu kary.

Czy mogę otrzymać karę porządkową będąc na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym?

Tak, kary porządkowe mogą być zastosowane także w przypadku pracowników na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.

Jakie są skutki nieuwzględnienia mojego sprzeciwu?

Jeśli sprzeciw jest odrzucony, pracownik może wnieść stosowny pozew do sądu rejonowego.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

3 komentarze

Dora

Dora

Uważam, że pracownikowi niesolidnemu najpierw pracodawca powinien dać karę upomnienia, potem naganę, a jeśli to nie pomoże pracodawca powinien nałożyć jemu karę pieniężną. Oczywiście musi to zrobić zgodnie z obowiązującymi się przepisami - art. 108 Kodeksu Pracy...
komornik

komornik

Czasami pracodawca nakłada karę porządkową. Ma takie prawo, bo o tym mówi art. 108 Kodeksu Pracy. Można się od odwolać do pracodawcy a nawet do sądu.
Mucharz

Mucharz

Jak są jasne i czytelne kary opisane w umowie, regulaminie to pracownik musi się z tym liczyć gdy złamie coś to, że takie coś może zostać wyegzekwowane. Taka jest prawda.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.