Co do zasady zatrudnianie osób młodocianych do 16-go roku życia jest niedozwolone. Z drugiej strony, trzeba wskazać, że ustawodawca przewidział od tej reguły odstępstwa. Powołać należy się na art. 3045 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym: ?Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową [...]?. Inaczej mówiąc, dziecko może odpłatnie tańczyć czy też występować właśnie w reklamach. Zainteresowani rodzice i opiekunowie muszą jednak pamiętać też o dopełnieniu szeregu formalności.
Zgoda na pracę małoletniego - decydują rodzice
W pierwszej kolejności na pracę dziecka zgodę muszą wyrazić opiekunowie lub rodzice dziecka. W drugiej kolejności niezbędne jest zdobycie zgody właściwego inspektora pracy. Warto przy tym zauważyć, że o taką zgodę nie występują rodzice dziecka, gdyż leży to w gestii podmiotu prowadzącego wyżej wymienioną działalność. Do przygotowanego wniosku pracownicy takiego podmiotu muszą dołączyć określone dokumenty. Zgodnie z art. 3045 § 4 mowa tu o:
Dopiero tak przygotowany wniosek wraz z załącznikami rozpatruje właściwy inspektor pracy. To również on wydaje decyzje. Trzeba przy tym pamiętać, że ta nie zawsze musi być pozytywna.
Praca małoletnigo - odmowa inspektora
Kodeks pracy przewiduje sytuacje, w których inspektor pracy jest zobowiązany odmówić wydania zezwolenia na pracę dziecka. Mowa tu o tym o takich sytuacjach, które:
W drugim przypadku ma to miejsce wówczas, gdy dziecko poświęcałoby na wykonywanie pracy tak dużo pracy, że nie miałoby możliwości realizowania obowiązku szkolnego.
Co powinno zawierać zezwolenie na pracę nieletniego?
Jeżeli nie zachodzą przesłanki do tego, aby odmówić wydanie pozytywnej decyzji, właściwy inspektor pracy wydaje ją. Decyzja taka musi jednak zawierać określone elementy. Zgodnie z przepisami w zezwoleniu znaleźć muszą się takie informacje, jak:
Czy można cofnąć zezwolenie na pracę dziecka?
Z punktu widzenia opiekunów czy też rodziców dziecka istotną informacją jest ta, która odnosi się do możliwości cofnięcia zezwolenia. Ustawodawca przewidział taką możliwość w Kodeksie pracy. I tak, zgodnie z art. 3045 § 7, właściwy inspektor może cofnąć zezwolenie na prośbę opiekuna dziecka lub też wówczas, gdy stwierdzi on, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu.
Kwestie tego, od którego roku życia można pracować, określone są przez Kodeks pracy. Zgodnie z nim dzieci, które nie osiągnęły 16. roku życia, mogą pracować, ale nie w każdej firmie. Dopuszczalne jest zatrudnianie ich w podmiotach, które prowadzą działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Oznacza to, że dziecko do 16. roku życia może pracować m.in. w kinie, teatrze, domu kultury, klubie sportowym, agencji aktorskiej lub reklamowej, a także na planach filmów producenckich z branży filmowej. Oczywiście, jak już wspomniano, aby dziecko mogło podjąć pracę, niezbędna jest pisemna zgoda jego przedstawiciela ustawowego oraz zgoda właściwego inspektora Państwowej Inspekcji Pracy.
Praca dzieci w Polsce jest dopuszczalna, lecz w przepisach nie określono formy prawnej, która byłaby wymagana przy zatrudnianiu takich osób. Stąd też dziecko można zatrudnić zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy cywilnoprawnej, np. umowy o dzieło. Praca nieletnich podlega dużym ograniczeniom. Przede wszystkim obowiązuje inny wymiar pracy niż w przypadku pracowników młodocianych czy dorosłych – dziecko nie może pracować dłużej niż 6 godzin na dobę. Ponadto zarówno okres wykonywania pracy, jak i dobowy wymiar wykonywanej pracy, należy zawrzeć w zezwoleniu. W dokumencie tym muszą się znaleźć także wszelkie inne warunki związane z wykonywaniem zajęć zarobkowych przez dziecko.
Zdecydowanie najłatwiejsza do znalezienia jest praca przez internet dla młodzieży. Niestety często jest ona wykonywana bez żadnej umowy, dlatego należy uważnie sprawdzić potencjalnego pracodawcę, aby dziecko nie zostało oszukane. Jednym ze sposobów na zarabianie w sieci jest prowadzenie własnego bloga, na którym zamieszczane będą linki i banery różnych firm. Nie zarabia się na tym dużo, ale taka praca jest lekka i nie wymaga poświęcania zbyt wiele czasu. Warto też wypróbować programy partnerskie. Praca polega na promowaniu tego, co sprzedaje ktoś inny, np. na swoim blogu czy tablicy w serwisie społecznościowym. Wówczas zarabia się na prowizji ze sprzedaży. Nieco trudniejszą metodą jest pisanie tekstów na zamówienie – tutaj trzeba poświęcić sporo czasu i uważnie dobierać zleceniodawców, aby nie paść ofiarą oszustów.
