Praca dziecka? Zadecyduje inspektor PIP

Wykonywanie pracy przez dzieci nie jest tematem nowym. Wystarczy wskazać, że nieletni występują choćby odpłatnie w reklamach. Aby jednak mogli przystąpić do świadczenia pracy, ich opiekunowie muszą uzyskać zgodę inspektora pracy.

Co do zasady zatrudnianie osób młodocianych do 16-go roku życia jest niedozwolone. Z drugiej strony, trzeba wskazać, że ustawodawca przewidział od tej reguły odstępstwa. Powołać należy się na art. 3045 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym: ?Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową [...]?. Inaczej mówiąc, dziecko może odpłatnie tańczyć czy też występować właśnie w reklamach. Zainteresowani rodzice i opiekunowie muszą jednak pamiętać też o dopełnieniu szeregu formalności.

Podstawą jest wyrażenie zgody

W pierwszej kolejności na pracę dziecka zgodę muszą wyrazić opiekunowie lub rodzice dziecka. W drugiej kolejności niezbędne jest zdobycie zgody właściwego inspektora pracy. Warto przy tym zauważyć, że o taką zgodę nie występują rodzice dziecka, gdyż leży to w gestii podmiotu prowadzącego wyżej wymienioną działalność. Do przygotowanego wniosku pracownicy takiego podmiotu muszą dołączyć określone dokumenty. Zgodnie z art. 3045  § 4 mowa tu o:

• pisemnej zgodzie przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka na wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
• opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczące braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
• orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
• jeżeli dziecko podlega obowiązkowi szkolnemu ? opinię dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.

Dopiero tak przygotowany wniosek wraz z załącznikami rozpatruje właściwy inspektor pracy. To również on wydaje decyzje. Trzeba przy tym pamiętać, że ta nie zawsze musi być pozytywna.

Inspektor odmawia

Kodeks pracy przewiduje sytuacje, w których inspektor pracy jest zobowiązany odmówić wydania zezwolenia na pracę dziecka. Mowa tu o tym o takich sytuacjach, które:

• powodują zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka,
• zagrażają wypełnianiu obowiązku szkolnego przez dziecko.

W drugim przypadku ma to miejsce wówczas, gdy dziecko poświęcałoby na wykonywanie pracy tak dużo pracy, że nie miałoby możliwości realizowania obowiązku szkolnego.

Co w zezwoleniu?

Jeżeli nie zachodzą przesłanki do tego, aby odmówić wydanie pozytywnej decyzji, właściwy inspektor pracy wydaje ją. Decyzja taka musi jednak zawierać określone elementy. Zgodnie z przepisami w zezwoleniu znaleźć muszą się takie informacje, jak:

• dane osobowe dziecka i jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna,
• oznaczenie podmiotu prowadzącego działalność artystyczną, sportową, reklamową lub kulturalną,
• określenie rodzaju pracy lub innych zajęć zarobkowych, które może wykonywać dziecko,
• określenie dopuszczalnego okresu wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
• określenie dopuszczalnego dobowego wymiaru czasu pracy lub innych zajęć zarobkowych,
• inne niezbędne ustalenia, wymagane ze względu na dobro dziecka lub rodzaj, charakter albo warunki wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko.

Zezwolenie można cofnąć

Z punktu widzenia opiekunów czy też rodziców dziecka istotną informacją jest ta, która odnosi się do możliwości cofnięcia zezwolenia. Ustawodawca przewidział taką możliwość w Kodeksie pracy. I tak, zgodnie z art. 3045 § 7, właściwy inspektor może cofnąć zezwolenie na prośbę opiekuna dziecka lub też wówczas, gdy stwierdzi on, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu.